Білім және ғылым министрлігі ҚазаҚстан респуБликасы тҮзету пеДагОгикасыныҢ ҰлттыҚ ғылыми-практикалыҚ
жүктеу/скачать 0,71 Mb. Pdf көрінісі
|
| ТҮСІНІКТЕМЕ ЖАЗБА
аутистік спектрдің бұзылымдары (бұдан әрі-асБ) бар балалар үшін ар- найы дамыту бағдарламасын әзірлеудің өзектілігі мен қажеттілігі, біріншіден, Қазақстанда осы санаттағы балалар санының тұрақты ұлғаюымен, екіншіден, арнайы және жалпы білім беру ұйымдарында аутизмі бар бала- лармен жұмыс істеуге арналған отандық бағдарламалардың болмауына бай- ланысты. ерекше білім беру қажеттілігі бар балаларды арнайы тәрбиелеу мен оқытудың қолданыстағы бағдарламаларында асБ бар балалардың психикалық дамуының ерекше ерекшеліктері ескерілмеген. әзірленген дамытушы бағдарлама психологиялық-педагогикалық түзету кабинеттерінің және оңалту орталықтарының психологтарына, сондай-ақ аутистік бұзылымдары бар балаларға жеке (кіші топтық) психологиялық көмек көрсететін мектепке дейінгі, мектепте арнайы және жалпы білім беру ұйымдарының психологтарына арналған. арнайы даму бағдарламасы аутизмі бар баланың дамуының маңызды аспектілерін – қарым-қатынасты, әлеуметтік өзара әрекеттесуді және әлеуметтенуді дамытуға бағытталған және барлық жастағы немесе сөйлеу, танымдық және басқа дағдыларды қалыптастыру мақсатын көздемейді. әзірленген бағдарламаның негізгі критериясы - эмоционалды және коммуникативті дамудың тиімділігі, AсБ бар баланың мүддесі үшін әлеуметтік бейімделу және әлеуметтену. Бағдарлама түсіндірме жазбадан, аутизмі бар балалардың клиникалық-психологиялық сипаттамасынан, балалар аутизмінің әртүрлі нұсқаларының сипаттамасынан және психологиялық-педагогикалық жұмыс бағдарламасының мазмұнынан тұрады. AсБ бар балалардың жа- сын, ерекшелігін және әртүрлілігін (даму деңгейі мен оқыту әдістеріне бейімділігі, даму қарқыны бірдей емес, қосымша бұзылымдарының болуы), сондай-ақ ата-аналарды психологиялық-педагогикалық процеске тарту қажеттілігін ескере отырып, дамыту жұмысының жалпы бағдарламасы төрт тәуелсіз бағдарламаны қамтиды: - жеңіл және орташа аутистік бұзылымдары бар ерте және мектеп жасы- на дейінгі балалар үшін; - аутизмнің ауыр бұзылымдары бар ерте жастағы және мектеп жасына дейінгі балалар үшін; - жеңіл және орташа аутистік ауытқулары бар мектепалды және мектеп жасындағы балалар үшін; - ата-аналарды баланы дамыту жұмысына тарту бағдарламасы. 5 әр бағдарламаның өзіндік мақсаттары мен міндеттері, орналастыру реті, сатылары, күтілетін нәтижелері бар және жеке топтық (шағын топтық) психологиялық-педагогикалық жұмыстың өзіндік әдістері мен тәсілдерін қамтиды. Бағдарлама аутизмі бар балалардың жақындарымен, ересектер- мен, құрдастарымен қарым-қатынас және әлеуметтік өзара іс-қимыл жа- сау дағдыларын дамытуға; әртүрлі дағдыларды қалыптастыруға: сөйлеу, когнитивтік, әлеуметтік-тұрмыстық, әлеуметтік мінез-құлық қағидаларын меңгеруге және балаларды мектепке дейінгі және мектептік білім беру ұйымдары жағдайында білім беру процесіне қосуға ықпал ететін болады. Бағдарлама балалармен жұмысты дамыту бойынша нақты ұсыныстар мен нұсқаулар ұсынылатын мамандар үшін әдістемелік нұсқаулық бола алады. Ұсынылған бағдарлама психологиялық-педагогикалық жұмыстың негізгі бағыттарын қамтиды және жаһандық тәжірибеде қолданылатын аутизмі бар балалармен жұмыс жасаудың көптеген стратегияларын, әдістері мен тәсілдерін сипаттайды. мамандар егер тиісті дайындық болса, өз жұмысында басқа стратегияларды, әдістерді немесе тәсілдерді қолдана алады. психологиялық сабақтардың балаларға арналған оқу жүктемесінің көлемі: - ерте жаста (0-3 жас) – аптасына 20-30 минуттан 2 сабақ.; - мектепке дейінгі жастағы (3-6 жас) – аптасына 2 сабақ 35-40 мин; - мектеп жасында (6-18 жас) – аптасына 35 минуттан 2 сабақ. |