Дарынды балаларды айқындау және дамытудағы жұмыс істеудің жолдары
жүктеу/скачать 1,33 Mb. Pdf көрінісі
|
| ДАРЫНДЫ БАЛАЛАРДЫ АЙҚЫНДАУ ЖӘНЕ ДАМЫТУДАҒЫ ЖҰМЫС ІСТЕУДІҢ ЖОЛДАРЫ “... Бізге керегі шын дарындар. Нарық қол - аяғымызды қалай қыспасын, мемлекет өзінің талантты ұлдары мен қыздарын,нағыз әдебиет пен өнерін жасайтын тарланбоз жүйріктерін қолдауға, қорғауға міндетті.” Н.Ә.Назарбаев. Мақсаты: Дарынды, қабілетті, ынталы оқушылардың арасында математикалық ойдың дәрежесін арттыра түсу, теориялық білімді тереңдету, математикаға бейімі, қызығушылығы бар оқушылардың практикалық дағдысын дамыту, шығармашылық қабілеттерін тереңдету, ғылым жолына бағыт бағдар беру. Оқушыларды қабілетіне қарай топтау әдісі. Үйге жеке тапсырмалар беру. Аптасына бір рет қосымша сабаққа шақыру. Сиқырлы квадрат және ребустар шешу. «Кенгуру», «Ақбота» есептерін шығарту арқылы оқушы қабілетін шыңдау. Интеллектуалды ойындар. Қазақтың байырғы қара есептерін шығарту арқылы оқушыны шешендікке, сөздің мағынасын тануға баулу. Геометриялық фигуралар туралы түсінігін дамыту. Жұмысты жүргізу әдісі: Күтілетін нәтиже:
жоба жарыстарына, пікір сайыс ойындарына қатыстыру Ойы ұшқыр, қиялы жүйрік оқушыны табу. Олимпиададан, «Көшбасшы», «Кенгуру», «Ақбота» байқауларынан жетістікке жету.
“ Дарын ”,”
Дарындылық ” деген ұғымдарға қандай түсінік бере аласыз? жүйелі түрде дамып, басқалармен салыстырғанда адамның бір немесе бірнеше іс-әрекет төңірегінде әдеттен тыс, сирек кездесетін жоғары нәтижелерге жету мүмкіндігі. Дарындылық: Дарынды бала дегеніміз:
Өз қатарларынан әлде қайда дамыған, ерекше зейіні бар, белгілі бір іс-әрекет бойынша асқан қабілеттілік танытып, жоғары жетістіктерімен дараланатын бала! Дарындылық туралы екі көзқарас бар Дарынды балалар сирек кездеседі Балалардың барлығы да дарынды болады Дарындылықты мынадай қасиеттер бойынша бірнеше топтарға бөлеміз:
Қалыптасу деңгейіне байланысты
байланысты
орын алуына байланысты
Қалыптасу деңгейіне байланысты Маңызды дарындылық
Потенциалды дарындылық
Жасырын түрде кездесетін дарындылық Айқын дарындылық Дарындылықтың көріну деңгейіне байланысты Әр түрлі іс- әрекеттегі дарындылықтың орын алуына байланысты
интеллектуалды) дарындылық
Дарындылықтың түрлері:
*Академиялық дарындылық; *Көркемдік дарындылық; *Шығармашылық дарындылық; *Лидерлік немесе әлеуметтік дарындылық; *Спорттық дарындылық. Дарынды балалардың эмоционалдық ерекшеліктері Дарынды оқушы - өз идеяларын анық, ашық айта алады. Өз идеялары нақты, анық болса да, ол қате ме дұрыс па өз пікірінен таймайды. әлеуметтік ортаға, өмірдің қиыншылығына қабілетсіз Достары өте аз. Дене тәрбиесі пәніне қызығушылық танытпайды, спортқа әуестенбейді. Өте эмоционалды, психологиясы күрделі болып келеді Тез ренжіп қалады, сыни сөздерді көтере алмайды. Тәуелсіздік, тапсырмаларды жеке орындау. Топпен орындауға қабілеті болмайды. Өз-өзін өте жоғары бағалау Өзін өте жақсы көреді. Перфекционизм – Жоғары жетістікке, нәтижеге жетуге ұмтылу. Алайда, керемет нәтижеге жету үшін бір тапсырманы бірнеше сағатпен отырып, әрең орындайды. Дарынды оқушы барлық пәндерге деген үлгерімі бірдей Кейбір пәндерге қабілеті жоғары болғанмен, басқа пәндерге мүлдем қабілетсіз болуы мүмкін. Талант Қабілет Ынта Данышпан Дарынды Белгілі қабілет зерттеушісі Н.С.Лейтес дарындылықтың 3 деңгейін көрсетеді: 1-деңгей. Интеллектілері ерте жоғарылаған оқушылар 2-деңгей. Қабілеттері өте жарқын көрінетін, мектепке бір пәнге немесе белгілі бір іс- әрекетке қабілеті өте жоғары дарынды балаларды жатқызады. 3-деңгей. Балалар өз дамуларында құрбыларынан ерекшеленбейтін, бойларында потенцалдық дарындылық көрінген балалар. Баланың қызығушылығы мен бейімділігіне барынша сәйкес келетін қызмет аясында баланың іс - әрекетіне талдау жүргізу. Дарынды балаларды анықтау
ықпал ете отырып баланың Психологиялық кедергілерін жоюға мүмкіндік беретін тренингтік әдістерді пайдалану. Баланың дарындылық белгісін оның психологиялық дамуының нақты деңгейіне ғана емес, сондай - ақ оның болашақтағы даму мүмкіндігін де есепке ала отырып бағалау. Жұмыс нәтижесін талдау, бақылау,әңгімелеу, мұғалімдер мен ата - ананың сипаттамалық бағалары. Түрлі ақпарат алу көздерін пайдаланып бала қабілетін кең көлемде қамтуға мүмкіндік беретін баланың мінез - құлқы мен іс - әрекетін жан - жақты бағалаудың кешенді сипаты. Білім беру жүйесінде жаңаша мазмұн беру арқылы жан - жақты дамығаншығармашыл, рухани ой өрісі кең жеке тұлғаны тәрбиелеу міндеті тұр. Оқушының дарындылығын анықтауда төмендегідей әдіс - тәсілдерді қолданамыз
- Баланың отбасы жағдайын зерттеу
Шығармашылық қабілетін анықтау
- Сауалнамалар психо - диагностикалық тренингтерді
өткізу
- Ата - анасымен әңгімелесу
- Ғылыми жоба жарыстарына, көрмелерге,
жәрмеңкелерге, пікір - сайыс ойындарына қатыстыру.
Дарынды балалармен жұмыс жүргізуді ұйымдастырудың критерийлері
Нормативті - құқықтық құжаттар;
- әдістемелік қызмет түрлері (ауысымды мектептердегі жұмыс жоспары, диагностикалық әдістемелер, инновациялық технология, олимпиада тапсырмалары, ұсыныстар);
Ақпараттық қызмет;
Мектеп басшыларының, мұғалімдердің жұмыс жүргізуге дайындығы;
түрлері,ауысымдық мектеп,резерв мектебі,банк, т.б.)
Оқу мекемесінде мектеп басшылар тарапынан дарындылықты дамытуда ғылыми - әдістемелік қолдау көрсетіліп отырған, өзіндік дайындығы бар ұстаз төмендегі қасиеттерімен дараланады: Дарындылықты анықтау, дамыту мәселесіне ерекше көңіл бөледі, сол бағытта талмай жұмыс істейді; Қосымша бағдарламалар жасай алады, оқушы шығармашылығын дамытуда , өздігімен жұмыс істеулеріне қажетті кеңестер бере алады; Жұмысқа қажетті ақпарат және түрлі әдіс - тәсілдерді үнемі тауып, тиімді пайдалана алады; Педагогикалық үрдісті диагностикалау жұмысын жүргізе алады, одан қорытынды шығарып отырады; Мұндай мұғалімнің жұмысы үнемі нәтиже беріп отырады! Мұғалімнің бағыт - бағдарына қойылатын талаптар:
Дарынды оқушымен жұмыстың әлеуметтік қажеттілігін сезінуі;
Оқушымен қарым - қатынастың болуы;
Нәтижелі әдіс - тәсілдерді талмай іздеп, пайдалану;
- анасымен тығыз байланыста болуы.
Мұғалімнің біліміне қойылатын талаптар: Пәнін мемлекеттік стандарт деңгейінен жоғары деңгейде білуі; Қызмет нысанын, педагогикалық үрдісті білуі; Жеке тұлға теориясын, оны қалыптастырудың әдіс - тәсілдерін білуі; Заман талабына сай жаңа технологияларды білуі; Дарынды оқушының оқуда ғана емес, басқа да көрсеткіштеріне көңіл бөлуі; Шығрамашылық тапсырмалар дайындай білуі т.б. Мұғалімнің іскерлігіне қойылатын талаптар: Дарынды анықтау әдістерімен жұмыс жасай алуы; Дарынды оқушыны ( жекелей және топпен) оқытуға арналған тереңдетілген бағдарлама құрастырып, тұрақты жұмыс жүргізе алуы; Дарынды оқушыны зерттеуге психодиагностикалық күнделік жүргізуі; Оқытудың инновациялық технологияларын, дифференциалды әдісін қолдана білуі; Оқушылармен қарым - қатынасты психологиялық тұрғыда сауатты орната білуі; Дарынды оқушыны оқытудың нәтижесін нақты бағалай білуі; Дарынды оқушының ғылыми - ізденіс жұмыстарына жетекшілік жасай білуі; Дарынды оқушыны олимпиадалар мен сайыстарға дайындауда жетістікке жете алатында деңгейде дайындай алуы; Дарынды оқушының ата - анасына педагогикалық психологиялық көмек көрсете білуі. Дарынды бала дегеніміз – болаша қ та жа ң а технологияларды ойлап табатын, ізгі саясаткер, сенімді д ә рігер, шебер музыкант, қ айталанбас суретші, ол еркін, жауапты, жо ғ ары адамгершілік иесі,.......... ...... Ж ә не ол б ұ лармен қ атар н ә зік жарал ғ ан жан. жүктеу/скачать 1,33 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|