26) Витаминдердің жіктелуі: суда және майда еритін (69 беттен басталады) Майда еритін витаминдер- ADEK ж/е Ғ витамині.
А витамині(ретинол,антиксерофтамалық витамин)
Организмде А витамині жетіспеген кезде-эпителий клеткаларының қалыпты түзілуі бұзылады.Ретинолдың жетіспеуі салдарынан-лизоцим болмайды,ол көздің шырышты қабатын ауруға ұшыратады,оның эпителийі құрғайды,бұл сырқат ксерофтальмия д.а. А-авитаминоз сырқатының алғашқы белгісі-тауықкөз.А витамині жетпесе жас төлдердің өсуі тоқтап сперматогенез процесі тыйылады.
D-витамині кальциферол,антирахит витамині Д витамині н/е кальциферол- рахитке қарсы фактор болып табылады,өйткені ол зат кальцийдің алмасуына әсер етеді.
Д тобына жататын витаминдер- ультракүлгін сәулесінің әсеріне сезімтал келеді.Ұзақ уақыт бойы сәулемен әсер еткен кезде улы қосылысқа айналады.
Д витамині жетпесе-жас жануарлардың сүйегінде ж/е шеміршектерінде кальций мен фосфор тұздарының жиналып қалыптасу процесі бұзылады.Бұл ауру мешел-рахит д.а Ересек адамдарда жануарларда Д вит. жетіспесе сүйектері жұмсарып морт сынғыш болады.
Е витамині токоферолдар антистерил н/е өсіп-өну процесі Өсіп-өнуге әсер ететін фактор-токоферол деп аталады,кейінерек Е витаминідеп аталды
Токоферолдар-сарғыштау келген май.Майларда ж/е орг еріткіштерде ериді (хлороформ,спирт,ацетонда).Е витамині ыстыққа төзімді,тұрақты келеді.
К витамині филлохинондар,антигеморриагиялық витамин 1929 жылы (Г. Дам) синтездік жолмен алынган жем берілгенде тауктын кан уюы нашарлауы жане терісінін астына кан куйылу кубылысы байкалган. Мундай аурудын тауык организмінде белгілі бір заттын жетіспеуінен екені аян еді. Ол зат К витамині болатын. К витаминін 1939 жылы Каррер жонышкадан белп алады. Ол Ку витамині немесе филлохинон деп аталды. Сол жылы балык-суиек унынан тары Отр витамин алынады да, ол К2 витамині немесе менахинон деп аталады.
К, витамині - ашык сары тусті май. Ол - 20°С кезінде кристалданады,ериді.
вакуумда 115 - 145°С кезінде кайнайды.Органикалык еріткіштерде жэне майда ериді.
К2 витамині-сары тусті кристалды зат, балку температурасы 54°С.Нафтохинондардын туындысы ретінде ол тотыгу-тотыксыздану реакциясына бейім келеді. К, витамині молекуласынын нафтохинондык болігі сутегінін екі атомын косып алады да, нафтогидрохинондык болікке айналады, онын бояуы болмайды.