Бүркіт ағА-80 жаста орта мектепте окылатын 20-дан аса пәннің ішіндегі ең ма



Pdf көрінісі
бет23/83
Дата24.09.2024
өлшемі6,69 Mb.
#145558
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   83
Байланысты:
matem fizika

I Геометриялық
Геометриялық
Геометриялык
Ш ектеусіз кемімелі геометриялық
■ прогрессияның
прогрессияның
прогрессияның
прогрессияның қосындысы
] анықтамасы
жалпы ыүшесі-
алғашқы п мүшесінің
г
й
нің формуласы
қосындысы:
п-
1

п
= a ,q

О , 0 - < ? ” )
п
'
1

- q
11 
- q
Бесінші б а н кін ің ө кіл і банкі ж үй е сін ін
кұрылымын - үлгі, жемісін көрсетеді. Ком- 
мерциялык банкілердің 
міндетті 
және 
тәуелсіз-еркін корлары туралы әңгімелеп 
береді.
Мәселе мынада: Орталық Банкі барлык 
коммерциялык банкілердің жүмысын баска- 
рады, бүл банкілер түрғындардан, жүрттан, 
фирмалардан, біріккен қүрылымдардан т.с.с.
салым-ақшалар алады және несиелер береді. 
Банкілер туралы Заң бойынша әр банкі озіне 
түсетін акшаньщ бір бөлігін Орталык банкіде 
сақтауға міндетгі, ал Орталык банк ол акшаға
озі иелік етеді. Бұл банкінін міндетті коры деп 
аталады. Міндетті қорлар банкіге түскен са- 
лым соманың белгілі бір пайызы ретінде анык- 
талады.
Калган акшалармен - е р кін қорлармен 
банкі оз қалауынша жұмыс жасайды: оларды 
несиеге бере алады, оларға қүнды қағаздар са- 
тып ала алады т.б.
1-мысал. Айталык кайсыбір салымшы ком­
мерциялык банкіге 500 ООО тенге молшеріндегі 
соманы салды делік, ал міндетті қордын пай- 
ыздық ставкасы Р = 15% болып бекітілген бол­
сын. Осы соманың міндетті және еркін қор- 
ларын табайык.
Шешуі: Міндетті корлар 15%-ды күрайды, 
сондыктан олар 500 000-0,15=75 000 теңгеге тең 
болады. Еркін қорлар 85%-ды кұрайды, яғни 
500 000-0,85=425 00 = 500 000 - 75 000
Бес топка - бес банкінін окілдеріне - мына 
шарттарды ескере отырып оз банкілерінің 
міндетті және еркін қорларын табу үсыныла- 
ды:
1)"Алмас" банкіне S—20 000 теңге түсті, 
Р = 20%
2) "Мерүерт" банкіне S=45 000 тенге түсті, 
Р = 15%
3)"Алтын" банкіне 8=90 000 тенге түсті, 
Р = 12%
4)"Ж ақұт" банкіне S= 10 000 тенге түсті, 
Р= 22%
5) "Гауһар" банкіне S=12 000 тенге түсті, 
Р = 18%
Есептеулердін корытындыларын 2-кестеге 
түсіреміз.
Na
Банк
Қажетті қорлар
Еркін қорлар
1
«Алмас»
20 000 0,2 = 4000
20 000 0.8 = 16 000
2
«Меруерт»
45 000 0,15 = 6750
45 000 0,85 = 38 250
3
«Алтын»
90000 0.12 = 10800
90 000 0.88 = 79 200
4
«Жақут»
10000 0.22 = 2200
10 000 0,78 = 7800

«Гауһар»
12 000 0,18 = 2160
12 000 0,82 = 9840
Сыныпта мына мәселе талкыланады: 
"Еркін және міндетті корлардын молшерлері 
не нәрсеге және калай тәуелді, банкілер 
беретін несиелердін молшеріне Орталык банкі 
ыкпал жасай ала ма?"
Мұғалім пікірталастын корытындысын шы- 
гарады: банкідегі еркін корлардын банкіге са- 
лынган салым сомасына тікелей тәуелділігі 
бар, ал әр банкі озініц ОБ-дегі еркін қорла- 
рының мөлшерінен, шамасынан аспайтын не-
21


сие бере алады. ОБ коммерциялық банкілердің 
беретін несиелерінің шамасына белсенді түрде 
ықпал жасай алады: міндетті корлардың үлесін 
ұл ғайта о ты р ы п ол әр б а н к ін ің беретін 
несиел ерінің шамасын кем іте алады ж әне 
к е р іс ін ш е .К о р ы т ы н д ы л а й келе с ы н ы п ка
міндетті және е р кін қорлардың шамаларын 
жалпы түрде жазу үсынылады.
Айталық, салым со мае ы - S тенге, пайыз- 
дық ставкасы Р % болсын дейік. Сонда міндетті 
корлар шамасы мынаған:
S f P
100
5

(100
ге, ал еркін корлар
Р )
100
те тең болып шы-
Банкілердің өкілдері кезегімен 
оздерінін 
каржы операцияларының есептеулерін ж ү р гі- 
зіп, қорытындысында жинакталған 3-кестені 
кұрастырады.
3-кеете:


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   83




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет