Желілік емес электр тізбегін есептеуді тәжірибе арқылы тексеру

1. Желілік емес тізбекті есептеуді негізінен графикалық тәсілмен жүргізеді. Ол үшін 6 суреттегі сұлба бойынша тәжірибелі түрде алынған, барлық резисторлардың в.а.с. болу керек.

1-сурет 2- сурет

3-сурет 4-сурет 5-сурет

U = _

Мұнда, Е_о – желілік емес резистордың (4 сур) э.қ.к-нің алмастыру сұлбасы.

Абсолют телімі вольт-амперлік сипаттамасының ойыстығын, аб телімін түзу мен ауыстыруға болады.

U = _

Алмастыру сұлбасы осы элементтерден тұрады, бірақ э.қ.к E_O кернеуге U қарсы бағытталады.

1. 
   Зертханалық жұмыстың мақсаты неде?
   
2. 
   Қандай резисторлар желілік, ал қандайлары желілік емес деп аталады?
   
3. 
   Желілік емес резисторларға мысал келтір.
   
4. 
   Резистордың вольт – амперлік сипаттамасын алу үшін сұлба сыз.
   
5. 
   Желілік емес резисторлардың тізбектеліп жалғанған тізбегін графикалық түрде қалай есептейді?
   
6. 
   Желілік емес резисторлардың параллель жалғанған тізбегін графикалық түрде қалай есептейді?
   
7. 
   Динамикалық кедергі деген не?
   
8. 
   Статикалық кедергі деген не?
   
9. 
   Желілік емес резистордың вольт-амперлік сипаттамасы ойыстығынның алмастыру сұлбасын сыз. Осы сұлба бойынша теңдеу құр.
   
10. 
    Алмастыру сұлбасы қандай элементтерден тұрады?
    

1. 
   кесте
   

1. Өзара тізбектеліп жалғанған 2 желілік емес резисторларда кернеу түсуімен токтың өлшенген сұлбасын сызу керек. Осы резисторлардың параллель жалғанағн сұлбасын сыз. Оларды мұғалімге көрсету.

6-сурет
3. Кернеу реттегішін 0-ден номиналды мәніне дейін өзгертіп, вольт-амперлік сипаттамасын алу. Аспаптар көрсеткіштерін 2 кестеге енгіз. Өлшенулерді көмірлі бағана үшін қайталау.

4. Тізбектеліп жалғанған резисторлардың тізбегін құрастырып, тексеру үшін мұғалімге көрсету.

5. Тізбектің қыспақтарындағы екі әр түрлі кернеулердегі ток күшін және әрбір резистордағы кернеу түсуін өлшеу. Табылған мәндерді 3 кестеге енгізу.

7. Кернеуді екі түрлі пішінде тармақтардағы ток күшін өлшеу және тізбектің тармақталмаған бөлігіндегін де өлшеу. Мәндерін 4 кестеге енгізу.

2. Дәл осы координат жүйесінде, тізбектеліп және параллель жалғанған резисторлор үшін в.а.с -тың графикалық қосылысын сызу.

3. Тізбектің қыспақтарындағы ток күші мен резисттордағы кернеу түсуін, кернеудің екі түрлі мәндерінде графикалық түсіндіру. Мәндерін 3 кестеге енгізу.

3-кесте

4. Тізбектің қыспақтарындағы кернеудің екі түрлі мәнінде тізбектің тармақталмаған бөлігіндегі және тармақтардағы ток күшін графикалық есептеу. Мәндерін 4 кестеге енгізу.

5. Екі нүкте арасында алмасу сұлбасының, тізбектің кесіндінің в.а.с қисығын, алмастыру арасын әрбір резистордағы Е_о графикалық түрде анықтау.

6. В.а.с -ның белгілі кесіндісіндегі әрбір резистордың динамикалық кедергісін есептеу, теңдеулер жазу. Алмастыру сұлбасын көрсету.

7. Зертханалық жұмыс бойынша қорытынды жасау: а) желілік емес тізбектің графикалық теңдеу есептеу тәсілін тәжірибелі нақтылау; ә) графикалық тәсілмен Е_о, R_ст, R_g есептелу мүмкіндігін б) тәжірибелі жинақты есептелуін дәлдіктерінің сәйкес келмеуінің себебін анықтау.

8. Қорытындыны есепке жазу.

Зертханалық жұмыс №16