Буын — бір сүйекпен екінші сүйекті жалғастыратын аралық. Сүйектер бір-бірімен кірігіп немесе қозғалмалы болып жалғасады. Тірі организмдерде Буын 3 түрлі рөл атқарады
жүктеу/скачать 32,18 Kb.
|
Глоссарий Аликул Айдын
| Жұтқыншақ - түтік пішінді қуыс, бұлшықетті мүше, көлденең жолақты бұлшықет ұлпасынан тұрады. Жұтқыншақ мойын омыртқалардың алдыңғы жағында орналасқан. Ересек адамда оның ұзындығы, шамамен 11—13 см. Жұткыншақтың төменгі бөлігі әрі өңешпен, әрі көмекеймен байланысады. Жұтқыншақ аркылы тамақ та, ауа да өтеді. Сондықтан ол әрі асқорыту, әрі тынысалу мүшелер жүйесіне жатады.Жұтқыншак екі бүйіріндегі тесіктер арқылы ортаңғы құлақ қуысымен байланысқан.
Өңеш — ұзындығы 25 сантиметрдей іші қуыс бұлшықетті мүше. Оның жоғарғы бөлімі жұтқыншақпен, төменгі бөлімі қарынмен жалғасады. Өңешті астарлап жатқан сілемейлі қабықшасы көп қабатты эпителиймен қапталған. Эпителийлердің ұзын қатпарлары тамақ өткен кезде өңешті кеңейтеді. Өңештің ортаңғы бұлшықетті қабықшасының көп бөлігі бірыңғай салалы бұлшықет ұлпасынан тұрады. Осы бұлшықеттердің толқын тәрізді оқтын-оқтын жиырылуы нәтижесінде тағам қарынға түседі. Өңеш көкеттің ортасындағы тесіктен өтіп, құрсақ қуысындағы қарынмен жалғасады. Бауыр - омыртқалы жануарлардың, соның ішінде адамның сыртқы секрециясының өмірлік маңызды безі, диафрагманың астындағы іш қуысында орналасқан және көптеген физиологиялық функцияларды орындайды.Бауыр екі лобтан тұрады: оң және сол жақ. Оң жақ лобта тағы екі екінші лоб бөлінеді: шаршы және каудат. Клод Куино (1957) ұсынған қазіргі сегменттік схема бойынша бауыр оң және сол жақ лобтарды құрайтын сегіз сегментке бөлінеді. Бауыр-қандағы метаболиттердің құрамын реттеуге және оның құрамының тұрақтылығына жауап беретін негізгі органдардың бірі. Өт қабы-бауырдың төменгі бетіндегі шұңқырда орналасқан алмұрт тәрізді бұлшықет-мембраналық қапшық; оның бір кең, екінші тар ұшы бар ұзартылған пішіні бар, көпіршіктің түбінен мойынға дейінгі ені біртіндеп азаяды. Өт қабының мойны цистикалық түтікке өтеді, ол жалпы бауыр түтігіне қосылады. Өт қабының ұзындығы 8-10 см, ені 3-5 см, сыйымдылығы 50-60 см3 жетеді. Оның қою жасыл түсі және салыстырмалы түрде жұқа қабырғасы бар. Асқазан - өңеш пен он екі елі ішектің арасында орналасқан ас қорыту жолының бөлігі болып табылатын қуыс бұлшықет органы.Бос асқазанның көлемі шамамен 0,5 л (0,8—1,5 л) құрайды. Тамақтанғаннан кейін ол әдетте 1 литрге дейін созылады, бірақ 4 литрге дейін артуы мүмкін.Асқазанның мөлшері дене түріне және толтыру дәрежесіне байланысты өзгереді. Орташа толтырылған асқазанның ұзындығы 24-26 см, үлкен және кіші қисықтық арасындағы ең үлкен қашықтық 10-12 см-ден аспайды, ал алдыңғы және артқы қабырғалары бір — бірінен 8-9 см — ге бөлінеді. бос асқазанның ұзындығы 18-20 см, ал үлкен және кіші қисықтық арасындағы қашықтық 7-8 см. жүктеу/скачать 32,18 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|