Цитоплазма мен сыртқы ортада К+, Na+ иондарын белгілі бір арақатынаста ұстау

Жасушалықбиологияжасушанытіріағзалардыңбірлігіретіндезерттейтінбиология ғылымының фундаменттік бөлігі. Жасушаны оқып білу көптегенбиология жәнемедицинағылымдары үшінмаңызды.Атап айтқандакез келгенадам аурулары,нақтыбір жасушалардың патологиясымен байланысты, бұлаурудың дамуы, оныемдеу жәнезерттеуәдістерін,аурудыңалдыналубарысынтүсінуүшінқажет.

Жасушазаталмасуға,көбеюгеқабілетібар,гендітасымалдайтынтіршіліктіңеңкішкенебірлігі.Жасушаларпішіні,көлемібойыншаәртүрліболады(жазық,шырмалған,шартәріздіт.с.с.).Жасушатүріағзадағыорналасқанорнынажәнеатқаратынқызметінебайланысты, ал қызметі өз кезегінде сыртқы жәнеішкіқұрылысы бойынша анықталады.Жасушатеориясы.Жасушанызерттеудіңбастапқыкезеңдері1665жылсаналады,ағылшынғалымыРобертГукалғашретмикроскоптатығындардыңжұқакесінділеріненұсақұяшықтардыкөріп,оныжасушалардепатады.МаттиасШлейден 1838жылы,ТомасШван1830ж.жасушалықтеорияныңнегізгіқағидаларынқалыптастырды.Алайдаоларжасушаалғашқыжасушақұрылымыжоқзаттарданпайдаболадыдепесептеді.РудольфВирхов1858жылы барлықжасушалар басқа жасушалардың бөлінуарқылыпайдаболатынынанықтады.

Ғылымға жасушаны зерттеудіңфизикалық және химиялықәдістерінің келуіменәртүрлі ағзаның құрылымында таңғаларлық біркелкілігі анықталды. Олардың қызметі менқұрылысыарасындағы үзілмейтін байланыстың бар екендігі дәлелденді. Қазіргі уақыттажасуша теориясыкелесіпостулаттарғанегізделген:

Жасуша-тіршіліктіңэлементарлықбірлігі,жасушадантысжердетіршілікжоқ.

Жасуша-бірбіріментығызбайланыстағыэлементтердіңбірыңғайжүйесі,бірбүтінтүзілімдіқұрайды,біріккенфункционалдыорганеллалардантұрады.

Жасушаларқұрылысыменнегізгіқасиеттерібойыншабір-бірінеұқсас.

Жасушалароның генетикалықматериалы екі еселенгеннен кейінбөліну арқылыкөбейеді.Жасуша жасушаданпайда болады.

Көп жасушалыағзажаңа жүйені құрайды, оның өзі көптеген жасушалардың өзарабіріккен жәнеинтеграцияланған тіндерменоргандардың жүйелерін құрайды.

Көп жасушалыағзалардыңжасушаларытотипотентті, яғнисол ағзаныңбарлықжасушаларыныңгенетикалықпотенциясыболыптабылады.Генетикалықақпараттылығыбойыншатеңдеймәндес,алайдабір-біріненәртүрлігендердіңэкспрессиясыменерекшеленеді.

Тіріағзаларарасында теквирустар, ретровирустар, бактериофагтар жасушалыққұрылымы жоқ, оларды жасушаға дейінгі ағзалар деп атайды. Барлыққалған ағзалартіршіліктіңжасушалыққұрылымбарағзалар.