12.Хроматографиялық адсорбция теориясын түсідіріп, темір,мыс, кобальт иондарын хроматоргафиялық әдіспен бөлу тәсілдерін көрсетіңіз. Хромаграфиялық талдау дегеніміз әртүрлі заттардың қоспасын айыру әдісі, ол әртүрлі сорбция лық қасиеттеріне немесе олардың фазалар аралығында таралуына негізделген.
Бірінші фаза зерттелетін сұйықтық (мысалы, ерітінді), газ емесе газдар қоспасы болса, екіншісі – қатты сіңіретін фаза.
Хроматографиялық адсорбцияәдісін 1903 жылы орыс ғалымы М.С.Цвет жасаған, ол хромофильді талдауға қолданған. Бұл әдіс әртүрлі адсорбциялық заттардың басқа еріткіштерді алмастыр ғанда адсорбциялық қасиеттерінің өзгеруінебайланысты. Егер адсорбентпен толтырылған колонка арқылы боялған екі затты А және В-ны өткізгенде, адсорбентте бірінші кезекте адсорбциялық қасие ті көп затты ұстап қалады, мысалы, В заты, ал А заты адсорбциялық қасиеті төмен, ол бірінші өтеді. Колонкада А және В заттарының үстіне боялған зоналар пайда болады. Жоғарғы зонада А және В заттарының қоспасының түсіне боялады да, келесі тек В, одан кейін төменгісі – тек А затына боялады. Заттарды бөлуге бірінші хроматограмманы қолданамыз. Хроматографиялық процесс әр заттвң қозғалатын жә не қозғалмайтын фазалардың арасында бөлінуі жүреді тепе-теңдік болғанша, тұрақты тепе-теңдік таңдап алынған еріткішке және хроматографиялық заттың табиғатына тәуелді болады:
С1 және С2 – 2 фазадағы заттардың клнцентрациясы
К – бөліну коэффициенті
Заттың К – коэффициентінің айырмашылығына байланысты заттар бір-біріне тез немесе жай бөліне бастайды.
13.Рэлей теңдеуін жазып, ондағы параметрлерді талдаңыз. Релей теңдеуі – коллоидты ерітінділерді жарық шашыратуы бойынша оптикалық әдістермен зерттеудің негізі болып табылады.
Дисперсті жүйелер бойынан өткенде жарық сәулесінің интенсивтілігінің өзгеруіне негізделген әдіс т у р б и д и м е т р и я деп аталады.
Коллоидты бөлшектердің ерітінділерде жарық шашыратуын сипаттау үшін Рэлей төмендегідей теңдік ұсынды:
Мұндағы: I = ерітіндіден шыққан жарық интенсивтілігі;
I0 = ерітіндіге түскен жарық интенсивтілігі;
ν = бірлік көлемі ерітінді бойындағы бөлшек саны;
λ = жарық толқынының ұзындығы;
n1, n0 – дисперсті фаза және дисперсионды ортаның жарық сыну
көрсеткіштері.
Рэлей тейдеуін және бұл теңдеулерді түрлендірулер нәтижесінде турбидиметрия әдісі үшін төмендегідей қатынастар алынады.
Коллоидты ерітінді құрамындағы бөлшек іріліктері бірдей зольдер үшін
- ерітінді көлемі тұрақты болса:
- көлем бойынша массалық үлес концентрациациясы тұрақты болса:
