1. Көлденең жолақты булшык ет тіндер- жасушалары мен талшықтары бойында калыптаскан көлденең жолактарымен сипатталады. Олардың пайда болуы алдымен актин мен миозин миофиламенттерiнiк миофибрилдердiң курамында, сонан сон миофибрилдердiн жасушалар мен талшықтардың курамында дәлме дәл реттi орналасуына байланысты. Колденен жолакты булшық ет тiндерiне анкалык немесе сомалык жане журек булшық ет тiндерiн жатқызады.
2. Teric салалы бұлшық ет тiндерi миофиламенттерi миофибрилдердi курамайтындықтан, гистологиялық элементтерiнде (жасушаларында) коллаген жолактары болмайды. Сондыктан, жасушаларының цитоплазмасы бiркелкi немесе тегiс боялады. Тегiс салалы бұлшық ет тiндерiне тамырлардың, куысты ішкі ағзалардын жане т.с.с. қабырғаларынын булшык еттерiн жатқызады.
Көлденең жолақты бұлшық ет талшықтарының калыпты морфофункционалдык жағдайын қолдау физиологиялык регенерация аркылы катамасыз етіледі.Осы тұста талшықтың ескi және бұзылып жатқан кураластары(миофибрилдер,митохондриялары) жана органеллаларга және саркоплазманын басқа курылымдарына алмастырылады Бул процесс екі механизмдер аркылы жузеге асырылады:
Жасушашiлiк регенерация - бул жагдайда симпласттын жана миофиламенттерi мембраналык курылымдары саркоплазмасынын синтездiк аппаратының (ЭПТ Гольджи коплекс, бос рибосомдар) активациясы есебінен тузіледі;
2) Жасушалық регенерация - миосателлитоциттердiн пролиферациясы мен миобласттарга дифференциялануы есебiнен өтеді. Жаңа миобласттар булшық ет талшығының миосимпласттық бөлігі құрамына косылып құрылымдарының табиғи шығынын толықтырып тұрады.Көлденең жолақты булшықетінің репаративтік закымданғаннан кейінгі регенерациясы да жасушалык жане жасушаішлік деңгейлерде атқарылады.
Бұлшықет талшықтарының аурулары:
Бұлшықет дистрофиясы – жүйке ұлпасының ыдырауымен немесе ыдырауымен, бұлшықет тінінің әлсіздігімен және әлсіреуімен сипатталатын тұқым қуалайтын аурулар тобы. Бұлшықет дистрофиясының 9 түрі бар, олардың әрқайсысында күштің жоғалуы, мүгедектіктің жоғарылауы және ықтимал деформация бар.Ең танымал бұлшықет дистрофиясы Дюшен бұлшықет дистрофиясы (DMD), ілесуші Беккер бұлшықет дистрофиясы (BMD).
Рабдомиолиз
Рабдомиолиз - бұл бұлшықеттің некрозынан (жасушаның патологиялық өлімінен) туындаған ауру. Нақтырақ айтсақ, бұл ауру емес, синдром бірнеше себептермен байланысты болуы мүмкін: шамадан тыс жаттығулар, инфекциялар, есірткі және алкогольдік мас болу және басқалар.
Жасушалар өлген кезде қанға бұлшықет жасушаларының ішінен біз табатын түрлі заттар бөлінеді. Бөлінетін ең көп таралған заттар - креатинфосфокиназа және миоглобин.
Осы типтік емес қосылыстарды қаннан шығару диализ немесе қанды сүзу арқылы болуы мүмкін.
Одан басқа:миастения,миозит,жарақаттар, тенденит және т.б. түрлері бар.
