Бүркіт ағА-80 жаста орта мектепте окылатын 20-дан аса пәннің ішіндегі ең ма

үшбұрыш. КВ-АС В, үшбүрышының орта сы-
зығы. Бүдан К В
= - А В ,
£ гер А В -ны
п
есе
кішірейту кажет болса, онда М шенберінің ра- 
диусын 
п - А В
, Р шеңберінің радиусын (л -І)А В
ал N шеңбердін радиусын АВ болатындай етіп 
аламыз. Жанасу нүктелерінен Вп - ге дейінгі
ара ка ш ы қты қ 
— А В
екенін аңғару киы н 
п
емес.
2-әдіс. 
АВп = п - А В
болсын. 6 - сурет.
6-сурет.
(Bs, В^А), (А,АВ) жэне (С, С А) шеңберлерін 
жүрпзел^ік. (С ,С А) шеңбері АВ кесіндісінде
кияды 
A D =
— 
А В
. 
n
Дәлелдеуі: АС Д жэне А В пС - табан бұрыш- 
тары ортак тең бүйірлі үшбұрыштардын ұксас- 
тығынан:
АВ. 
AC
AD -
AC ■ A C
A B - A B
AB
AC 
AD 
A В
, 
n - A B
n
6-есеп.Берілген шенберді тек кана циркуль- 
мен тең торт бөдікке боліндер.
A B =B C =C D =A O саламыз. 7 - сурет.
К
к
(А ,А С ) жэне (D ,A C ) шеңберлерін ж үргіз- 
сек, олардын К киы лы су н үкте сі болады. 
(D,OK) шеңберін жүргізіп, М жэне N нүкте- 
лерін табамыз. A, N, D, М нүктелері берілген 
шеңберді тен төрт бөлікке бөледі.
Дәлелдеуі. Ш еңб ерд і іш тей сы зы лған 
үшбүрыш тең кабырғасы радиусы аркылы
ûj = 
R\f3
формуласымен, ал іштей сызылған
квадраттын кабырғасы 
аі
= 
R-J2
формуласы-
2 0
мен өрнектелетіндігі белгілі. A K D үшбұры- 
шы - салуымыз бойынша тең бүйірлі, ал О -
үшбұрыш табанының ортасы. Бүдан д
KOD
тік 
бүрышты үшбүрыш екені даусыз.
OK = \J D K 2 - OD2
немесе
OK = J ( R ^ /
з ) -
R = \l2 R 2 = R\l2
сонымен,
OK берілген шеңберді іштей сызылған квад­
раттын кабырғасына тең.
7-есеп. Іііенбер бойынан шамасы 19°-ка тен 
доға берілтен. Тек кана циркуль көмегімен осы 
шеңбер доғасынын бойынан бүтін санды гра- 
дусты қ өлшемге сәйкес келетін доғаларды 
белгіле. Егер 192=361. 361°-360= 1° екенін ангар- 
сак, есепті шешу онайлайды.
8-есеп. 
x = a \fn
кесіндісін сал. Мүндағы 
а-
к е с ін д і, 
п
натурал 
сан. 
Егер
x = 

жүктеу/скачать 6,69 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: