Д. Т. Кен же таев Ә.Ә. Сай лы баев Ө. О. Тұяқ баев зайырлылық ЖӘне дінтану негіздері негізгі орта білім беру деңгейінің 9-сыныбына арналған оқулық
жүктеу/скачать 3,82 Mb. Pdf көрінісі
|
| Лаңкестік несімен қауіпті?
Лаң кес тік – дін ге жат ұғым. Лаңкестік – теріс мүд де лі топ тың зор- лық әре кет тер ге ба руы бо лып та бы ла ды. Әлемде терроризм орын алып жатқан жүйелерді қарасақ, көптеген мәселелерге тап боламыз. Жүйелер адамдық қатынастарда да, отбасында да болуы мүмкін. Террор әртүрлі қатынастарда болуы ықтимал. Мысалы, менің адам сияқты адам болуым басқалардың қолдауына, яғни адам ре- тінде бағалайтын адамдарға қатысты. Өзін өгейсінбейтін, бөтен көрмей- тін қоғамда адам үмітке толы, сенімді жүреді. Ал өгей, бөтен сезінген адамның рухында үрей, қорқу пайда болады. Ондай адам өзі қорыққан- дықтан өзгені де қорқытқысы келеді. Тер рор измде зор лық-зом бы лық эле мен ті бар. Екін ші ден, та рих пен қа тыс ты, яғ ни өт ке ні бар, аяқ ас ты нан пай да бол май ды. Үшін ші ден, адам ның өзін-өзі да мы ту ға де ген қы сым, ке дер гі ге қа тыс ты, төр тін ші- ден, үміт пен се нім ге бай ла ныс ты қы ры бар. Өзі не-өзі се ні мін жо ға лт қан адам өл ген адам мен бір дей. Се нім сіз дік өмір ді сол ды ра ды. Алай да, өзі не-өзі се нім ді адам бас қа лар дан ар тық пын деп есеп те се, бұл – нар цизм, ол өзін-өзі әлем нің кін ді гі есеп теуі де ға жап емес. Эгоизм ге бе рі лу дің ая ғы фа на ти зм ге апа рып со ға ды. Сон дық тан құр мет ті оқу шы лар, кемел адам бо лу үшін «өзім ғана әлем нің тұт қа сын ұс тау шы, ақи қат ты бір өзім та ну шымын, ме нің се ні мім мен та ны мым бар лық адам дар үшін жал ғыз жол» де ген «ді ни фа на ти зм нен» ау лақ бо лу ға ты ры суы мыз ке рек. Абай айт пақ шы, «ма хаб бат сыз дү ние бос». Ма хаб ба ты жоқ адам да қор ша ған әлем ге де ген жек кө ру ші лік бо ла ды. Ол қор қы та ды, өзі қор қа- ды. Өзі нің адам ды ғы на үңі лу дің жо лы – рух тәр бие сі. Адам же ке тұл- ға ре тін де ке мел дік ке же те ала ды (бұл туралы алдыңғы тақырыптарда көп айтылды). Ал лаң кес тік ке ерік-жі ге рі жоқ, өзін дік ойы, ше ші мі жоқ адам дар ға на бара ды. Сон дық тан қо ғам да ерік-жі ге рі қу ат ты, ру- ха ни тәр бие лі, бі лім ді адам қа лып тас ты ру тек от ба сылық, мем ле кет тік қа на емес, жал пы қо ғам дық әрі әлем дік іс, оған қа ты су әр бір адам зат- тың па ры зы бо луы ти іс. Елі міз дің Конс ти ту ция сында құ қық тық мем- ле кет ор на ту – негізгі міндеттердің бірі. Сол се беп ті қан дай қай шы лық- тар, қи ын оқи ға лар мен құ бы лыс тар бол ма сын заң мен рет те лу ге ти іс ті. «Лаң кес тік ке қар сы кү рес ту ра лы» Заң ның ұ ста ны мы осы күр де лі құ- бы лыс пен кү рес те заң нор ма ла рын сақ тау бо лып та бы ла ды. Заң дық ұс- та ным ның сақ та луы лаң кес тік қоз ға лыс қа тос қау ыл қою дың оң тай лы 201 жо лы ның бі рі бо лып та бы ла ды. Лаң кес тер мін дет ті түр де заң мен жа- за ла на ты нын біл ген де, се зін ген де ға на өз әре кет те рі нен бас тар та бас - тайды. Қа зақ стан да адам құ қы ғын қор ғау, де мок ра тия лық бос тан дық тар, же ке адам ның ер кін ді гі си яқ ты өзек ті, өр ке ни ет ті қо ғам ның не гіз гі құн- ды лық та ры лаң кес тік ке қар сы ша ра лар да бас ты ті рек бо лып қа ла бе ре ді. 1. Лаң кес тік де ген не? Олар қа лай әре кет ете ді? 2. Ді ни экс тре мизм де ген не? 1. Не лік тен ді ни сау ат ты лық ты арт ты ру ке рек? 2. Не лік тен лаң кес тік дін ге жат ұғым дей міз? QR-co de ар қы лы бе ріл ген мә лі мет ті тың даң дар. «Атау лар ту- ра лы үш сұ рақ» тә сі лі мен сұ рақ қа жау ап бе рің дер. Қай да? Бұл тер мин ді қай да жә не қан дай ма ғы- на да кез дес тір дің дер? Қа лай? Өз тә жі ри бе ле рің нен осы атау дың қа лай қол да ныл ға- ны на мы сал кел ті ре ала сың дар ма? Қан дай? Осы са бақ та бұл сөз қан дай ма ғы на да қол да ныл ды деп ой лай сың дар? adilet.zan.kz/kaz/docs/Z990000416_/history сай ты нан «Қа- зақ стан Рес пуб ли ка сы тер ро ри зм ге қар сы кү рес ту ра лы За ңын» жүк теп алып, қыс қа ша те зис жа саң дар. 1. «Бес ға сыр жыр лай ды», «Ай, за ман-ай, за ман-ай» кі тап та- рын да ғы жы рау лар дың тол ғау ла ры нан дін, ру ха ният ту ра лы шу мақ тар ды тау ып оқып, бү гін гі та қы рып пен бай ла ныс та «Мик ро фон» тә сі лі мен бір-бі рі ңе сұ рақ тар қоя оты рып, тал қы- лаң дар. 2. Теріс пиғылды діни ұйымдардың құрбаны болмау үшін не істеу керек? Қандай мамандармен ақылдасу керектігін біліп, солардың рөлдерінде (мысалы, дінтанушы, заңгер, психо- лог, құқық қорғау органдарының өкілдері) дөңгелек үстел жүктеу/скачать 3,82 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|