Цитоплазма мен сыртқы ортада К+, Na+ иондарын белгілі бір арақатынаста ұстау

Басылыңқыгендердігипостатикалықгендердепаталады.Егерсупрессоррецессивтіболсаондаолрецессивтіэпистаз.

Бұл жағдайда рецессивті аллелді бір ген аллельді емес доминантты геннің әсерін басады.Адамда рецессивті эпистазға АВО жүйесі бойынша қан топтарының тұқымқуалауы“бомбейфеномені”мысалболаалады:АнасынаналғанI^Валлелінеқарамастанқызбаладафенотипібойынша I(О)қантобыболыпанықталынған.Зерттеубарысында I^В генінің әсері (эритроциттағы В генінің синтезі) гомозиготталық жағдайдаэпистатикалықәсерететінөтесиреккездесетінрецессивті(һ)генменбасылынатындығыанықталған.Бұлгомозигаталы(һһ)жағдайдаэпистатикалықәсеркөрсетеді.

IIIf

Эпистаз және комплементарлық – бұл бір жұп аллелді емес гендердің белгілеріне әсерететінекібірдейәсерлер.

Әртүрліаллельдіжұптардыңгендеріәсерлесіп, бірін-бірітолықтырып,бірбелгініанықтайтын гендердіполигендер немесе полимерлі гендер деп атайды. Мұндайәрекетесуқұбылысынполимериядейді.Белгілердіңжарыққашығуыдәрежесідомиананттыаллельдерсанынабайланысты.Бұлбелгілерсандықкөрсеткішпенсипаталынатынбелгілер. Мысалы адам бойыныңұзындығы, дене салмағы, артериялыққысым терінің түсі және т.б. белгілер. Генотиптегі доминантты гендердің саны неғұрлымкөпболса,белгініңайқынкөрінісберуісоғұрлымжоғарыболады.Әріолсыртқыортаныңәрекеттесуінедебайланысты.Адамдабірқатарауруларға:гипертониялықаурулар, қан диабеті, семіздік шизофрения т.б. бейімділушілікбайқалады. Бұл белгілерортаныңқолайлыжағдайындакөрінісбермеуідемүмкін.Бұлполигендіктұқымқуалайтын белгілерді моногендікбелгілерден айырмашылығын көрсетеді. Сыртқы ортажағдайдарын өзгерте отырып және аурудың алдын алатын жұмыстаржүргізе отырып,бірқатармультифакториальдықаурулардыңжиілігіменфенотиптіккөрінісберудәрежесініңкөрсеткіштерінтөмендетугеболады.Полимерлі гендердің“дозасы”жәнесыртқы ортаның әсері сандық өзгерістердіңүздіксізкөпболуынқамтамасызетеді.Полимерлігендердіңминималдықсаныменанықталғанбелгінің көрініс беруіншектікэффектдепатайды.

Генніңқызметініңгенотипкетәуелділігініңкөрсеткіші-экспрессивтілікпенпенентранттылық.

Пенетранттылық және экспрессивті гендердің дәрежесі туралы білу дәрігерлер үшін отемаңызды.Зілдітұқымқуалаушылықпентұқымқуалайтынбейімдеушілікаурулардапентранттылықтыңкөрініс беруіміндеттіемес.