Д. Т. Кен же таев Ә.Ә. Сай лы баев Ө. О. Тұяқ баев зайырлылық ЖӘне дінтану негіздері негізгі орта білім беру деңгейінің 9-сыныбына арналған оқулық



Pdf көрінісі
бет95/194
Дата18.10.2023
өлшемі3,82 Mb.
#118474
түріОқулық
1   ...   91   92   93   94   95   96   97   98   ...   194
Байланысты:
Зайырлылык жане динтану 9 каз УЧЕБНИК

Сәу лет жә не қо лө нер.
Ис лам өне рі екі са ла да жо ға ры дә ре же де да мы-
ды: сәу лет жә не көр кем қо лө нер. Мұ сыл ман сәу лет өне рі нің же тіс тік те рі 
өте ма ңыз ды. Шы ғыс тық ғи ма рат тар құ ры лы сын да ар ка лар, ба ған дар 
мен күм без дер кең қол да ныл ған. Са рай лар мен қор ған дар ою-өр нек тер-
мен, мо за ика мен әше кей ле ніп са лын ды. Ке се не, ме шіт, мед ре се құ ры лыс-
та ры ның сыр ты да, іші де түр лі түс ті тас тар мен бе зен ді ріл ді. Шы ғыс тық 
сәу лет өне рі (Бағ дад, Да маск, Каир) әлем нің қы зы ғу шы лы ғын ту дыр ды. 
Му зы ка өне рі. 
Мұ сыл ман дық му зы ка өнері кө бі не во кал ды бо лып 
ке ле ді. Әл-Кин ди, әл-Ис фа ха ни, әл-Фа ра би, ибн Си на сын ды мұ сыл ман 
ға лым дар му зы ка заң ды лы ғын, дауыс тың ша ғы лы суын, жа ғым ды ес ті-
луін жан-жақ ты зерт те ген. Әл-Фа ра би дің му зы ка өне рі жай лы жаз ған 
«әл-Ки тап әл-Му сықия әл-Ка бир» ат ты трактаты му зы ка ның зерт те луіне 
түрт кі бол ған құн ды ең бек са на ла ды. 
«Музыканың ұлы кітабындағы» ең үлкен жаңалық – музыка теория-
сының жасалуы. Кітап XV ғасырда латын тіліне аударылып, Еуропада 
музыка ғылымының дамуына үлкен әсер етті. Осы еңбектегі он екі жарты 
тондық музыкалық жүйе бүгінгі күнге дейін маңызды.
Мұ сыл ман дар дың қа сиет ті кі та бы Құ ран му зы ка ға жа қын ке ле тін 
риф ма лық про за мен жа зыл ған, оның оқы лу ын да (тә жуи т) нақ ты заң ды-
лық қа ба ғы на тын әуен мен ыр ғақ бар. 
25-сурет. Араб көркем жазуы (бисмиллаһир­рахманир­рахим)


113
Қазіргі кезеңде ислам діні ғылым салаларына көңіл бөле ме? 
Қазіргі уақытта ислам әлеміндегі ғылымның дамуы жаңаша сипат 
алуда. Оған әртүрлі ұйымдар, қоғамдар, оқу орындары т.б. өз үлестерін 
қосып келеді. Солардың бірі – 1969 жылы 25 қыркүйекте мұсылман 
мемлекеттерінің бастамасымен құрылған Ислам Кон фе рен ция сы Ұйы -
мы. Осы ұйым жанынан ашылып, дербес жұмыс істейтін төмендегідей 
органдар мен құрылымдар бар: Ислам даму банкі, Ислам жаңалықтары 
агенттігі, Экономика және мәдени мәселелер жөнінде ислам комиссиясы, 
Иерусалим қоры, Ислам астаналары ұйымы, Ислам ғылыми-техникалық 
даму қоры және тағы басқалар. 
Қазақстан Ислам Конференциясы Ұйымының мүшелігіне 1995 жылы 
қабылданды. Қазақстан сонымен бірге Халықаралық ислам фиқһ акаде-
миясына (International Islamic Fiqh Academy (IFA) да мүше. Аталмыш 
Академия Сауд Арабиясында 1983 жылы құрылды. IFA дәстүрлі ислам 
ғылымына сүйене отырып, өнер, мәдениет, медицина және экономика са-
лаларын дамытуды ұстанады. Нақтырақ айтқанда академияның негізгі 
мақсаты – мұсылман елдеріндегі ғылым, заң, мәдениет, ислам каноны, 
медицина, экономика, индустрия, технология, ауылшаруа шылығы, био-
логия және химия салаларындағы түйткілді мәселелерді зерттеп, оған 
қатысты бірегей шешімге келу. 
2009 жылы Сауд Арабиясында ашылған Ғылым және технология 
университеті де ғылымның дамуына атсалысуда. Мәселен, университет-
те 11 бағыт бойынша ғылыми-зерттеулер жүргізіледі: қолданбалы мате-
матика және информатика есептеу ғылымы, биоғылым, химия және био-
логия инженерлігі, химия ғылымы, компьютер ғылымы, Жер ғылымы 
және инжиниринг, электр инженерлігі, қоршаған орта ғылымы және ин-
женерлік, теңіз ғылымы, материя ғылымы және инженерлік, механика 
инженерлігі. 
2017 жылы Қазақстанның астанасында ғылым және технология бо -
йынша Ислам ынтымақтастық ұйымының бірінші саммиті өтті. Саммит -
те ғылым мен технологияларды дамыту жолындағы ынтымақтас тықты 
нығайту өзекті мәселелердің бірі болды. Себебі ғылыми-техникалық жә-
не инновациялық даму саласындағы жетістіктер – мемлекеттердің бола-
шағы.
1. Ислам адамзат өркениетінің дамуына қандай үлес қосты?
2. Қандай исламдық мәдениет ошақтарын білесіңдер?


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   91   92   93   94   95   96   97   98   ...   194




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет