Үшінші бөлім. С1.
1-есеп. Дала тышқанының аналығы үш тышқан туды. Олардың әрбіреуінің салмағы 5г. Бір айда тышқандардың әрқайсысы 15г салмақ қосты. Тышқан өзінің балаларын қоректендіру үшін, қанша бидай жеуі керек?
С2. Мәтіндегі қателерді тауып, түзет.
Бір организмнің екінші ағзаға әсері оң, теріс және бейтарап болуы мүмкін. 2) Протокооперация - бір аймақта тіршілік ететін екі түрдің бір- біріне не оң, не теріс әсер етпеуі.3) «Экожүйе» ұғымын алғаш ғылымға енгізген В.Н. Сукачев, ал «биогеоценоз» ұғымын А.Н.Северцев. 4) 5) Бір түрдің екінші түрді үркіту үшін қолданылатын заттары атрактанттар деп атайды.
2-нұсқа Бірінші бөлім А деңгейі. 1. Симбиоздық қатынаста: а) арыстан мен қасқыр; в) акула мен лоцман балығы; с) шыбынжұт және шыбын; д) балық және шұбалшаң.
2. Организмдер арасында қандай қоректік байланыстар жүзеге асады:
а) консумент –продуцент –продуцент; в) редуцент – консумент - продуцент;
с) продуцент- консумент -редуцент; д) продуцент - редуцент - консумент.
3. Өнімділігі ең жоғары экожүйе: а) джунгли; в) мұхит; с) тайга; д) қарағай орманы .
4. Келтірілген мысалдың қайсысы детриттік қорек тізбегіне жатады: а) өсімдік –қой- адам; в) өсімдік -шекшек (кузнечик)- кесіртке- қаршыға (ястреб);
с) фитпланктон- балық - жыртқыш құстар; д) силос –шұбалшаң- бактериялар
5. Агроценоздың бір белгісін көрсетіңдер: а) табиғи сұрыптаудың жоқтығы;
в) өсімдіктердің генетикалық өзерісінің болмауы; с) зиян келтіретін бунақденелілермен күресінің төмендеуі; д) организдердің өзгергіштігінің төмендеуі.
6. Экологиялық пирамида ережесі: а) әрбір деңгейде 10% энергияның жоғалуы;
в) организмдер арасындағы қоректік байланыстарды көрсетеді; с) қорек тізбегінің әрбір келесі деңгейінде салмағының көбеюі; д) қорек тізбегінің әрбір келесі деңгейінде салмағының азаюы.
7. Биогеоценоз ұғымын ғылымға енгізген ғалым: а) Карл Мебиус; в) В.Н.Сукачев; с) А.Н.Северцев; д) В.Н.Вернадский.
8. Күйіс қайыратын жануарлардың асқазанында инфузорияның болуы:
а) комменсализм; в) мутуализм; с) амменсализм; д) бәсекелестік .
9. Шалғындық қорек тізбегінің төртінші деңгейі: а) жыртқыштар мен консументтер; в) өсімдік қоректі жануарлар, фитофактар; с) жыртқыштардың паразиті; д) продуценттер, көбіне өсімдіктер.
10. Екінші реттік сукцессияның мысалы: а) кесілген орман орнында тастардың пайда болуы; в) қыналардың лавалардың орнында пайда болуы; с) кішкентай тоғанның орнында батпақтың пайда болуы; д) тастап кеткен егістік алқабында өрттің болуы.