Бөж тақырып. Конструкторлық құжаттаманың бірыңғай жүйесі стандарттарын енгізу

 

19. Бұйым конструкциясының технологиялығы.

Бұйым конструкциялылығын технологиялылығы бұйымның конструкциясының қасиеттерінің жиынтығын оның өндірісте үйлесімді шығындардың конструкциялы сәйкестігіне жетуін анықтаушы,эксплуатацияны және берілген сапа көрсеткіштерін жөндеу, шығару көлемінде және жұмыстарды орындалушарттарын ұсынады.

Бұйым конструкциялылығын технологиялық қамтамасыз ету бұйым өңдеудің барлық сатыларында  өткізіледі. Бұйым конструкциялылығын технологиялық қамтамасыз ету өңдеудің сатысына байланысты конструкциялы құжаттар ГОСТ 14.201-83  бойынша құрылады.

-конструкциялы бұйымдарды технологиялыққа қайтаөңдеу;

-өндіру жұмысы кезінде талаптарын орындау;

-конструкциялық құжаттарды технологиялыққа  бақылау;

-бұйымның конструкциялығыны технологиялыққа көп мөлшерде бағалау;

-өнімнің технологиялық бақылауының  нәтижесі бойынша конструкциялық құжаттарды дайындау және енгізу;

-конструкцияны технологиялыққа қайтаөңдеу, конструкциялы және технологиялы құжаттармен бірге жүргізіледі және өңдеп шығару және сұраныс берушіні таныстырушы арқылы жүзеге асады. Бұйым конструкциялылығын технологиялық  база көрсеткіші  стандартты өнімнің біртүрлілігіне қолданылады. Бұйым конструкциялылығын технологиялығының негізгі көрсеткіштеріне еңбек сыйымдылығы мен материал сыйымдылығы қызмететеді.

  Еңбек сыйымдылығы бұйымды конструкциялығының техологиясының көрсеткіші ретінде өндіру кезінде еңбекке кеткен шығын жиынтығын, эксплуатация мен өнімді жөндеуді мінездейді. Абсолютті технико-экономикалы еңбек сыйымдылығының көрсеткіші шығырылғын өнімнің және оны өндіруге кеткен норма-уақыттың бағасын білдіреді.

T_и =ΣТ_i

мұндағы: Т_i- өнімнің і  құраушы бөлігінң норма сағаттардағы тексерілуі және өндірудің еңбек сыйымдылығы.

  Көп мөлшерлі құрамдық бөліктен тұратын еңбексыйымдылық бұйымын есептеу( бәләк жиынтығы және бөлік). Бұйымның құрамдық бөлігінің көрсеткіш типіне мына формула бойынша кеңейткіш жүргізілуі керек.

T_и =ΣТ_i *n_ie + ΣТ_iд* n_iд+Т_сб+Т_ис

мұндағы: Т_іе-ші білік жиынтығын дайындаудағы еңбек сыйымдылығы, Т_ід-і-ші бөлікті дайындау  еңбек сыйымдылығы( есептеу құрамына кірмейді), n_іе-i-ң білік жиынтығының саны . Т_сб- жалпы өнім жиынтығының еңбек сыйымдылығы, Т_ис- сынау еңбек сыйымдылығы.

М_у =M_п+М_э/Р*Т.

Бұйымдардың технологиялығын бағалау екі түрде болуы мүмкін – ол сандық және сапалық. Сапалық бағалау конструкцияның технологиялығын жалпылама сипаттайды. Бұйымды жобалау процессіндегі конструкция варианттарын салыстыру кезіндегі сапалық бағалау сандық бағалаудың алдын жүріп соңғысының  дұрыстылығын анықтайды. КТК сандық амалы технологиялық конструкцияға қойылатын талаптардың қанағаттанарлық дәрежесінің мағынасын бағалайды.

КТК сандық бағалау келесі көрсеткіштерден тұратын жүйе көмегімен іске асырылады:

-   бұйымды  жасау кезінде орындалу үшін міндетті болып саналатын технологиялықтың шектік нормативтері болып саналатын технологиялықтың базалық көрсеткіштері: олар-ды бұйымды жасаудың техникалық тапсырмада немесе са-лық стандарттарда көрсетеді;

-   бұйымды  жасау кезінде қол жеткізген технологиялық көрсеткіштері;

-   жасалып жатқан бұйымдардың конструкциясының техно-логиялық деңгейінің көрсеткіштері.

Көрсеткіштер саны минимальды, бірақ технологиялықты бағалау үшін жеткілікті болу керек. ГОСТ 14.201 – 83. технологиялықтың көрсеткіштер тізімін ұсынады. 186 – 85 МР әдістемелік ұсыныстарында КТК қосымша көрсеткіштер мен негізгілері және оларды анықтау әдістемесі келтірілген.

КТК негізгі көрсеткіштеріне даярланып жатқан бұйымның материал сиымдылығы және қуат сиымдылығы және өзіндік құны жатады.

Өндірісті технологиялық қамтамасыз ету өзара байланысқан кезеңнен тұрады, ол үшін нақты тапсырмалар белгіленген, сондай-ақ негізгі құжаттар мен жүйелер, осы тапсырмалардың шешімін қамтамасыз етеді.