Бухгалтерлік

а) Контрпассивті шоттар.

1. 
   Кәсіпорын тапсырыс берушіге 1000000 теңгеге дайын өнім өткізді;
   
2. 
   Өткізілген өнімге 140000 теңге сомада ҚҚС есептелді;
   
3. 
   Тапсырыс беруші алынған өнім үшін 1140000 теңге аударып берді;
   
4. 
   Өткізілген өнімнің өзіндік құны 800000 теңге сомада шығыс етілді;
   

5. 
   Сатылған тауарлардың 300000 теңгеге қайтарылуы (сату бағасы бойынша);
   
6. 
   Есеп айырысу шотындағы ақшаның 342000 теңгеге кемуі;
   
7. 
   Өткізілген өнімге есептелген ҚҚС-ның 42000 теңге мөлшерде қайтарылуы;
   
8. 
   Қоймадағы дайын өнім қалдығының 240000 теңгеге көбеюі. Тауарлардың қайтарылуы мен оның нәтижесі бойынша ша-
   

№	Операциялардың аталуы	Сомасы	Шоттардың кор- респонденциясы
			Д-т	К-т
1	Тапсырыс берушіге дайын өнім өткізілді	1000000	1210	6010
2	Өткізілген өнімге ҚҚС есептелді	110000	1210	3130
3	Есеп айырысу шотына тапсырыс берушіден ақша келіп түсті	1140000	441	1210
4	Дайын өнімнің өзіндік құны шығыс етілді	800000	7010	1320
5	Сатылған тауарлардың қайтарылуы	300000	6020	1210
6	Қайтарылған тауар үшін тапсырыс берушінің ақшасын қайтару	342000	1210	1040
7	Қайтарылған тауарға есептелген ҚҚС-ның сомасын қайтару	42000	1210	3130
8	Қоймадағы дайын өнім қалдығының көбеюі	240000	7010	1320

«Сторно» белгісі шаруашылық операциялар сомаларының қосылуы емес, шегерілуін білдіретін теріс белгі.

1. 
   Кәсіпорынның тауарды өткізу бойынша табысы 300000 теңгеге кемиді;
   
2. 
   Есеп айырысу шотындағы ақшаның қалдығы 342000 теңгеге (300000 + 42000) кемиді;
   
3. 
   Қоймадағы дайын өнімнің қалдығы 240000 теңгеге көбейеді;
   
4. 
   Өткізілген өнімге есептелген ҚҚС-ның сомасы 98000 теңгеге (140000 — 42000) тең болады.
   

№ 5410 шот. «Есептік жылдың пайдасы (залалы)»

Кәсіпорын қызметінің түпкі мақсаты пайда (жиынтық табыс) алу болып табылады. Пайда, бұл — алынатын табыстар жиынтығының жұмсалған шығыстардан артық болуы. Ондай болмаса, кәсіпорын залал, яғни теріс нәтиже шегеді.
Бухгалтерлік есеп шоттары бас жоспарының нұсқауында: жыл соңында 6-шы және 7-ші бөлімдердің барлық шоттары № 5410
«Есептік жылдың пайдасы (залалы)» шотына жабылады (шығыс етіледі) және түпкі нәтиже анықталады деп айтылған.
6-шы «Кірістер» бөлімінің барлық шоттары (№ 6020, 6030 шоттардан басқа) жыл бойы кредитте болып, ал жыл соңында № 5410 шоттың дебеті бойынша жабылатындығына назар аударамыз. 7-ші
«Шығыстар» бөлімінің барлық шоттары жыл бойы дебетте болып, ал жыл соңында № 5410 шоттың кредиті бойынша жабылады. Ал,
№ 6020, 6030 «Сатылған тауарларды қайтару, сауда жеңілдігі мен бағаны түсіру» шоттары қалай жабылады? Әрине, 7-ші бөлімнің шоттары сияқты № 5410 шоттың кредиті бойынша жабылады.

Бұрынғы мысалдарға қайта ораламыз:

а) Контрпассивті шоттар.

9. 
   № 6010 шотты 1000000 теңге сомада № 5410 шоттың кредиті бойынша жабамыз;
   
10. 
    № 6010 шотты 300000 теңге сомада № 5410 шоттың дебеті бойынша жабамыз;
    

11) № 7010 шотты 560000 теңге = (800000 — 240000) сомада № 5410 шоттың дебеті бойынша жабамыз;

12. 
    Есепті жылдың бөлінбеген табысын 140000 теңге = (1000000
    

• 
  300000) — 560000 сомада анықтаймыз.
  

Егер тауар қайтарылмаған жағдайда есепті жылдың бөлінбеген табысы 200000 теңгені = (1000000 — 800000) құрайтын еді.

№

жүктеу/скачать 4,01 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: