3. Көшіп-қонудың табиғи циклдері қазақтардың мәдени-генетикалық кодының бір бөлігі. Көшпелілер мәдениетінің бір ерекшелігі — олардың мәдениетінің көбінесе синкретті болып келуінде . Көне заманда қазақ жерінде өмір сүрген тайпалар , одан кейін орта ғасырлардағы түркілер бүкіл Еуразиялық көне және ортағасырлық өркениеттер мен әр түрлі себептер арқылы араласты . Сол аркылы көшпелілер өздеріне түрлі халықтардың жақсы мәдени жетістіктерін қабылдады , өздерінің мәдени үлгілерін басқа халықтарға жұғыстырды . Көшпелілер түрлі мәдениеттердің бір-бірімен араласуына , жақындасуына қозғаушы күш болған , дәнекер қызметін атқарған. Зерттеушілер бұл жағдайды қола дәуірінің соңындағы климат жағдайының өзгеруімен- Еуразия аймағындағы құрғақшылықтың бастыуымен түсіндіреді. Қазақ халқының ғасырлар бойы өзіне тиесілі жайлау, қыстау, күздеуін, жайылымдық, егістік жерін әр маусымға сәйкес ауыстырып, көшіп-қонып жүруі көшпенді өркениеттік тұрмысқа сүйенген табиғи құбылыс еді. Мал басының өсуі, ерте темір дәуірінің басында бақташының атқа мінуі, біртіндеп оны қолға үйретіп шаруашылықтың дамуымен байланысады. Көшпелілер өз тұрмыс әрекетіне лайықты мәдениет қалыптастырған. Көшіпқонудың табиғи циклдері қазақ мәдениетінің дамуымен ұштасады. Қазақтың көшпелі қоғамының негізін қалаған мәдениет ежелгі дүниеден бастау алатыны белгілі. Көшіп-қону кезінен бері қазақтың дәстүрлі мәдениеті мәдени-тарихи және этногенетикалық тұрғыда үздіксі дамып келеді. Бүгінгі Қазақстан аумаған мекегдеген ежелгі тайпалардың да бұл процесске тікелей қатысы бар екендігін айқындайды. Сонау Ұлы Жібек жолынан бастау алған көші-қон Еуразиянақ қақ орталығында орналасқан қазақтардың ұлттық сана сезімінің өсуіне, жалпыдай мәдениетінің дамуына зор үлесін қосты. Сонымен қатар бұл байланыстар көшпелі қазақ қоғамының мәдениетінің қалыптасуына, әлеуметтік институттары мен рухани өмір тіршілігінің өзара жақындасуына көп септігін тигізді. Қазақ мәдениетінің біртұтас интеллегегт болып қалыптасуын айшықтады. Қай жерде, қай елде болсын мәдениет сол елдің дамуы мен өсіп-өркендеуінің деңгейін көрсететін басты көрсеткіштердің бірі. Сөз соңында айтарым, Елбасымыз Нұрсұлтан Назарбаев айтқандай, қазіргі таңда мәдениет – әлемдегі барлық мемлекеттер дамуының маңызды басымдықтарының қатарына кіреді. Ұлттық және әлемдік мәдени мұраны сақтау мен байытуды, сапалы мәдени құндылықтарды құруды, трансляциялау мен қолдануды қамтамасыз ететін мәдени институттар мен механизмдердің тиімді жұмыс жасайтын инфрақұрылымдарының болуы дамыған мемлекеттің өлшемін көрсетеді.
