Бижан бижан Ж.Қ. Павлодар, 2015

р  басына барып, тілек тілейміз, дұға қайырамыз», -  деген бір-ақ сөз ”
ғана халық аузында болатын.
Қатты  тебіренген  әке-шешемнің  тілеуі  орындалып,  мен 
дүниеге келсем керек. Ауыл арасы қашық болса да,  Исабек ишан 
атамыздың  немересі  Солтан  қожа  менің  атымды  қоюға  себеп 
болып, Абыз болсын деген екен. Әкей алдындағы бапапарға ұйқас
қылып, Абызға байды қосыпты.
Шешем  Шарбан  —  сенгіш,  өте  сымбатты,  көңілі  таза,  бес
уақыт  намазын  қаза  қылмайтын,  әрі  қолы  шебер  адам  болыпты. 
Біздің  бапа  кезімізде^ елдегі  сырмақ,  текемет,  алаша,  төр  көрпе 
бәрі  менің  апамның  қолынан  шығатын..  Ауылда  Шарбан  атты 
әйелдер  көп  еді.  Сонда  біздің елде  шешейді  шебер  Шарбан деп 
атайтын.  Міне, осындай қиын кезеңдерді бастарынан өткізген ата- 
анамның  еміртанымдық  ерекшеліктерін  көргеннен  кейін  мен  де 
апдымен  адамдарды тыңдап алу,  олардың емірлік іздерін аңғару, 
дұрыс пайымдаудың маңызына көңіл  бөліп жүремін. Үлкендердің 
осындай тәжірибесін емірлік ұстанымға айнапдырдым.
Ж.  Б. 
Сіздің  дүниетанымдық  көзқарасыңызда  ұлттық 
құндылықтарды адамзат қүндылықтарымен қатар қойып, 
зерделегенде өрениеттілікті аңгаруга болады дейтін ұгым 
бар  екен.  Сондықтан,  «Жақсы  адам — елдің  ырысы,  жақсы 
жер
  — 
жанның  тынысы»,  —  дейтін  халықтың  дәстүрлі
тәрбиелік қагидасын қалайша таратар едіңіз?
А.  А.  Рахмет.  Негізі  мен  бәрін  тек  қана  шындықтың  көзін 
табудың  амалын  қарастырудың  маңызы  зор  деп  түсінемін.  Ап 
шындық айналаңдағы адамдардың қарым-қатынасынан іздеделеді
және табыл ад ы.
Еңбек жолым  Павлодар  облысы  Краснокутск  ауданы  (қазіргі
Ақгоғай ауданы)« Рассвет» кеңшарында жүмысшы бол ып басталды.
1975 ж. Қазақ мемлекеттік ауыл шаруашылығы институтын бітірген
соң,  Павлодар  облысы  Ертіс  ауданының  «Новоивановский»
кеңшарына  бас  экономист  болып  тағайындалдым.  Байқап
отырғаныңыздай өңірдің ырысы болып кепе жатқан осы екі аудан
менің  жасгық  шағымнан  қазіргі  кезеңге  дейінгі  өмір  жолымның
айнасы  іспегтес  болып  келеді.  Аталған  мекен  маған  ғана  емес,
екі ауданның тұрғындарына да құт мекен болып отыр. Сондықган,
бүл жерлерді  мен  Павлодар өңірінің ырысы деп санаймын.  Ертіс
ауданында 18 жыл бойы жауапты лауазымдар атқардым.
__________ Ой толқыны 
( 1
 белім)__________

жандар  осы  елден  табылды.  Олардың  ішінде,  менің  басқару 
жүйесін  меңгеріп,  өзіндік  устанымымның  тұрақтануына  Ертіс 
ауданында  қатарлас  қызмет  істеген  тәжрибесі  мол  директорлар 
мен партия, кеңес қызметкерлерініңжұмыс стильдері еркеше ықпал 
жасады.  Олардың  ішінде,  А.  3.  Денисенконың  Е.  Б.  Қасеновтің,
О  Ш.  Жұмабековтің,  Қ.  Ш.  Шабеновтің,  М.  М.  Мирзоянның,  А.  Н 
Золоторевтың,  У.  Сыздықовтың,  Қ.  Шәкіровтің  және  т.  б.  қызмет 
технологияларын өз қызметіме жақын деп қабылдадым.  Сөзі мен 
ісіне қарап кісітану, оларға адал болу -  Қорабай Шәкіровтың емірлік 
ұстанымы.  Мен  Қорабай  Шәкіровпен  теліген  егіз  қозыдай  қатар 
өмір  сүріп  келе  жатқаныма  қуаныштымын.  Менімен  қызметтес 
болған  осы  азаматтардың  бәрі  бос  қияпдауды  зиян  дейтін,  өз 
айтқандарынан артық пікір жоқ деп санамайтын, дұрыстықтың көзі 
шындық деп уғатын ұлағатты жандар.
Ж.  Б. 
Бұл  ой  түйініңіздің  өзегі  атқарылған  ісіңізден
көрінеді.
А.  А.  Адал  еңбек  әрқашан  көпшілік  назарына  ілігеді.  Ертіс 
ауданының  жұртшылығы  менің  атқарған  ф>ізметтеріме  үнемі 
ризашылық  білдіріп  жүр.  Шынында  игілікті  бірқатар  жұмыстар 
атқарылды.  Сол  кезден  бастап  ауданда  мал  шаруашылығы  да 
қарқынды даму алды. Малдың барлық түлігінің саны көбейді.  Мал 
тұқымын  асылдандыру  жұмысына  айрықша  назар  аударылды. 
Ауданда  мыңға  жуық  шағын  бизнес,  фермерлік  шаруашылық 
субъектілерінің жұмыстары ұйымдастырылды. Олардан түскен са- 
лық мөлшері аудан бюджетінің 30 пайызын қүраған болатын. 2002 
жылы облыста бірінші болып 34 кісілік қайырымдылықүйі ашылған 
еді.  2004  жылы  екі  қабатты  аудандық  редакция  ғимаратына 
күрделі  жөндеу  жұмысы  жүргізіліп,  онда  аудандық  «Ертіс  нүры» 
және  «Иртыш»  газетгерінің  редакциялық  ақпарат  орталығы,  ішкі 
саясат, мәдениет және тілдерді дамыту, әділет бөлімдері мен «Нұр 
Отан» паргиясының филиалы орналастырылды. 2005 жылы иесіз 
тұрған үш қабатты үйдің 14 пәтері женделіп бюджет қызметкерле- 
ріне  берілді.  Осы  жылы  он  жылдан  астам  уақыт  жүмыс  істемей 
тұрған  үш  қабатты  Амангелді  орта  мектебі  күрделі  жөндеуден 
еткізіліп  іске  қосылды.  2003  жылы  ¥лы  Отан  соғысы  мен  еңбек  | 
ардагерлеріне арналып Жеңіс күнінде  «Ардагер»  клубы  ашылған
l
  және  соғыс  жылдарында  қаза  болған  жерлестерімізге  арналған 
j
f e ,  
“
 
90 
=
Бижан Ж. Қ.
3
Кызметтің  қиын  тустарында

ескерткіш  қалпына  келтірілді.  Ауданда  2006  жылы  мектептерді  ч 
компьютерлендіру  толығынан  аяқталып,  интернет  жүйесіне  29 
ауыл  мектебі  қосылды.  Мектептерді  оқулықтармен  қамтамасыз 
ету  мақсатында  8,6  млн.теңгеге  30  мың  дана  оқу  әдебиеттері 
алынды.  Сол  кезде  ауыз  су  мәселесі  де  оң  жағдайда  шешілді. 
Аудан  орталығындағы  халықты  таза  ауыз  сумен  қамтамасыз  ету 
мақсатында  22  шақырымдық  су  құбыры  және  100  ден  астам  су 
таратқыш  колонкалар  орналастырылды.  Сонымен  бірге,  жалпы 
Республикапық«Ауыз су» бағдарламасын орындау мақсатында 15 
елді мекенде 121 млнттеңге күрайтын сутазартқыш қондырғылары 
іске  қосылды,  Ленин  ауылдық  округінде  жаңадан  су  құбырлары 
мен  колонкалары  салынды.  Бұл  атқарылған  игіліктердің  бәрі 
Қазақстанның  тұңғыш  Президенті  Н.  Назарбаевтың  Қазақстан 
тәуелсіздігінің  апғашқы  күндерінен  бастап  халықтың  әлеуметтік- 
мәдени  тұрмысын  жақсарту  және  жастарға  әлемдік  парасатта 
білім  беруге  мүмкіндік  жасау  жөніндегі  еміршең  саясатына  еңір 
жұртшылығының көмегімен қосқан үлесіміз деп білемін.
Ж.  Б. 
«Қыран  көзіне  сенеді,  қырагы  өзіне  сенеді»,
  -  
дегендей  өмір  жолыңыздағы  осындай  игілікті  істер 
«Алдымен адамдарды тыңдап  алу,  олардың өмірлік іздерін 
аңгару»,
  -  
деген  өз  устанымыңыздың  жемісі  екендігі
аңгарылады.  Әңгімеңізге, рахмет.
Ой толцыны (I бөлім)

Бижан Ж. К.
1
ӨНЕГЕНІҢ ӨРІСІ КЕҢ
(сухбат-портр ет)
Журналистика  жэне  журналист  -   егіз  угым.  Алайда, 
анықтамалық  ерөкшеліктері  бар.  Журналистика  —  белгілі  бір 
қызмет саласы,  түрлі буқаралық ақпарат қуралдарын, ұйымдар 
мен  мекемелердің  басын  құрайтын  әлеуметтік  институт, 
қогамдық өмір бейнесі. Ал журналистер -  ақлараттар, хабарлар 
дайындап,  шығармашылықпен  шуқиіия  иіугылданатын  маман 
иелері.  Бул  уғымдар  журналистика  саласында  тынымсыз 
қызмет  еткен  журналистердің  еңбек жолынан  айқын  көрінеді. 
Ойымыздың арқауы Қазақстан Журналистер одағы сыйлығының 
лауреаты, 
КСРО 
Теледидары  және 
радиосының 
үздігі, 
Қазақстанның Қурметті журнал исі белгілерінің иегері Жумасейт 
Қоғабайулы  Бижанның журналистік қызмет жолы  болып  отыр. 
Ардагер тележурналист бүгін 70 жасқа толды.
М.О. 
«Адамның  өмірі  -   адаммен»,  -   дейтін  сөздің 
табиғатында  өнегенің  өрісі  бар  дейді  көпшілік.  Сіз  қалай
ойлайсыз?
Ж.Қ.  Ойыңызды орағытып өту мүмкін  емес. Адам өз өмірінде 
талай-талай  жақсылықгар  мен  қиындықгарды  бастан  өткізеді. 
Менің  өмірімде  жақсылыққа  жолықтыратын  тіршіліктер  аз 
болған  жоқ  дөп  ойлаймын.  Әквм  Қоғабайдың,  анам  Нұрымның 
және  нағышыларым  Жүнісбектің,  Зейнілдің:  «Жақсыларды  тани 
біл!»,  -   дейтін  сөздері  ойымда  қалыпты.  Бәрінің  сөзі  -   бір  сөз, 
басқа сөз таба алмай ма? — дейтінмін балалық шағымда.  Осылай 
ойлағаным  ойыма түскенде,  үялғанымнан  езу тартатын  кездерім 
де болады. «¥ялған тектұрмайды», -  деген хапық мақалы осындай 
жағдайлардан  туған  шығар.  Жастықтың  албырт  шақтарында 
өмірдің  дұрыс  жолын  таңдауға  жетелейтін  сөздерді  айтылған 
түста елемей, апыстатып алады екенсің. Дегенмен,  кештеу болса 
ла өміо каобаластаоындағы үқсастықтар есіңе еріксіз түсіреді.
үжым 
■а
 
тез
Краснокутск  (қазіргі  Ақгоғай)  ауданының  Ново-тройцк 
шаруашылығының  10-сыныбын  бітірісімен  ауылым  —  Шұғе 
жетуге  асықтым.  Бір  істі  тындырдым.  Ауылдастарым, 
әкө
-
l
 
қуанышты сәтімді тезірек көрсін деп ойлаған шығармын. Оқу б 
аттестатымды  алайын  деп,  мекгеп  директоры  Зекен  Сәрсеновтің
кабинегтіне  бардым.  Ол  кісі:  «Сен  асықпа.  Аудан  орталығында

3
жазғы спартакиада болады. Онда біздің мектептің волейболшылар 
командасы  жарысқа  түседі.  Сен  өзің  волейболды  жақсы  ойнайды 
дейді. Мекгептің намысын қорғайсың», -  деп аттестатты содан кейін
аитгы
қайдан білген деп ішімнен ойлап, үндемей отырып қалыппын. Оның:
түр,  сені  волейболшылар  күпп  жүр
жымия
кезде
гордың қасында,  орта тұста түрып, үшінші соққыны соғатын шеоер 
эйыншының  секірісіне  ілестіре  допты  дөп  жіберетін  мүмкіндігімді 
менің кластастарым бағапайтындығына іштей риза болғаным да әлі 
зсімде. Шүға ауылындағы мұғалімдік қызметте Қабдуаис Молдабаев 
пен  Қуантай  Нүкішев  сияқгы  зерделі  үстаздардың  апғашқы 
сабақтарыма  тапдау  жасағандағы  нақгы  нүсқаулары  ізденісітің 
мәнін түсінуге көмекгесті. Енді аңғарып жүрмін, бүл -  екі жақтың да, 
атап айтқанда, ұжым мен жеке адамның өзара сенім күші екен.
М.О. 
Журналистикаға  осы  ойыңыздың  қаншалықты
қатыстылыгы бар?
Ж.Қ.  Айтылатын  пікір-ұсыныстардың  ықпалы  мен  олардың
нәтижесінде  көпшіліктің  мүддесін  айқындайтын  сәттер  менің 
журналистика  сапасындағы  қызметімнің  демеушісі  болып  жүрді. 
Соның бастауы Краснокутск(қазіргі Ақтоғай) аудандық«Коммунистік
еңбек» газетінде алғашқы шыққан шағын мақалапарым болды. Сол 
газеттің бүрынғы  редакторы  Сейффолла  Ниязүлы Жанарбаевтың 
ауыл тілшілерімен еткізілетін кездесуге шақыруы менің ойыма-кіріп 
шықпаған, тосын оқиға еді. Мақапа жазуға талпыныс жасалған бұл 
апғашқы демеу де -  екі жақгық сенім күші. 1968 жыпы «Коммунист 
еңбек»  газетінің  бөлім  меңгерушісі,  Павлодар  облысында 
апғашқы  журналист  мамандығы  бойынша  диплом  апған  Нәби 
Әбдрахмановтың  қасында  отырып,  қасында  емес-ау,  алдында 
отырып, түңғыш телесценарий жазуға мүмкіндік any да — екі жақтық 
сенімніңпәрмені. Оныңаржағында-белгісіэді іздеу қүлшынысының 
тарту күші.  Қазақтың халықтық дәстүрлі  педагогикасының кісітану, 
кісіге таныс болудың -  өміртануға жетелейтін дәрмені. Дүниетаным 
және педагогика үғымында айтқанда тележурналист иерархиясына 
алғаш per зер салу, бейне қозғалыстарының кеңістігінде езімді-езім 
тануға талпыныс, өзімді қоршаған органы, оқиғасы қызықтыратүскен 
оотаны  тануда  нақгыпыққа  қуштарлықтың  әсері  деп  ойлаймын.

Бижан Ж. Қ.
Бүп  ойымның  іске  аса  бастағандығын  тележурналистикаға 
енді  ене  бастаған  тұста  тәлімгерім,  кәсіби  шеберлігі  жоғары 
тележурналсит,  КСРО  теледидар және  радиосының үздігі  атанған 
Рақай  Балтабаевтың:  «Өткенді  мұқият ескеретін дағдың бар екен, 
оның  жақсылыққа  жеткізеді»,  -   деген  қошаметінен  аңғардым. 
Осындай тірек ойлардың ішінде есімде жүргені аз емес. 1976 жыпы 
Алматы Жоғары партия мектебіне оқуға бара жатқанда мен білетін 
кісілік иесінің бірі -  Баптабай Сейсенбековпен (ол кезде облыстық 
мәдениет  бөлімінің  бастығы)  ат  үстінде  кездесіп,  оған  өзімнің 
Алматыға баратынымды айтқанда: «Дұрыс. Сеніңтөзімділігіңберік, 
сол  жақсылыққа  жеткізеді»,  -  деген  қошамет  сөзі  қазір де  ойыма 
оралады.
Сенімнің қуаты -  әлеуметті  мүқият бағамдаудың тірегі:  Соның 
пәрменімен  журналистиканың  айтарын  сезесің,  аудиториямен 
үндес  танымға  жетесің.  Белігілі  ғалым-журнапист  Сағымбай 
Қозыбаев:  «Журналистика ой, ол ойлау бар жерде орын алады», -  
дейді.  Солай.  Әуелі  алғашқы  сезіну,  одан  кейін  беріле  зерделеу, 
үстанымыңды  тұрақтандыру.  Нәтижесін  әлеумет  қүптағанда 
көресің.  Журналист  сын  кезеңнен  де,  мін  кезеңнен  де  осылай 
өтеді.  Жаза-жаза  жалықпасаң,  жаза  келе  жақсылыққа  жетесің, 
әлеуметпен  өркендеудің  жолында  пікірлесесің.  Мүндай  деңгейге 
жету  оңай  емес.  Журналистиканың да  журнапистің де  тар  жолы, 
тайғақ кешуі бар. 
" 
>
М.О. 
Мақсатқа  жетуге  жөне  білетініңді  дамытуда 
түрткі болатын әсерлерге әсеріңіз қалай?
Ж.Қ. 
Журнал истің журналистке қоятын сұрағы ғой, бұл. Рахмет. 
Өмірдің  барлық  шакгары  заңцылықтар  негізінде  реттелетіні 
бәрімізге  белгілі.  Журналистердің  сол  заңдыпықтарды  ретімен 
жүйелей  білуі  қоғам  мен  адамдардың ортақ мүдде  көзқарасында 
ойлауына  байланыстылығын  да  өмір  тәжірибесі  анықтап  берді. 
Журналист  дүниетаным  өзегін  сенім  мен  көзқарастың  түйісінен 
іздегенде  әлеуметті  тани  апатын деңгейге жетеді деп  ойлаймын. 
Көзқарастардың  түйісуі  адамға  ерекше  серпіліс  жасайды.  Алған 
бағытыңның  дұрыстығына  көз  жеткізеді.  Ақкөл  -   Жайылмаға 
ғана  емес  елімізге  танымал  Жандарбек  әулие  атамызға  сәлем 
беруге  барғанда  (тәуелсіздігіміздің  апғашқы  жылдарында  ол 
облыстық  тепедидардан  мен  жасаған  саяси  шолуларды  үдайы
іп  отырады  екен):  «Жүмасейт,  сен  шын  сейлейсің,  дұрыс
94
Ж

Ой толқыны (I бөлім)
аитасың»,  -  деген  қысқа,  әрі  нұсқа  оағасы  мені  қанаттандырды, 
әлі де еміртануымының тірегі болып келеді.
Жұртшылық алдында танылған азамат Амангелді Меңдібеков- 
тің:  «Биліктегілердің,  мамандардың  ездері  осы  журналистке 
сұхбат  берсем  екен  деген  пейілденуіне  лайықты  журналист  қана 
журналистиканың әлеуметтік мәнін айшықтайды. Сіз осы деңгейде 
қызмет етіп жүрсіз», — деген құптау сезі шығармашылық қызметіме 
серпін  берді.  Ерлан  Мұхтарұлы  Арын:  «Жұмекеңнің  жұмысынан 
тәжірибенің нәтижесі  керініп тұрады», -  деген қүптауын естігеннен 
бері шығармашылыққа қүштарл ық еселей түсіп жур. Бұл қошаметтің 
айтылғанына да  бес жылдай уақыт етіпті.  Мақсаты  С.Торайғыров 
атындағы  ПМУ-ді  ¥лттық  университет  деңгейіне  көтеру  болып 
жүрген  пайымды  азаматтың осы  пікірінен  кейін  сапғырттыққа  бой 
апдыруға  жол  жоқ.  Содан  бері  20  жуық  ғылыми  мақалаларым 
жарияланды. Оныңүшеуі-«Қазақстанмектебі», оныңқосымшалары 
«Тағылым»,  «Ізденіс»  журнапдарында;  үшеуі  —  С.  Торайғыров 
атыңдағы ПМУ-ніңжаршысында, өзгесі ПМУ-да еткен Халықаралық 
ғылыми-практикалық 
конференциялардың 
жинақтарында 
жарияланды.  Бір  монография  баспадан  шықты.  Бір  оқу  қүралы 
дайын,  жарық  керуін  тағатым  таусыла  күтіп  жүрмін.  Осындай 
қүптау  пікірлерді  мемлекет  қайраткерлері:  Ы.  Жүмабековадан, 
Ғ. 
Шалахметовтен, 
Т. 
Шаяхметовтен, 
Е. 
Жұматаевадан, 
Р.  Қадысовадан,  Қ.  Зағүпаровтан,  О.  Қожановтан,  О. Жармкиннен, 
Б  Әбүовтен, К. Ахметовадан, Қ. Алдабергеновтен, әріптестерім: М.
Әуезханқызынан
Қолдаушысы
қүлагер де оза апмайды»,
тәрбиелеудің
түскен
Қолдау
сезім
қүндылықтарды меңгергендер ай сәулесіндей ашық-жарық керсете 
алады.  Шығармашылық  қызмегке  бейімділігімді  байқаған  1968-
1976  жылдары  Қазақстан  Компартиясы  Краснокутскі  (Ақтоғай) 
аудандық  партия  комитетінің  бірінші  хатшысы  болған  Сату 
Баймүхамбетов  маған  топ  ортасында  сөйлеу  тәсілдеріне  назар 
сала білуді үйретті.  Мұны Сәкеңнің ойды айта білуге дағыдылану, 
мазмұнды жүйелеу және көпшілік алдына шығарда жігерді қайрау 
сияқты  ақыл-кеңестері  мен  тікелей  тапсырмаларын  орындау

Бижан Ж.  Қ.
барысында  аңғардым.  Тәрбиелеудің  осындай  қуатын  білген  ол 
берген  тапсырмасын  сала  хатшысына,  белім  бастығына  немесе 
тәжірибелі  нұсқаушыларға  тапсырмай  езі  бақылап,  есебімді  езі 
тыңдады.  Әр  іс-әрекеттің  соңында  қорытындылау,  өмір  іздерін 
саралау  бар  емес  пе,  ойлап  қарасам  Сату  Баймұхамбетовтың 
прагматикасы 
кісіліктің 
қайнарынан 
шыққан 
нүсқа 
екен. 
Краснокутск  (қазіргі  Ақтоғай)  аудандық  партия  комитетінің  сол 
кездегі екінші хатшысы Әлжан Орынбаевтың мені аудандық атқару 
комитеті мәдениет белімінің меңгеруцлсі қызметіне ұсынарда Ілияс 
Омаровтың ауруханада жатып, халсыз шағында жазған жастарды 
қолдау  жөніндегі  «Қазақ  әдебиеті»  газетіне  шыққан  өсиетімен 
таныстырғаны да ұлттық дәстүрдің еміршең қуаты деп білемін.
М.О. 
Ж урналист икадағы ұзақж ы лдар бойы  қы змет іңізде 
көзқарастар ауқымында қамт и алмаған ойлар болды  ма?
Ж.Қ.  Журналистік  іздену  жолында  байқағаным  шығармашы- 
лық  қызметтің  шексіздігі.  Кәдімгі  кекжиекке  қарасаң  оның  көз 
жеткен  түсы  жақын  сияқты  көрінетіндей  шығармашылықга  да 
бір  нысанаға  тоқтап,  зерделей  бастағаннан-ақ,  оның аржағында,
ойлар  тізіле  береді  екен.
белгісіздер
барысындағы 
Дүниетанымдық
әсердің  езі  ретті  де  регсіз  белгісіздерге  жетелей  береді  ғой.
Журнапистикалық
түсіреді
бүл  жерде  жеке  өзіме  тән  ерекшелікті  айтып  отырған  жоқпын. 
Жалпы  шығармашылықпен  айналысатын  адамдардың  бәрі
мүндай сатылардан өтеді.
Менің  журнапистік  қызметімнің  басым  кепшілігі  облыстық
теледидардың 
қазақ 
бас 
редакциясын 
басқарумен 
етті.
Телешығармаларымның  арқауы  ұлттық  тәрбие,  ұлттық  дәстүр
тақырыбы  болды.  Озат  еңбеккерлердің,  ғапымдардың  және
көрнекті  мамандардың  портретгерін  жасауда,  олардың  шыққан
тегін  ұлттық  дәстүрсіз  бағамдау  мүмкін  емес.  Коммунистік
идеологияда  марксизм  тектілікті  жоққа  шығармайды  деген  қағида
болды.  Сондықган,  биліктегілер  журнапистикалық  шығармадағы
мүндай мазмұн тотапитарлық саясатқа нұқсан келтіреді деп тікелей
қарсылық айтпады.  ¥лттық дәстүр тақырыбын теледидардағы  бас
редакторлық,  бас  продюсерлік,  телерадиокомпания  терағасының
ооынбасаоы  кызметтеоімде  камтып  алармын  деп  ойладым.  Өзім

Ой толқыны (I бөлім)
эры
үлгермеген  тақырыптарды  бас  редакциямыздың  редакторлары 
қосылып  жүргізгенде  бәрі  қамтылар  деп  үміттендім.  Бірақ,  олай 
емес  екен.  Бул  үміт  сезімнің  ар  жақ-бер  жағында  көрінетін  елес 
екен.  Сөйтсе  де  журналист  ретінде  үпттық  қүндылықгы  адамзат 
құндылығымен  сапыстырудан  елдің  елдігін,  халық  дәстүрлерінің 
өміршеңдігін  көрсету  өзегін  табуға  болатындығын  аңғардым. 
Ендеше,  біз айтуға үлгермегенді  кейінгі буындар айтатыны  ақиқат. 
Жас  журнапистермен  кездесе  қапсам,  оларға  осы  ойымды 
айтамын. Әр хапықтың өзіндік ерекшелігі болатындығын, ол ұлттық 
қүндылық  дейтін  рухани  қазына  екендігін  үнемі  айтып  жүремін. 
Ондағы  мақсатым алдыңғы толқын ағапар қамти алмаған  құнарлы 
ойларды  ұшқыр ойлы,  қанатты  қиялды жастар  іліп  әкетсін!  Солар 
хапқымыздың қунды дәстүрін әлемдік деңгейде шығарса екен деген 
ниетімді іске асыру. Бұл ниетімді жас журнал истер қолдайтындығына 
сенімдімін.  Өйткені,  аталған  тақырыпта  жалпы  хапықгы  танудың, 
кісілікгі сезінудің негізі бар деп санаймын.  Мен дербес идея айтып 
отырғанжоқпын. Идеялартуады, кейде жалғасад ы, кейде умыты лып 
қапады.  Коммунист  идеологияның  қалтарысында  қанша  жыл 
ескерілмегенімен,  халықпен бірге жасасып  келе жатқан тәрбиедегі 
упттық дәстүрдің өміршеңдігін хапық біліп, керіп отыр. Болашақтада 
улттық қундылық пен  адамзат қундыпықтарын  салыстыру арқылы 
журнапистиканың ағартушылық атқырыпымы жалғаса беретіндігіне 
кәміл  сенемін.  Елін дамытуға  елеулі үлес  қосатын,  қазір де ертең 
де әлем деңгейінде үйлесімді қызмег еге алатын, өсіп келе жатқан 
өрелі журналистердің шығармашылықгары -  хапықтық педагогика 
заңдылықгарының талабына  сай  өрбитіндігі  емір  көрінісі.  Жастар 
парасаты  арқыпы  хапқымыздың  ділі  дүниежүзіне  таныпады. 
Қазақстандық журналистердің  мықгылары  қазірдің өзінде  әлемдік 
эфирге шыға бастады. Солардың қатары көбея түссін деп тілеймін. 
Сіздің  сухбат  бастапғанда  қойған:  «Адамның өмірі -  адаммен»,  -  
дейтін  сөздің  табиғатында  енегенің  өрісі  бар  дейді  көпшілік.  Сіз 
қалай  ойлайсыз?»,  -   деген  сурағыңызға  орай  өрілген  ойымның
түйіні осы. Ілтипатыңызға, рахмет.
М.О. 
Сізге  де,  рахмет.  Өзіңіз  айтқандай  журналистің 
ой-арманы  шексіз.  Өлеумет  қамын  жасау  жолындағы 
тынымсыз еңбегіңіздің енбегін көріңіз.
Сұхбаттасқан Мұхит Омаров 
«Сарыарқа самалы» газеті
2010 ж.

Бижан Ж. Қ.
БОЛОН  МОД ЕЛ I:
ПРОБЛЕМАЛАР ЖЭНЕ БОЛАШАҚ
(сұхбат-пікір)
Фин  бұғәзының  жагалауындагы  Хельсинки  қаласының  бір 
бөлігі  аралдарга  созыла  орналасқан.  1550  жылы  Густав  Ваза 
негізін қалаған,  бүл қаланың келбетінен көне мен бүгінгі әлемдік 
өркенді сәулеттің  үйлесімі көрінеді.  1812 жылы  Финляндияның 
¥лы княждігінің астанасы атанды. Х-ХІ гасырлардағы Швед королі 
Эриктің крест жорыгы мен орыстың соңғы патшасы II Николайға 
дейін  бодандықта  тес  пен  балганың  арасындағы  қыспақты 
басынан кешкен финдер төзімділікті тіриіілік құдіреті санайды. 
Финляндияның астанасы -  Хельсинки қаласының езіндегі 70-тен 
астам мұражайлар тарих қойнауынан сыр тартады. Еуропаның 
35  елінің  ынтымақтастық және  бейбіт  емір  сүру  ісі женіндегі 
келісім  Құжатының  осы  Хельсинки  қаласында  жарық  керуі  де 
табиги заңдылықтың қуаты.
Финдер  ел,  улт  болашагы
  -  
ұрпаққа  берік  біпім  беру, 
ғылымды жан-жақты дамыту

жүктеу/скачать 30,18 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: