билет «Доктрина»



бет3/12
Дата23.06.2023
өлшемі19,74 Kb.
#103277
түріНұсқаулар
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12
3-Билет
1.«Шежіре», «дәстүр»» терминдеріне анықтама беріңіз.
Шежіре (араб. — бұтақ, тармақ) – халықтың шығу тегі, таралуын баяндайтын тарихғылымының бір тармағы. Сәбит Мұқановтың анықтамасы бойынша «Шежіре» депкімдерден кімдер туып, қалай өрбігенін баяндайтын ерте заманнан атадан балаға мирасболып келе жатқан ауызша деректер.Шежіре шын мәнінде рудың, тайпаның, халықтың тарихының құрамдыбөлігі.Шежіре арқылы адамның тегі, ата қонысы, қауымға қосқан үлесі, отан қорғаудағыорны, меншік, адами құқы, т.б. болмыс білінетін болған.Дәстүр – әр ұлттың, халықтың діні мен сеніміне, тұрмыс-тіршілігіне, ұлттық құрылымерекшелігіне сәйкес ғасырлар бойы жинақталып, өмірдің өзі туғызған ғұрыптардыңжиынтығы; қауым мен қоғамда қалыптасқан мінез-құлықтың үлгілері.
Мысалы көрімдік,сәлем беру, қыз ұзату, қонағасы, шашу, ерулік ата салты болып саналады. Салт-дәстүрдіңел арасындағы тәлімдік, тәрбиелік, халықтық мәні зор.

2) Кеңес өкіметінің алғашқы жылдарындағы большевиктердің экономикалықсаясатын сипаттаңыз.
Жалпы осы кезеңдегі большевиктердің саясаты өте араласболды. Іс жүзінде 3 кезеңді бөлуге болады:1)Азамат соғысына дейін - алғашқы қайта құрулар;2) Азамат соғысы кезінде - соғыс коммунизмінің саясаты;3) Азаматтық соғыстан кейін – жаңа экономикалық саясат (ЖӘС).I кезең:Негізгі мәселе - ұлттандыру, яғни мемлекет меншігіне түрлі мүлік пен ресурстардыкөшіру. Ұлттандырылған секторды халық шаруашылығының Жоғарғы Кеңесі басқарды(1917 жылғы 2 желтоқсаннан бастап). Жер туралы жарлық тек көктемде басталды, бірақоны қысқа мерзімде өткізу мүмкін болмады. Кейбір аудандарда шаруалар бұл Жарлықтанештеңе алған жоқ. Әр түрлі аудандарда жер беру әр түрлі болды.Орталық проблема –қалаларды азық-түлікпен қамтамасыз ету. 1918 жылдың 11 маусымынан бастап қалаларда“Кедейлер комитеттері” (комбедтер) құрыла бастады, олар отрядтарға көмектесуі керекеді. Олар ауқатты шаруаларды құлатты. Бұл шаралар кешені халықтың үлкен наразылығынтудырған "Азық-түлік диктатурасы" деп аталды. Осыған байланысты комбедтертаратылды.II кезең:Ішкі саясат күшейтілуде. Елдің басқаруы соғыс режіміне көшті. Билік толығымен Ленинмен оның кеңесіне (1918 ж.) тиесілі болды. Басқару жүйесі қатаң әскерилендірілген.Жұмысшы Шаруа Қызыл Армиясының қатарына жалпы жұмылдыру жарияланды, яғни1920 жылға қарай оның саны 5 миллион адамды құрады.Экономикалық саясат "Әскери коммунизмі саясаты" деп аталды :1919 жылғы 11 қаңтардаазық-түлік салымы енгізіледі. Шаруаларға белгілі бір мөлшерде азық-түлік, мал азығыжәне егін егуге арналған астық қалды. Қалған астықтың бәрі ақшаға алынды. Сол кездеақша өз мәнін жоғалтқандықтан, іс жүзінде шаруалардан артық нан тегін алынды;барлықкәсіпорындарды, оның ішінде орта және шағын кәсіпорындарды мемлекет меншігіне алужеделдетілді;жалпыға бірдей еңбек қызметі енгізіледі;III кезең:Ресей коммунистік партиясының (большевиктер) Х съезі-РКП (б) – бағытты өзгерту жәнежаңа экономикалық саясатқа көшу туралы шешім қабылдады. Жаңа экономикалық саясат -бұл басқарудың экономикалық әдістерін бірінші орынға қоятын жаңа, әскери коммунизмдіалмастыратын саясат. ЖЭС-тің экономикадағы негізгі сәттері:нан және басқа даөнімдердің еркін саудасын қайтару;шағын және орта өнеркәсіпті ішінараденационализациялау (жеке меншікке, халыққа қайтаруы) концессия арқылы шетелдіккапиталды тарту (кең таралмаған); орталықсыздандыру, главкизм саясаты құлатылды; жалпыға бірдей еңбек міндеттілігін жою және жұмыс күші нарығын құру;мемлекетэкономикадағы командалық биіктікті өзінде сақтап қалды (жерге, ресурстарға және негізгіөнеркәсіп салаларына меншік)

3)«Дала тайпаларындағы «әскери демократия» көсемдік түрінде дамудың ең жоғарыдеңгейіне жетті». Сіз бұл тұжырыммен келісесіз бе? Өз жауабыңызға дәйектер мендәлелдер келтіріңіз.
Мен бұл пікірмен келісемін.Себебі сақтар заманында, белгілі бір мемлекеттіліктіңжоқтығына қарамастан,әскеридемократия саясаты болған.Әскери демократия сол кездегі қоғамның ең жоғары деңгейіболды. Мысалы, сармат тайпаларының әлеуметтік теңсіздігі болды (қабірлерді қазубойынша). Соғыстардың тұрақты кәсіп ретінде пайда болуы әскери техника мен ұйымныңдамуына ықпал етті. Бұл жағдайда әскери көшбасшы үлкен маңызға ие. Бастапқыда бұлқарапайым ақсақал еді, бірақ кейінірек тайпаның әскери жетекшісі пайда болды. Белгілібір ұйым пайда болды-бұләлі де демократия болды, өйткені барлық қарабайырдемократиялық институттар әлі де сақталды: халық жиналысы,ақсақалдар кеңесі, тайпакөсемі. Әскери демократия, өйткені халық жиналысы тек қарулы жауынгерлердің жиналысы болды



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет