Д. Т. Кен же таев Ә.Ә. Сай лы баев Ө. О. Тұяқ баев зайырлылық ЖӘне дінтану негіздері негізгі орта білім беру деңгейінің 9-сыныбына арналған оқулық



Pdf көрінісі
бет110/194
Дата18.10.2023
өлшемі3,82 Mb.
#118474
түріОқулық
1   ...   106   107   108   109   110   111   112   113   ...   194
Байланысты:
Зайырлылык жане динтану 9 каз УЧЕБНИК

Шал ки із Ті лен шіұлы
жас ке зі нен кие лі 
сөз дің ше бе рі, ақын дық қы ры мен та ныл ған. Ол мұ сыл ман ша бі лім ал ған. 
Сон дық тан да тол ғау ла рын да мұ сыл ман дық мұ рат ты бас ты орын ға қой-
ған. Татулықты, адамгершілікті жырлаған. Сөз бен тіл ге бай ла ныс ты 
Шал ки із жы рау бы лай деген:
Жа па лақ ұш пас жа сыл тау,
Жақ сы лар дың өзі өл се де, сө зі сау.
Ой лап тұр сам жа ман ның,
Жа лаң да ған өз ба сы на ті лі жау.


131
Қа зақ хан ды ғын да қа лып тас қан қо ғам ның құ ры лы мы заң ды түр де бе кі-
тіл ді, мұн да жүз бен ру ға бө лін бейт ін әу лет тер ге ба сым дық бе ріл ді. Олар дың 
қа та ры на Шың ғыс ұр па ғы нан та рал ған 
тө ре лер
мен 
қо жа лар
кірді. «Же ті 
жар ғы» заң дар жүй есін де қо жа лар дың әлеу мет тік дә ре же сі ерек ше ленді. 
Жа ңа құ рыл ған мем ле кет тің халқын, жерін қорғау – сол замандағы 
батырларға тән қасиеттердің бірі. Жыраулар да осы қатардан табылып, 
елі үшін қан майданға түскен батырлардың ерліктерін жырлай жүріп, 
бірге соғысты. Көр нек ті жы рау 
Дос пам бет 
Қы рым, Но ғай лы, Қа зан хан-
дық та ры ара сын да ғы шай қас тар да қол бас шы да бол ған. 
...Бү гін, соң ды өкін бен,
Өкін бес тей бол ған мын,
Ер Ма май дың ал дын да
Ша һид кеш сем, өкін бен!.., – 
деп ер лік ті на си хат та ған. Осындай жырларымен жас жігіттерге жі гер 
берген.
XVII ға сыр дың көр нек ті жы ра уы 
Жием бет 
ақын Есім хан ды көтер-
мелеп мадақтаумен бірге, тәубе шіл бо лу ға үн деп отыр ған. Өзі де жыр ла-
рын да бір Тәңірге сиы нып, құл шы лық пен тір ші лік ті ұш тас ты ра үй ле-
сім ді өмір сү ру ді уа ғыз да ған. Бұл жағ дай ақын ның мы на бір өле ңін де 
ай қын кө рі ніс тап қан:
...Бас тап кел ген өз ге емес,
Жием бет сын ды биің-ді.
Ма лын са лып ал ды на,
Әр са ла дан құй ыл ды,
Он екі ата Бай ұлы
Бір Тә ңір ге си ын ды.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   106   107   108   109   110   111   112   113   ...   194




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет