Бюллетень №1(17)/2014 №2(16)/2013 Ақпаратты әдістемелік
жүктеу/скачать 4,22 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- (личные документы Ф. И. Асановой и С. А. Орманбетова)
- АП РК. Ф. 5-Н , Оп. 1, Д. 3099, ЛЛ.96-97; электронный сайт: www. аrchive.president.kz
- Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық университеті
Сыдыкова А. А. эксперт управления фондов личного происхождения Архива Президента РК О новых поступлениях в Архив Президента РК (личные документы Ф. И. Асановой и С. А. Орманбетова) В ноябре 2012 г. были приняты документы Ф. И. Асановой в прошлом комсомольского, партийного работника, активиста НДП «Нур Отан», а также ее супруга С. А Орманбетова, в прошлом работника органов государственной безопасности. Являясь почетными ветеранами труда, они известны в профессиональной среде. Асанова Фарбиза Ихсановна родилась 11 августа 1937 г. в г. Зайсан Восточно-Казахстанской области. Ее трудовая деятельность началась с должности учителя математики и физики в казахской средней школе г. Зайсана. На протяжении 1959–1972 гг. Фарбиза Ихсановна занимала руководящие должности в комсомольских органах: была первым секретарем Зайсанского райкома комсомола, затем – секретарем по работе со школьной и студенческой молодежью, вторым секретарем Восточно-Казахстанского обкома ЛКСМ Казахстана. В феврале 1972 г. она была рекомендована на партийную работу, на должность инструктора отдела науки и учебных заведений Восточно-
История Казахстана в лицах
80 Казахстанского обкома КП Казахстана.
С 1981 г. по 1990 г. Фарбиза Ихсановна сначала работала инструктором орготдела Московского райкома КП Казахстана г. Алма-Аты, затем – инструктором в Партийной комиссии при ЦК КП Казахстана 2 .
КазССР старшим консультантом отдела писем и приема граждан, а в сентябре 1991 г. – утверждена консультантом того же отдела. 24 января 1994 г. Ф. И. Асанова была освобождена от занимаемой должности в связи с уходом на заслуженный отдых как персональный пенсионер «За особые заслуги перед РК». В апреле 1994 г. Фарбиза Ихсановна продолжила свою деятельность в должности секретаря коллегии, а затем с 1995 г. – заместителя управляющего делами Верховного Суда РК. В течение 1996 – 1998 гг. Ф. И. Асанова работала начальником общего отдела Верховного Суда РК. С 2000 г. Ф. И. Асанова – член Алматинского городского Совета ветеранов. Была избрана заместителем председателя Медеуской районной организации ветеранов, работала секретарем организационно- методической комиссии городского Совета ветеранов. Трудовые достижения Ф. И. Асановой отмечены государственными наградами, медалями: «Ветеран труда», «За доблестный труд», «За трудовую доблесть», «10-летие Независимости РК», значком Министерства просвещения КазССР «Отличник народного образования КазССР». Супруг Ф. И. Асановой Орманбетов Секен Айткенович, ветеран КГБ, родился 14 апреля 1937 г. в с. Майкапшагай Зайсанского района Восточно- Казахстанской области. Его трудовая деятельность началась в 1958 г. с должности прораба Бурановского и Кендерлыкского совхозов Восточно-Казахстанской области. В течение 1961–1966 гг. С. А.Орманбетов работал инженером-куратором Зайсанского горкомхоза, главным инженером Зайсанского отделения, заместителем начальника технического отдела Восточно-Казахстанской областной конторы Госбанка СССР. В 1965 г. С. А. Орманбетов заочно окончил экономический факультет Казахского государственного университета им. С. М. Кирова. В 1966 г. Секен Айткенович был направлен в органы Комитета государственной безопасности. В 1967 г. С. А. Орманбетов окончил высшие курсы КГБ СССР в г. Минске, курсы подготовки кадров КГБ в г. Киеве. В течение 1967–1981 гг. он проходил службу в УКГБ по Восточно- Казахстанской области. В этот период он окончил двухгодичный вечерний университет марксизма-ленинизма, отделение – международные отношения. В 1981 г. С. А. Орманбетов был выдвинут на должность заместителя начальника отдела контрразведывательного управления центрального аппарата КГБ Казахской ССР. Позднее после окончания курсов
2 АП РК. Ф. 708. Оп. 142. Д. 318. Л. 16.
История Казахстана в лицах
81 переподготовки кадров в Высшей школе КГБ СССР в г. Москве, работал в Управлении военной контрразведки.Орманбетов Секен Айткенович в
должностях. Трудовые достижения С.
А. Орманбетова отмечены 8 правительственными и ведомственными наградами, в том числе юбилейной медалью «К 100-летию со дня рождения В. И. Ленина», медалью «Ветеран Вооруженных Сил СССР», юбилейной грамотой Председателя КГБ СССР Ю. В. Андропова «60 лет Казахской ССР» и нагрудным знаком «60 лет ВЧК- КГБ».
С 1991 г. – пенсионер по выслуге лет в звании подполковника запаса. Умер в июне 2011 г. Работая на ответственных должностях они воспитали двух сыновей. Старший Нурлан – генерал-майор авиации, Руслан – бизнесмен. У них шестеро внуков и два правнука. В их личном архиве фонде хранятся документы биографического характера, служебной деятельности, фотографии. В частности, среди документов к биографии Ф. И. Асановой: аттестат и диплом об окончании средней школы, Казахского государственного женского педагогического института, личный листок по учету кадров, автобиография, служебные удостоверения, подтверждающие ее деятельность в Усть-Каменогорском городском Совете депутатов трудящихся, документы о награждении медалями: «Қазақстан Республикасының тәуелсіздігіне 20 жыл»,
«10 жыл
Астана», поздравительные адреса, открытки таких государственных деятелей, как К. Мами, И. Н. Тасмагамбетов, коллег, друзей Ф. И. Асановой, статьи о ней, макет книги, написанной Ф. И. Асановой в соавторстве с К. Алтыбаевым об отце Секена Айткеновича Орманбетова – Айтмухамбете Орманбетове известном государственном деятеле в Зайсанском районе Восточно- Казахстанской области, работавшем главным редактором газеты «Социалды жол» (1938–1944 гг.), прокурором Зайсанского и Тарбагатайского районов той же области (1944–1955 гг.). В книге представлены биографические сведения, статьи, воспоминания членов семьи, друзей Орманбетовых В составе принятых документов отложились документы к биографии С. А. Орманбетова: свидетельство о рождении, паспорт, водительское удостоверение, аттестат об окончании средней школы, дипломы об окончании Алма-Атинского сельскохозяйственного техникума, Казахского государственного университета им. С. М. Кирова, служебные удостоверения, документы о награждении ведомственными наградами «50 лет Вооруженных сил СССР», «За безупречную службу», «60 лет ВЧК – КГБ». Особый интерес вызывают фотографии Ф. И. Асановой: в период деятельности в комсомольских, партийных организациях, в годы учебы в г. Москве, на различных собраниях, мероприятиях, в группе с Президентом РК Н. А. Назарбаевым, А. К. Каликовым, А. Ф. Шаловым и другими коллегами. Кроме того есть и индивидуальные фотографии Ф. И. Асановой и в группе с
История Казахстана в лицах
82 Қазақстан Республикасы Президенті Мұрағатының ғимараты
родственниками, друзьями на мероприятиях, торжествах, посвященных знаменательным событиям. Документы личного фонда Ф. И. Асановой представляют ценность как источники по изучению истории Восточно-Казахстанской области и общественно-политической жизни республики. Тулетбеков А. М. ҚР Президенті Мұрағаты құжаттарды пайдалануды ұйымдастыру басқармасының бас сарапшысы
Республикасы Президенті Н.Ә.Назарбаев 1994 жылы 14 қаңтарда «Қазақстан Республикасы Президентінің Архивін құру туралы» № 1502 Жарлығына қол қойды.
Қазақстан Республикасы Президентінің Мұрағаты Қазақстан Республикасы Президентінің Мұрағаты мемлекет басшысының жарлығымен 1994 жылы Орталық мемлекеттік жаңарған тарих мұрағатының базасында ұйымдастырылған.
История Казахстана в лицах
83
Қазіргі таңда Мұрағат Қазақстан Республикасы Президенті мен оның әкімшілігінің, Ел басына тікелей бағынатын басқа да мемлекеттік органдардың қызметін ақпараттық-мұрағаттық қамтамасыз етудегі негізгі міндеттерін орындайтын қазіргі заманғы технологиялармен жабдықталған кешен болып табылады.
орналасқан, 8 мұрағат қоймалары мен қызмет жайлары бар. Мұрағат қоймаларының ұзындығы 29 мың метр шамасындағы темір сөрелермен жарақталған, жасанды ішкі шағын ауа райын өлшейтін автоматтандырылған жүйелерге және күзет-өртсөндіргіш дабылдар жүйесіне қосылған. 2013 ж. 1 қаңтардағы жағдайы бойынша Мұрағатта 1918 - 2008 жж. 750 мыңнан астам сақтау бірлік есепке алынған. Мемлекеттік органдардың мұрағаттық қорлары 1996 ж. қоса алғанда уақыттан бастап қоғамдық пайдалану мүмкіндігіне ие. 1998 жылдан бастап Мұрағат жеке текті құжаттарды жинауды бастады. Бұл ең алдымен – Қазақстанның саяси, мемлекеттік және қоғам қайраткерлерінің құжаттары. Қазір мемлекеттік сақтауға 65 жеке қор алынған (8 мың сақт.бірл). Ұлттық мұрағат қорын ақпараты толық кешенді құнды құжаттармен толықтырылуына ерекше көңіл бөлінеді. Жинақтау көздері болып табылатын мекемелердің саны 1994 жылы 9 болса, қазіргі таңда 40-тан асады , сонымен қатар жеке текті қор құжаттары 107 қор құрушыға толықты. Мұрағаттың жұмысы барысында 15 автоматтандырылған есеп және ақпаратты-іздеу деректер базасы құрастырылып енгізілді. Қазақстан Рсепубликасы Президентінің Мұрағаты ҚР Президентінің мәдениет орталығымен, ҚР Орталық мемлекеттік музейімен, ҚР Орталық мемлекеттік мұрағатымен, Алматы облысының мемлекеттік мұрағатымен бірлесіп 100-ге жуық көрме даярлады және жыл бойы дәріс-экскурсия өткізіліп тұрады. Ашық есік күндері де әрдайым өткізіліп тұрады. Мұрағаттың базасында жоғары оқу орындарының тарих факультетінің студенттеріне оқу және өндірістік іс-тәжірибе өткізіледі. Мұрағаттың сақтауға алынған, құрамы жағынан алуан түрлі, жан- жақты ақпаратты құжаттары, Қазақстанның қазіргі заман тарихын зерттеумен айналысып жүрген отандық және шетелдік ізденушілердің көпшілігінің қызығушылығын туғызады. Мұрағаттың оқырман залында — Ресейден, Украинадан, Армениядан, Өзбекстаннан, АҚШ, Ұлы Британиядан, Канада, Германия, Жапония, Франция, Италия, Польша және Румыниядан ізденушілер жұмыс жасауын жалғастырып келеді. Сонымен қатар Мұрағат мемлекеттік органдар мен жеке азаматтардың тақырыптық және әлеуметтік- құқықтық сұранымдарының орындалуын қамтамасыз етіп келеді. Мұрағатта Мұрағаттану, археография және оларға сәйкес келетін тарихи пәндердің мәселелері жөніндегі ғылыми-әдістемелік және басқа да құжаттардың жиынтығын көрсететін Анықтама-ақпараттық қор
История Казахстана в лицах
84 құрастырылып, ол ойдағыдай қызмет атқаруда. ААҚ-да әдістемелік әдебиеттің 1 843 бірлігі жинақталған. Бұдан басқа, кітапханада 43 мың данадан астам кітап, 16 мың шамасында журнал мен 3 мыңнан астам газет тігіндісі жиналған, оларды Мұрағат қызметкерлері мен ізденушілер пайдаланады. «Кітапхана қоры» деректер базасының электрондық каталогы құрастырылып, жұмыс барысында белсенді түрде пайдаланылуда, оған Мұрағаттағы барлық кітап басылымдары мен әдістемелік құралдар енгізілген. Шет елдердің мұрағат мекемелерімен және Халықаралық Мұрағат Кеңесімен (МСА) ынтымақтастық дамытылуда. 2003 жылдан бастап
Мұрағат МСА Евразия бөлімшесінің мүшесі болып келеді және мұрағат Конгрестеріне (Пекин, Севилья, Вена), және мұрағат ісі бойынша 7 Халықаралық конференцияға қатысты (Стокгольм, Самара, Мәскеу, Астана, Ереван). ҚР Президентінің Мұрағаты қазіргі таңда Қазақстанның саяси тарихы бойынша ірі құжаттар қоймасы ғана емес, басқа мемлекеттік мұрағаттардың, мұражайлардың және ғылыми мекемелердің ішінде, өткенді шолатын құжаттық ақпараты мен тарихи білімді көпшілікке тарату орталықтарының бірі ретінде маңызды орынға ие болды.
История Казахстана в лицах
85 ҚР ПМ. 5-Н-қ., 1-т., 3099-іс, 97 б. ҚР ПМ. 5-Н қ., 1-т., 3099-іс, 96-97 бб.; www. аrchive.president.kz электронды сайты. 14 января 2014 года исполнилось 20 лет со дня образования Архива Президента Республики Казахстан. 14 января 1994 года Президент Республики Казахстан Н. А. Назарбаев подписал Указ № 1502 «О создании Архива Президента Республики Казахстан».
Архив Президента Республики Казахстан образован Указом Главы государства в 1994 году на базе Центрального государственного архива новейшей истории. Архив представляет собой современный, технологически оснащенный комплекс, выполняющий основные задачи в сфере информационно- архивного обеспечения деятельности Президента Республики Казахстан, его Администрации и других государственных органов, непосредственно подчиненных и подотчетных Главе государства. Он размещен в здании, построенном по типовому проекту в 1974 г., имеет 8 архивохранилищ и служебные помещения. Архивохранилища оснащены металлическими стеллажами протяженностью около 29 тыс. метров, подключены к автоматизированным системам искусственного микроклимата и охранно-пожарной сигнализации.
По состоянию на 1 января 2014 г. в Архиве насчитывается более 750 тыс. единиц хранения за 1918 – 2008 гг.
Архивные фонды государственных органов открыты
для общественного доступа по 1996 г. включительно.
С 1998 г. Архив начал сбор документов личного происхождения. Это, прежде всего - документы политических, государственных и общественных деятелей Казахстана. Сейчас на государственном хранении находится 65 личных фондов (около 8 тыс.ед. хранения).
Особое внимание уделяется пополнению Национального архивного фонда информативно полноценными документальными комплексами. Значительно расширился круг учреждений - источников комплектования: с 9 – в 1994 г. по настоящее время около 40, а также 107 фондообразователями по комплектованию документами личного происхождения. За годы существования Архива разработаны и внедрены 15 автоматизированных учетных и информационно-поисковых баз данных. Для обеспечения автоматизированного поиска и обработки информации в Архиве используется 2 сервера. Действует локальная сеть. В Архиве функционируют три информационные системы: СЭАГО, ЕСЭДО и Электронный каталог АП РК - Летограф.
История Казахстана в лицах
86 За истекшие годы издано около 60 документальных сборников и справочно- информационных изданий в 61 томе. С 1998 г. Архив ежегодно выпускает Календарь знаменательных дат (по документам Архива).
Самостоятельно, а также совместно с Президентским центром культуры РК, Центральным государственным музеем РК, Центральным государственным архивом РК, Государственным архивом Алматинской области подготовлено более около 100 выставок и проведено более 200 лекций-экскурсий. Регулярно проводятся Дни открытых дверей. На базе Архива проводится учебная и производственная практика для студентов исторических факультетов высших учебных заведений.
В читальном зале Архива Президента РК ведут свои научные труды исследователи из разных областей нашей страны и за рубежом, в том числе – из России, Украины, Армении, Узбекистана, США, Великобритании, Канады, Германии, Японии, Франции, Италии, Польши и Румынии. В тоже
время Архив обеспечивает выполнение тематических и социально-правовых запросов государственных органов и граждан.
В Архиве образован и успешно функционирует Справочно- информационный фонд, который представляет собой совокупность научно- методических и других документов по проблемам архивоведения, археографии, смежных с ними исторических дисциплин. В СИФ содержится 1843 единицы методической литературы. Кроме того, в библиотеке собрано свыше 43 тыс. экз. книг, около 16 тыс. экз. журналов и более 3 тыс. подшивок газет, которые используются сотрудниками Архива и исследователями. Созданы и активно используются в работе электронные каталоги — базы данных «Библиотечный фонд» и «Справочно- информационный фонд», в которые введены все имеющиеся на сегодня в Архиве книжные издания и методические пособия. Развивается сотрудничество с архивными учреждениями зарубежных стран и Международным Советом Архивов (МСА). С 2003г. Архив является членом Евразийского отделения МСА и принял участие в Конгрессах архивов (Пекин, Севилья, Вена), а также в 7 Международных конференциях по архивному делу (Стокгольм, Самара, Москва, Астана, Ереван). Архив Президента РК за эти годы стал не только крупным хранилищем документов по политической истории Казахстана, но и занял значимое место среди других государственных архивов, музеев и научных учреждений, как один из центров популяризации ретроспективной документной информации и исторических знаний. АП РК. Ф. 5-Н , Оп. 1, Д. 3099, ЛЛ.96-97; электронный сайт: www. аrchive.president.kz 2004 жылдың 15 қаңтарында Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық университетінің құрылғанына 80 жыл толды. 1933 жылы 20 қазанда КСРО Халық комиссарлар Кеңесі № 2293 «Қазақстанда кадрлар дайындау туралы» қаулысында Алматы қаласындағы педагогикалық институт базасында Қазақ мемлекеттік университетін ұйымдастыру туралы шешімін шығарды.
История Казахстана в лицах
87 Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық университеті Университеттің ресми ашылуы 1934 жылдың 15 қаңтарындағы профессорлық-оқытушылық құрам және алғашқы 54 студентті физика- математика және биология факультеттеріне қабылдау туралы бұйрығының жарық көрген күні болып саналады. 1934 жылы 5 ақпанда Қазақстан өлкелік партия комитетінің бюро мәжілісінің «ҚазМУ туралы» қаулысы қабылданады. Онда ҚазМУ-дың дирекциясының университет құрылымы туралы ұсынысы келісіледі.
Университет ашылған уақытта оқу орнында 54 студент білім алып, 25 оқытушы ұстаздық еткен. 1934 жылы университетке С. М. Кировтың есімі беріледі. Оқу орнының аяққа тұруына Мәскеу, Ленинград, Қазан қалалары мен Украина жоғары оқу орындары көмектескен. Тарихтан белгілі сол заманның қиын-қыстау кезеңінде жоғары деңгейлі ұлттық мамандар даярланатын оқу орнының іргесі осылай қалана бастаған еді. 30-шы жылдардың соңында тағы да үш факультет (химия, шет тілдері, филология),
қазақ жастарын оқуға түсуге даярлау бөлімі ашылып, мамандық тізімі ұлғайды. Университеттің алғашқы директоры Ф. Т. Оликов болды. Білім таратудың ордасына айналған оқу орнына 1991 жылы әл-Фараби есімі берілді. 1991 жылдың 9 қаңтарынан бастап өзін-өзі басқаратын автономиялы мемлекеттік ұлттық жоғары оқу орны мәртебесіне ие болды. Университеттің әйгілі болған «КазГУград» студенттер қалашығын ерекше атап өтуге болады,онда оқу корпустарынан басқа, 17 жатақхана, құрылым жүйесінде 104 кафедра, 14 факультет, еншілес кәсіпорын тұрғысында 7 ғылыми-зерттеу институты бар. Оқытушы-профессорлар құрамы 2500-ден асады, олардың ішінде 400-ден аса ғылым докторы, профессорлар, 800-ден аса ғылым кандидаттары, доценттер бар. Университетте Ө. Жолдасбеков атындағы студенттер сарайы, спорт кешені, әскери кафедра, «Қазақ университеті» баспасы мен газеті, «Сана» телерадио студиясы жұмыс жасайды. Университетте әр жылдары М. Әуезов, Т. Тәжібаев, К. Персидский, Е. Бекмаханов, Д. Сокольский, Т. Дарханбаев, С. Зиманов, А. Закарин сынды ғалымдар дәріс берген. Бүгінде әл-Фараби атындағы ҚазҰУ ерекше мәртебесі бар Қазақстанның жетекші классикалық университеті, жоғары кәсіби, жоғары оқу орнынан кейінгі білім мен ғылымды инновациялық дамытудың ұлттық көшбасшысы, еліміздің жоғары оқу орындары арасындағы бірінші Қазақстан Республикасы Президентінің «Сапа саласындағы жетістіктері үшін» сыйлығының иегері. Университетте еліміздің барлық аймақтары мен алыс- жақын шет елдерден келген 20 мыңнан астам студент білім алады. жүктеу/скачать 4,22 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|