Даму психологиясы
жүктеу/скачать 0,5 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Әдебиеттер
- Балаң жастық және бұл кезеңнің өзіндік ерекшеліктері.
| Бақылау сұрақтары
1. Жеткіншек кезенінің баланың дамуындағы алатын орны мен маңызы. 2. Жеткіншек жасына өтудің анатомиялық-физиологиялық және психологиялық алғы шарттары. 3. Жеткіншек кезеңдегі «дағдарыс» мәселесіне теориялық көзқарастар. 4. Жеткіншектік шаққа өтудегі жаңа құрылымдар. 5. Ересектік сезім – жеткіншек жасының негізгі психологиялық құрылымы ретінде. Әдебиеттер [3, 4, 7, 10, 11, 19, 21] 10-тақырып. Балаң жасөспірімдік – әлеуметтік –психологиялық құбылыс Жоспар 1.Балаң жастық және бұл кезеңнің өзіндік ерекшеліктері. 2. Балаң жастағы дене күшінің дамуы. 3. Дамудың әлеуметтік жағдайы және ақыл-ой қызметінің ерекшеліктері. 4.Өзіндік сананың алғы шарттары. 5.Жеке бастың қасиеттерін ұғыну мен өзін-өзі бағалау. Балаң жастық және бұл кезеңнің өзіндік ерекшеліктері. Жас шағы психологиясына жасөспірімдік шақ жыныстық толысудан басталып, ересектіктің басталуымен аяқталатын даму стадиясы деп анықталады. Алайда бірінші шегі физиологиялық, екіншісі әлеуметтік шек болып тұрған осы анықтаманың өзі құбылыстың күрделілігі мен көп өлшемділігін көрсетеді. Жас өспірімнің көптеген теориялары бар. Биологиялық теориялар нақ өсудің биологиялық процестері басқаларының бәрінен басым болады деген оймен жасөспірімді алдымен организм эвалюциясының белгілі бір кезеңі деп қарайды. Психологиялық теориялар психикалық эвалюцияның заңдылықтарына, ішкі дүние мен өзін-өзі ұғынудың тән сипаттарына назар аударады. Психоаналитикалық теориялар жас өспірімдікті психосексуалдық дамудың белгілі бір кезеңі деп біледі. Көрсетілген теориялар жас өспірімдікті алдымен индивид немесе жеке адамның дамуы ретінде ішкі процесс тұрғысынан қарайды. Бірақ бұл даму әр түрлі әлеуметтік және мәдени ортада әркелкі болып өтеді. Жасөспірімнің социологиялық теориялары оны алдымен социализацияның белгілі бір кезеңі, тәуелді балалықтан ересектіктің дербес те жауапты іс-әрекетіне көшу деп қарайды. Зерттеушілер адам меңгеруге тиісті әлеуметтік рөльдерге, оның бағалаушылық бағдарларының қалыптасуына, еңбек өміріне аяқ басуымен байланысты мәселелерге назар аударады, яғни индивидтік-психологиялық мәселелерге әлеуметтік мәселелерден шығарылады. Акселерацияға байланысты жеткіншектік кезеңнің шектері төмендейді де, қазір ол енді 14-14,5 жаста-ақ аяқталады. Бірақ дамудың бұл кезеңінің нақты мазмұны алдымен әлеуметтік жағдайлар анықтайды. Жастардың қоғамдағы орны, ол меңгеруге тиісті білімдердің көлемі және басқа бір қатар факторлар осы жағдайларға тәуелді. Көптеген алғашқы қауымдық қоғамдарда жас шағы айырмашылақтары әлеуметтік айырмашылықтарға тікелей үйлеседі; социализацияның негізгі механизмі бір жастағы адамдарды (еркектерді) біріктіретін жас шағы топтары болып табылады, осының өзінде мұндай топтардың әрқайсысы өздеріне ғана тән арнайы әлеуметтік функцияларды ғана атқарады. Феодалдық қоғамда социализация жеткіншекті не жас өспірмді ересектердің іс-әрекетіне едәуір дәрежеде тікелей қосу арқылы жүзеге асырылған. Мектеп оқытудың осы практикалық формаларын толықтыратын ғана болған. Қазіргі қоғамда еңбектің және қоғамдық іс-әрекеттің күрделіленуіне байланысты адам жұмыс істемей, негізінен оқитын даярлық кезеңі едәуір ұзарады. Білім алу мен оқудың қоғамдық қажетті мерзімі неғұрлым ұзақ болса, шын мәнінде әлеуметтік кемелділік соғұрлым кеш басталады. Осыдан келіп жас өспірімдік кезең ұзарып, жалпы алғанда жас шағы шектері біршама тиянақсыз болады. жүктеу/скачать 0,5 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|