Деполяризация кезеңі – бұл кезде мембраналық потенциал төмендейді де, қайта ең жоғарғы дәрежеге дейін көтеріледі. Na+ иондары мембрананың сыртына ішіне қарай көп мөлшерде өте бастайды.
Реполяризация кезеңі – мембраналық потенциалдың мөлшері қалыпты жағдайға түсе бастайды, ал әрекет потенциалы төмендей бастайды. Бұл кезде Na+ иондарының мембрана ішіне өтуі тоқтайды, кезеңнің соңында К+ иондары мембранадан сыртқа қарай шыға бастайды.
Теріс із потенциалы – реполяризация сатысының соңында әрекет потенциалы 15мс тоқтап, тін аздап деполяризацияланған күйде болады.
Оң із потенциалы немесе гиперполяризация сатысы – реполяризация кезеңінің соңында оң заряд 15мВ-қа дейін күшейетін кезең. Бұл кезеңде К+ иондары сыртқа өте тез жылдамдықпен шыға бастайды. Бұл кезең аяқталған соң, К+ иондарының сыртқа шығуы тоқтайды.
Әрекет потенциалы тіндерге тітіркендіргіш әсер етіп, қозу пайда болған кезде орын алатындықтан қозу кезеңдері әрекет потенциалымен бір уақытта жүреді. Яғни, деполяризация кезеңімен бірге – абсолютті рефрактерлік, реполяризация – салыстырмалы рефрактерлік, теріс ізді потециал – супернормалдық кезең, гиперполяризация – субнормалдық кезеңге сәйкес келіп, бірге жүреді.
Әрекет потенциалы пайда болуы үшін әсер ететін тітіркендіргіштің күші табалдырықтан жоғары болуы керек. Алайда, тітіркендіргіштің күші табалдырықтан төмен болса, тін қозбаса да аздап деполяризацияланған күйде болады да, локальды/жергілікті жауап потенциалы орын алады. Na+ иондары мембрананың ішіне қарай өте бастайды. Тітіркендіргіштің күшін жоғарылатса жергілікті жауап әрекет потенциалына айналады, егер төмендетсе жергілікті жауап сөніп қалады да, қозу пайда болмайды.
Немесе қысқаша: Қаңқа бұлшықеттерінің жиырылуының молекулалық механизмдері Жіптің сырғанау теориясына сәйкес бұлшықет жиырылуы актин мен миозин жіптерінің бір-біріне қатысты сырғанау қозғалысына байланысты болады. Жіпті сырғыту механизмі бірнеше қадамдарды қамтиды
• Миозин бастары актин жіптерін байланыстыратын жерлерге бекітіледі (Cурет 2, А).
• Миозиннің актинмен әрекеттесуі миозин молекуласының конформациялық қайта құрылуына әкеледі. Бастар ATP белсенділігін алады және 120° айналады. Бастардың айналуына байланысты актин мен миозин жіптері бір-біріне қатысты «бір қадам» жылжиды (2б-сурет).
• Актин мен миозиннің диссоциациялануы және бастың конформациясының қалпына келуі, миозин басына АТФ молекуласының қосылуы және оның Са++ қатысында гидролизі нәтижесінде жүреді (2-сурет, С).
• «Байланысу – конформацияның өзгеруі – ажырау – конформацияның қалпына келуі» циклі көп рет жүреді, соның нәтижесінде актин мен миозин жіпшелері бір-біріне қатысты ығысады, саркомерлердің Z-дискілері бір-біріне жақындап, миофибрилл қысқарады (сурет 1). 2, г).