Өлім туралы, аурудың жазылмайтыны туралы ойларға бейімделу кезеңдері

Өлім туралы, аурудың жазылмайтыны туралы ойларға бейімделу кезеңдері.

• 
  өмірдегі приоритеттер қайтадан бағаланады, маңызды емес мәселелері мәнін жояды;
  
• 
  еркіндік сезімі пайда болады-жасағысы келмеген зат- тар жасалмайды, маңызды дегеннің мәні жойылады, өмірдің әрбір сәтінің маңызы артады;
  
• 
  өмірдегі қарапайым оқиғалардың маңызы күшейеді
  
• 
  сүйікті адамдармен қарым-қатынас тереңдейді;
  
• 
  керексіз болып қалу қауіпі азайып, қауіптен қорықпай сезімі пайда болады;
  

1. 
   Жоққа шығару. Пациенттер медициналық қызметкер- ге қарағанда, ең алдымен, қойылған диагноздың шығатынына сенеді. Шындық жағдай өзінен де, отбасынан да жасырыла- ды. Жоққа шығару, себепсіз үміт отын жағып, адамда өлімнің белгілерін көрсетпейді.
   
2. 
   Ашу көбінесе «Неге мен?», «Неге бұл менімен болады?», «Неге құдай мені естімейді?», дегн сұрақтардан көрінеді.
   
3. 
   Компромисс. Мінез-құлқын, өмір сүру салтын өзгерту арқылы, тағдырдың үкімін өзінен алыстатқысы келеді.
   
4. 
   Депрессия, жағдайдың үмітсіздігін түсінгенен кейін қоршағандарға деген қызығушылығы біртіндеп азайып, өкінішке оранып, оны қайғы басады.
   
5. 
   Бейімделу. Өлімді сабырмен қарсы алуға ^{мойынсұнады}.
   
6. 
   Бұл кезеңдерден адамның жазылмас ауруын естіген отбасы мүшелері де өтеді.
   

1. 
   Көбінесе адамдар жалғыздықта өледі, «адам әрқа- шанда жалғыз өледі» деген белгілі пәлсапалық тұжырымды көбінесе біржақты түсінеді және өлім халінде жатқан адамнан алыстауды осылайша ақтайды. Бірақ, адамды жалғыз қалдырса, өлім қорқынышы мен ауруы күшейеді. Өлім халінде жатқан адамға, өліп қалған сияқты қарауға болмайды. Онымен қарым-қатынас жасап, халін біліп тұру өте маңызды;
   
2. 
   Өлім халіндегі адамның шағымын мұқият тыңдап, қажеттіліктерін қанағаттандырып тұру керек;
   
3. 
   Айналадағы адамдардың барлық тіршілігі, өлім халінде жатқан адамға бағытталуы жөн. Онымен қарым- қатынаста оптимизмнен аулақ болу қажет, өйткені ол күмән туғызады.
   
4. 
   Өлім халіндегі адамдар тыңдағаннан көрі, өзі сөйлегенді унатады;
   
5. 
   Өлім халіндегі адамдардың сөзінде жасырын мағына болады. Оны жақсы түсіну үшін қолданылған символдардың мәнін ашу керек.
   
6. 
   Өлім халіндегі адамды тек күту, аялау нысаны деп қарастырмаған жөн. Көбінесе айналасындағылар, өлім халіндегі адамға «не жақсы?» деген мәселені шын көңілден шешкісі келеді. Бірақ жауапкершілікті барынша өзіне тарту пациенттің дербестігін азайтады. Мұның орнына оны тыңдап, емдеу туралы шешім қабылдауға қатыстыру керек;
   
7. 
   Өлім халінде жатқан адам қолдана алатын ең үлкен нәрсе- біздің тұлғамыз. Өлім халінде жатқан адаммен бірге болу, бізден қарапайым адамгершілікті талап етеді және оны көрсету міндетті болып табылады.
   
8. 
   Психологтар мен дәрігерлер өз күмәндары мен күнә сезімдері және өзінің өлім жайлы ойларын мойындап, бөлісуі керек.