Ч а с т ь V i молодой ученый



Pdf көрінісі
бет86/90
Дата18.11.2022
өлшемі6,09 Mb.
#51157
1   ...   82   83   84   85   86   87   88   89   90
Лемма-1. 
A
операторы 1) шартын қанағаттандыратын болсын. Онда (2) теңдеуінің кез келген бірқалыпты үзіліссіз 
және шенелген 
0
x
шешімі 
0
C
кеңістігінде жатады және жалғыз болады, бұл шешім келесі түрде анықталады: 
0
0
(
1)
n
n
x
A S n
f

=
=
− −


0
f C

Дәлелдеуі: 
(
)
( ) ( )
1
x t
Ax t
f t
+ =
+
( ) (
) ( ) ( ) ( ) ( )
1
1
1
1
S
x t
S
Ax t
S
f t

+ =

+

( )
( ) ( ) ( ) ( )
1
1
x t
AS
x t
S
f t
=

+

( )
(
)
( ) ( ) ( )
1
1
I AS
x t
S
f t


=

(
)
( )
1
I A x S
f

=


мұндағы 
( )
,
1
b u
A AS
EndC
=
− ∈


( )
1
S −
— қайтымды изометрия, демек 
( )
( )
1
r A
r A
=
<

. Сондықтан 
,
b u
I A EndC
− ∈

операторы үзіліссіз қайтымды 
болады және және кері операторы келесі түрде анықталады: 
(
)
( )
1
0
0
n
n
n
n
I A
y
A y
A S n y



=
=

=
=





,
,
b u
y C

Демек, 
(
) (
) (
)
( )
( ) ( )
(
)
1
1
0
0
0
1
1
1
n
n
n
n
x
I A
I A x
I A
S
f
A S n S
f
A S n
f




=
=
=


=


=


=
− −





мұндағы 
0
f C

және 
0
0
x
C


X
— ақырлы өлшемді нормаланған сызықтық кеңістік болсын. 
EndX
– 
X
-та анықталған сызықтық операторлардың банах алгебрасы. 
(
)
,
,
,
b u
b u
C
C
R X
=
— мәндері 
X
-те болатын, 
R
- де анықталған бірқалыпты үзіліссіз әрі шенелген функциялардың 
банах кеңістігі. 
(
)
0
0
,
C
C R X
=
— 
( )
lim
0
t
x t
→∞
=
(шексіздікте жойылады) шартын қанағаттандыратын 
,
b u
x C

функцияларының 
тұйық ішкі кеңістігі. 
Анықтама-1. 
,
b u
x C

функциясын (
0
C
ішкі кеңістігіне қатысты) периоды 
0
ω >
болатын, шексіздікте периодты 
функция деп атаймыз, егер 
( )
0
S
x x C
ω − ∈
болса. 
Мұндай функциялардың жиынын 
(
)
,
,
,
C
C
R X
ω ∞
ω ∞
=
деп белгілейміз. 
,
b u
C
банах кеңістігінде келесі түрдегі изометриялық операторлардың үзіліссіз тобын қарастырамыз: 
,
:
,
b u
S R
EndC

( )
(
)
( ) (
)
,
S t x s
x s t
=
+
,
,
,
b u
s t R x C



Келесі түрдегі айырымдық операторды қарастырайық: 
(
)
( ) ( )
1
x t
Bx t
f t
+ =
+

(
)
t R

(1) 
мұндағы 
B EndX

және 
0
f C


Теорема-1.
B EndX

сызықтық операторының спектрі келесі шартты қанағаттандыратын болсын: 1 саны 
B
операторының спектрінің 
{
}
:
1
T
C
= λ∈
λ =
бірлік шеңберіндегі жалғыз нүктесі болады. Онда, егер (1) теңдеуінің шенелген, 
бірқалыпты үзіліссіз x
0 
шешімі бар болса, онда ол периоды 1 болатын шексіздікте периодты функция болады. Яғни 
0
1,
x
C



Теореманы дәлелдеу үшін келесі екі лемманы дәлелдейік. Келесі теңдеуді қарастырайық: 
(
)
( ) ( )
1
x t
Ax t
f t
+ =
+
t R


0
f C

(2) 
Мұндағы 
A EndX

операторы келесі шарттардың бірін қанағаттандырсын: 
( )
1
r A <
( )
1
1
r A

<
мұндағы екінші шартта 
A
операторы қайтымды және 
( )
r A
мен 
( )
1
r A

сәйкес 
A
және 
1
A

операторларының 
спектральдық радиустарын білдіреді. 
Лемма-1. 
A
операторы 1) шартын қанағаттандыратын болсын. Онда (2) теңдеуінің кез келген бірқалыпты үзіліссіз 
және шенелген 
0
x
шешімі 
0
C
кеңістігінде жатады және жалғыз болады, бұл шешім келесі түрде анықталады: 
0
0
(
1)
n
n
x
A S n
f

=
=
− −


0
f C

Дәлелдеуі: 
(
)
( ) ( )
1
x t
Ax t
f t
+ =
+
( ) (
) ( ) ( ) ( ) ( )
1
1
1
1
S
x t
S
Ax t
S
f t

+ =

+

( )
( ) ( ) ( ) ( )
1
1
x t
AS
x t
S
f t
=

+

( )
(
)
( ) ( ) ( )
1
1
I AS
x t
S
f t


=

(
)
( )
1
I A x S
f

=


мұндағы 
( )
,
1
b u
A AS
EndC
=
− ∈


( )
1
S −
— қайтымды изометрия, демек 
( )
( )
1
r A
r A
=
<

. Сондықтан 
,
b u
I A EndC
− ∈

операторы үзіліссіз қайтымды 
болады және және кері операторы келесі түрде анықталады: 
(
)
( )
1
0
0
n
n
n
n
I A
y
A y
A S n y



=
=

=
=





,
,
b u
y C

Демек, 
(
) (
) (
)
( )
( ) ( )
(
)
1
1
0
0
0
1
1
1
n
n
n
n
x
I A
I A x
I A
S
f
A S n S
f
A S n
f




=
=
=


=


=


=
− −





мұндағы 
0
f C

және 
0
0
x
C


X
— ақырлы өлшемді нормаланған сызықтық кеңістік болсын. 
EndX
– 
X
-та анықталған сызықтық операторлардың банах алгебрасы. 
(
)
,
,
,
b u
b u
C
C
R X
=
— мәндері 
X
-те болатын, 
R
- де анықталған бірқалыпты үзіліссіз әрі шенелген функциялардың 
банах кеңістігі. 
(
)
0
0
,
C
C R X
=
— 
( )
lim
0
t
x t
→∞
=
(шексіздікте жойылады) шартын қанағаттандыратын 
,
b u
x C

функцияларының 
тұйық ішкі кеңістігі. 
Анықтама-1. 
,
b u
x C

функциясын (
0
C
ішкі кеңістігіне қатысты) периоды 
0
ω >
болатын, шексіздікте периодты 
функция деп атаймыз, егер 
( )
0
S
x x C
ω − ∈
болса. 
Мұндай функциялардың жиынын 
(
)
,
,
,
C
C
R X
ω ∞
ω ∞
=
деп белгілейміз. 
,
b u
C
банах кеңістігінде келесі түрдегі изометриялық операторлардың үзіліссіз тобын қарастырамыз: 
,
:
,
b u
S R
EndC

( )
(
)
( ) (
)
,
S t x s
x s t
=
+
,
,
,
b u
s t R x C



Келесі түрдегі айырымдық операторды қарастырайық: 
(
)
( ) ( )
1
x t
Bx t
f t
+ =
+

(
)
t R

(1) 
мұндағы 
B EndX

және 
0
f C


Теорема-1.
B EndX

сызықтық операторының спектрі келесі шартты қанағаттандыратын болсын: 1 саны 
B
операторының спектрінің 
{
}
:
1
T
C
= λ∈
λ =
бірлік шеңберіндегі жалғыз нүктесі болады. Онда, егер (1) теңдеуінің шенелген, 
бірқалыпты үзіліссіз x
0 
шешімі бар болса, онда ол периоды 1 болатын шексіздікте периодты функция болады. Яғни 
0
1,
x
C



Теореманы дәлелдеу үшін келесі екі лемманы дәлелдейік. Келесі теңдеуді қарастырайық: 
(
)
( ) ( )
1
x t
Ax t
f t
+ =
+
t R


0
f C

(2) 
Мұндағы 
A EndX

операторы келесі шарттардың бірін қанағаттандырсын: 
( )
1
r A <
( )
1
1
r A

<
мұндағы екінші шартта 
A
операторы қайтымды және 
( )
r A
мен 
( )
1
r A

сәйкес 
A
және 
1
A

операторларының 
спектральдық радиустарын білдіреді. 
Лемма-1. 
A
операторы 1) шартын қанағаттандыратын болсын. Онда (2) теңдеуінің кез келген бірқалыпты үзіліссіз 
және шенелген 
0
x
шешімі 
0
C
кеңістігінде жатады және жалғыз болады, бұл шешім келесі түрде анықталады: 
0
0
(
1)
n
n
x
A S n
f

=
=
− −


0
f C

Дәлелдеуі: 
(
)
( ) ( )
1
x t
Ax t
f t
+ =
+
( ) (
) ( ) ( ) ( ) ( )
1
1
1
1
S
x t
S
Ax t
S
f t

+ =

+

( )
( ) ( ) ( ) ( )
1
1
x t
AS
x t
S
f t
=

+

( )
(
)
( ) ( ) ( )
1
1
I AS
x t
S
f t


=

(
)
( )
1
I A x S
f

=


мұндағы 
( )
,
1
b u
A AS
EndC
=
− ∈


( )
1
S −
— қайтымды изометрия, демек 
( )
( )
1
r A
r A
=
<

. Сондықтан 
,
b u
I A EndC
− ∈

операторы үзіліссіз қайтымды 
болады және және кері операторы келесі түрде анықталады: 
(
)
( )
1
0
0
n
n
n
n
I A
y
A y
A S n y



=
=

=
=





,
,
b u
y C

Демек, 
(
) (
) (
)
( )
( ) ( )
(
)
1
1
0
0
0
1
1
1
n
n
n
n
x
I A
I A x
I A
S
f
A S n S
f
A S n
f




=
=
=


=


=


=
− −





мұндағы 
0
f C

және 
0
0
x
C


Лемма-2. 
A
операторы 2) шартын қанағаттандыратын болсын. Онда (2) теңдеуінің кез келген бірқалыпты үзіліссіз 
және шенелген 
0
x
шешімі 
0
C
кеңістігінде жатады және жалғыз болады, бұл шешім келесі түрде анықталады: 
1
0
0
( )
n
n
x
A
S n f

− −
=
= −


0
f C

Дәлелдеуі: 
(
)
( ) ( )
1
x t
Ax t
f t
+ =
+
(
) ( )
( )
1
1
1
A x t
x t
A f t


+ =
+
( ) ( ) ( )
( )
1
1
1
A S
x t
x t
A f t


=
+
( )
(
)
( )
( )
1
1
1
I A S
x t
A f t



= −
(
)
1
I A x
A f


= −

мұндағы 
( )
1
,
1
b u
A A S
EndC

=



( )
1
S
— қайтымды изометрия, демек 
( )
( )
1
1
r A
r A

=
<

. Сондықтан 
,
b u
I A EndC
− ∈

операторы үзіліссіз қайтымды 
болады және және кері операторы келесі түрде анықталады: 
(
)
( )
1
0
0
n
n
n
n
I A
y
A y
A S n y




=
=

=
=





,
b u
y C

Демек, 
(
) (
)
( )
(
)
( )
1
1
1
0
0
0
n
n
n
n
x
I A
I A x
A S n
A f
A
S n f





− −
=
=
=


=

=




мұндағы 
0
f C

және 
0
0
x
C




«Молодой учёный» . № 17 (412)  . Апрель 2022 г.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   82   83   84   85   86   87   88   89   90




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет