солтүстігінде: ашида, бұғы, қырғыз, тоңра тайпалары; шығыста:
қай, қытан (қара қытай);
оңтүстігінде: ашида, оғыз, ғұн тайпалары; батыста:
қарлұқ, сір (қыпшақ), түргеш, хазар (каспий) және басқа тайпалардың таңбалары
болғандығы байқалып тұр.
Мұнымен қоса, Көктүрк қағандығының орталық аймақтарында, яғни Орхон
алқабында, Тоғла (Tуул), Селеңгі өзендерінің жағалауларында ашина, ашида,
едіз, ұйғыр, сыр, қарлұқ, оғыз, яғлақар және өзге саны көп түрк тайпаларының
бір бөлігі көрші және бір-бірімен аралас өмір сүрген.
«Шивээт-улаан» ғұрыптық кешені таңбатастағы таңбалары түрк
қағандығының аса маңызды тарихи деректерінің бірі. Аталмыш ескерткішті түрк
таңбалар жүйесінде ру-тайпалық, ұлыстық, этносаяси бірлестіктерінің саяси
тарихы мен этностық төркіндерін айқындап ашу үшін, сондай-ақ далалық атты
көшпелілердің таңбалар жүйесін, мемлекеттілік құрылымын зерттеуде аса
маңызды құнды әрі қайталанбас мұралардың бірі деп айтуға болады.
Достарыңызбен бөлісу: |