№2. Қырғыз таңбасы –
.
Ескерткіштің ең жоғарғы бөлігінде орналасқан рәміздік белгілердің бірі
«қырғыз тайпа таңбасы». Көптеген Оңтүстік Сібір (Енисей) көне түрк жазба
ескерткіштерінде бұған ұқсас
,
,
түріндегі таңбалардың кездесуі (IX
сурет) және «Тан хуэй яо» еңбегінде 黠戛斯ся-цзя-сы (қырғыздардың) таңбасы
деп көрсетілген
түріндегі таңбаның бұл таңбалармен ұқсас болуы пікірімізді
қуаттайды
238
. Белгілі болғандай, Қырғыз қағандығы (VIII-X ғғ.) кезеңінде көне
түрк жазуы бұл қағандықтың орталық аймақтары болған Оңтүстік Сібірде,
әсіресе Енисей маңында кең тараған. Зерттеушілер аталмыш аймақта табылған
жазулардың үлкен бөлігі қырғыз билеушілеріне тиесілі болғандығын айтады.
Бірқатар сарапшылар мұндай таңбаларды көне қырғыздармен байланыстырып,
аты аталған таңбаның Оңтүстік Сібір жазуларымен бірге жиі кездесуіне назар
аударып отыр
239
.
Көктүрк қағандығы кезеңінде Алтай-Саян таулары – Енисей аймағында
Елтеберлік атты, көктүрктерге жататын қырғыздар көнеден ықпалды бір түрк
тайпасы ретінде белгілі.
Достарыңызбен бөлісу: |