Биология пәні бойынша pisa тапсырмалары №1 1-тапсырма. Ақбөкен


-тапсырма.Сары майдың пайдалы қасиеттері мен зияны



бет9/12
Дата25.11.2023
өлшемі1,03 Mb.
#125851
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   12
2-тапсырма.Сары майдың пайдалы қасиеттері мен зияны
Майдың құрамындағы холестериннің адам ағзасына пайдалы да, жағымсыз да жақтары бар. Бір жағынан қантамыры қабырғаларын құруға қатысады, оның көмегімен қышқылдар өндіріледі.
Екінші жағынан қанқұрамындағы майдың қажетті деңгейі көбейіп кетсе, қантамырларында атеросклероз үдерісінің белсенділігі артуы басталады. Сондықтан да холестерин жоғарылаған жағдайда сарымайды шамадан тысқабылдаудан бас тартқан жөн.


5-сұрақ. Холестерин жоғарылап кетпеуі үшін, күніне май жағылған нанның (бутерброд) нешеуін жеген жеткілікті деп ойлайсыз?
А. 5.
В. 3.
С. 2.
D. 1.
Төмендегі кестеде майлардың түрлері және олардың майлылығы % есебімен берілген (1.1-кесте).
6-сұрақ. Холестерин көбейіп кетпеу үшін майдың қай түрін пайдаланған
Дұрыс деп ойлайсыз? Кестеде «ия» жауабын «+», «жоқ» жауабын«–» белгісімен белгілеңіз.
1.1-кесте – Майдың түрлері



Майдыңатауы

Майлылығы

Ия

Жоқ

1

«Крестьяндық»

72,5 %







2

Вологодмайы

82 %







3

Бутерброд майы

61,5 %







4

Жеңіл май

50 %







5

Бал қосылған май

52 %







6

Өсімдікмайықосылған май

72,5 %







7

Қорытылған май

90 %









7-сұрақ. Сіз қай майды жер едіңіз?
Тапсырма. Өз қалауыңызды түсіндіріңіз.
Сары май А және Д дәрумендеріне, кальцийге бай. А дәрумені асқорытудың бұзылуы, суық тию, бронх және өкпе ауруларын емдеуге көмектеседі.
Д дәруменінің басты қызметі біздің ағзамыздың кальцийді сіңіруіне көмектеседі. Кальций біздің тістеріміз бен сүйектеріміздің дұрыс қалыптасуы және сау болуы үшін қажет. Біздің қаңқамыздың мықтылығы мен дұрыс өсуі ағзамыздағы Д дәруменінің құрамына байланысты.
8-сұрақ. Сары майды шамадан тыс қабылдау зиянды, себебі ағзамызда холестерин көбейіп семіздікке әкеледі. Ағзамызға аса қажет А, Д дәрумендерін және кальцийді алу үшін, сары майды қандай тағамдармен алмастыруға болады?
9-сұрақ. Сіздің отбасыңызда сары майды қандай ауруларды емдеу үшін қолданады? Сары маймен емдеудің қандай жолдарын білесіз?
Үй жағдайында сары майды алу жолдары
Тапсырма. Үй жағдайында сиыр сүтінен сары май алудың жолын ойластырыңыз.
Мысалы:
1. Сиырдың желінін жақсылап жуу керек.
2. Сиырды сауу арқылы сүт аламыз.
3. Сүтті сүзгіден өткіземіз. Әрі қарай жалғастырыңыз ...
4.
5

.
PISAОҚУ САУАТТЫЛЫҒЫ ТЕСТТАПСЫРМАЛАРЫ№1


1–МӘТІН.БАҚЫТ
Ерте, ерте, ертеде жайқалған үлкен алма ағашы болыпты.Біркішкентайбалаүнемісолалмаағашыныңкөлеңкесіндеойнағандыжақсыкөретін.Ағаштыңеңбасынашығып,нәрліжемісінжеп,көлеңкесіндеұйықтайтынеді.Ағаштыжақсыкөретіні анық еді. Ағаш та баланы жақсы көретін. Уақыт өте, балаер жетіп, ағаштың көлеңкесінде көп ойнамайтын болды. Бір күнібозбала көңілкүйіболмай,алма ағашынакеледі.

  • Меніменойнашы, –депөтінедіағаш.

  • Ағаштыңкөлеңкесіндеойнайтынкішкентайбалаемеспін.Қазірменібасқазаттарқызықтырады,бірақолардысатыпалуым үшін ақшамжоқ,–депжауапбередіжігіт.

  • Қап,мендедеақшажоқ...Бірақсенбарлықалмаларымдыжинапалып,оларды сатсаң,табыс табааласың.

Бозбала қуанып, ағаштың барлық жемісін жинап алады да, тағыда ұзақ уақыт қа жоқ боп кетеді. Бірер жылдан соң ғана қайтып келеді. Кешегі бозбала ендігі азамат болды. Ағаш оны көріп қатты қуанады.

  • Менімен ойнашы!–деп өтінеді ағаш.

  • Ойынға еш уақытым жоқ .Жұмыс істеуім керек,бала шағамды асырауым керек. Үй керек, жай керек. Көмектесе аласың ба? – Кешір... Менің үйім жоқ. Бірақ бұтақтарымды кесіп,солардан үй жасауыңа болады...

Адам қуана келіседі де, ағаштың бұтақтарын кесіп алады.Адамның қуанғанын көріп, ағаш та қуанады. Содан адам тағы даұзақ уақытқа көрінбей кетеді. Көп жылдардан соң адам қайтадан ағаштың жанына келеді.
Ағаш:
Досым, кешір. Саған беретін еш нәрсем қалмады. Алма да жоқ...
Керегі де жоқ. Алма жейтін тісім де қалмады, – дейді адам. Ағаш:дейді. Үстіме шығарып ойнатайын десем, бұтақтарым да жоқ, –

Ойын үшін тым кәрімін, – дейді адам.Саған ешбір нәрсемен пайдалы бола алмайтыным мені қатты мұңайтады. Бар қалғаны – кәрі, қурап бара жатқан тамырларым ғана, деді ағаш мұңайып.


Маған көп нәрсенің керегі жоқ. Дем алатын бір орын болса, болғаны. Өткен жылдар шаршатыпты, – деді адам.
Кәрі ағаштың тамырлары – демалу үшін жақсы жер, жантайып демала ғой, – дейді кәрі ағаш. Кәрі адам ағаштың түбіне отырып, жанына тыныштық тапқандай болады. Ағаш болса адамның бақытын көріп, тағы бір қуанды

  1. тапсырма.БАҚЫТ

Мәтін мазмұнына сәйкес мақалды анықтаңыз.
А)Адамның сұлулығы–шыншылдығында.
В) Ары таза жігіттің ары таза.
С) Уақыт –көшкен керуен.
Д)Бақыт белгісі –білім.
Е)Кең болсаң –кем болмайсың.

  1. тапсырма.БАҚЫТ

Ағаштың отбасылы жігітке берген көмегін белгілеңіз.
А) Арманын тыңдады
В)Алмасын берді
С)Гүлдерін сыйлады
Д)Тыныштық сыйлады
E)Бұтақтарын кесіп берді
тапсырма.БАҚЫТ
Адамның ағашты риясыз жақсы көретіні қай өмір кезеңінде суреттеледі?
А)2
В)3
С)4
Д)1
E)3,4



  1. тапсырма.БАҚЫТ

Мәтін мазмұнына сәйкес келмейтін нұсқаны табыңыз.
А) Ағашты үнемі күтіп-баптады.
В)Ағаштың жеміс інсатты.
С) Ағаштың жемісін жинап алды.
Д)Бала кезінде ағаштың нәрлі жемісін жейтін.
E)Ағаштың бұтақтарын кесіп алды.





  1. Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   12




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет