Біле берген — білімді
жүктеу/скачать 30,34 Kb.
|
Диктант 7-сынып
- Бұл бет үшін навигация:
- Аққулы көлде
|
Біле берген — білімді. Егіншілік тарихында сұлыны бидай мен бидайықтың буданы деп ескерусіз қалдырып, екпей қойған кездер де болған екен. Кейінгі уақыттарда бұл дақылдың көптеген пайдалы қасиеттері бар екені анықталды. Оның ұзынша дәнінде май бидайға қарағанда үш есе , макро және микроэлементтер екі есе көп болады екен. Ал витаминдер мен амин қышқылдарының көптігі жағынан сұлының алдына шығатын дақыл аз көрінеді. Халықтық ем-домда оның ботқасы жүрек пен бауыр ауырғанда ем деп есептелген, туберкулезбен ауырғанда оның тұнбасын бал қосып ішкізген. Биохимиктер бұл дақылдың мұндай бірегей қасиеттері онда кремнийдің өзге дақылдардан ( күрішті айтпағанда ) сан есе көп болатынынан деп біледі. Кремний зат алмасуда , сүйек пен тістің нығаюында басты рөл атқарады. Қотыр- сотыр дендеген әлжуаз балалар сұлы диетасында бірден тыңайып, тазара бастайды. Кремний жетіспейтін болса диабетике, гипертонияға және басқа кеселдерге шалдығу қаупі күшейеді. Тапсырма: 1. Егіншілік тарихында сұлыны бидай мен бидайықтың буданы деп ескерусіз қалдырып, екпей қойған кездер де болған екен. Сөйлемдегі сөз тіркестерінің байланысу түрлері мен тәсілдеріне талда. 2. Есімше мен көсемше астын сыз Аққулы көлде Жаз… Жер жүзі көгеріп, жасыл ала жібекке оранып құлпырады. Аққулы көлдің жағасында тізіле қонып алты ауыл жатыр. Жаздың алтын нұры ойнаған шуақ күні еді. Көл мөлдір сулы. Аққулы көлдің жасыл ала қамыстары көк жібекке тіккен жасыл ала өрнекті кесте сияқты. Аққулы көлдің жағасы кілем жайнағандай балбыраған кез еді. Көл ортасында қалың жасыл ала қамыстың айналасы айнадай жалтыраған кең жайқын. Сол жайқында аппақ боп шақиып екі-үш аққу сыланып, ақырын әсем жүзіп көлбеңдейді. Алыста бірнеше аққу ұзын сұлу мойындарын иіп, көл ортасында сыңқылдап, аппақ денесін күміс суға төсеп, әсем нәзік сұлу үнмен сыңқылдап жүзген күміс сызығынан сылдырлап, меруерт, гауһар моншақ тізіледі. Қаңқылдап ұшып-қонған қоңыр қаздар . Шулаған сан жетпес шағалалар. Көлді айнала қорыған қара ала қанат, әдемі айдарлы, сақ құлақ қызғыштар. Көкке шығып, зыр қағып безектеп сұңқылдаған ұзын аяқ , біз тұмсық тауқұдіреттер, тағы да толып жатқан неше түрлі құстар көл басын сұлу күйлі думан қып жатты. (140 сөз) жүктеу/скачать 30,34 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|