يَا أَيُّهَا النَّاسُ كُلُوا مِمَّا فِي الأرْضِ حَلَالًا طَيِّبًا «Уа, адамдар! Жер бетіндегі нәрселердің адалын әрі тазасынан жеңдер!» – деп бұйырған. Алла Тағала адал еткен ас түрлерінің барлығы денімізге де, тәнімізге де пайдалы, ал арам етілген астар денсаулығымызға да, руханиятымызға да өте зиян.
Атақты ғалым Ибн Касирден (Алла оны мейіріміне бөлесін): « Алланың адал еткенінің барлығы жақсы, ол оның денсаулығына және дініне оң пайдасын береді. Ал харам етілгеннің барлығы лас деп танылып, адамның тәні мен дініне зиян келтіреді», – деген сөз жеткен.
Ал дінімізде тыйым етілген доңыз еті, арақ, нашақорлық, шылым шегу сияқты істердің барлығы күнә әрі адам денсаулығына да өте зиян. Алла Тағала қасиетті Құранның «Мәйдә» сүресі, 90-аятында:
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ إِنَّمَا الْخَمْرُ وَالْمَيْسِرُ وَالأَنصَابُ وَالأَزْلاَمُ رِجْسٌ مِّنْ عَمَلِ الشَّيْطَانِ فَاجْتَنِبُوهُ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُون «Уа, иман еткендер! Ішімдік, құмар, тігілген тастар (пұттар) және бал ашатын оқтар лас, шайтанның істерінен. Одан сақтаныңдар, құтыларсыңдар», – деп бұйырған.
Адал мен арамның не екендігін тереңінен түсінген дана халқымыз асының адалынан болуына үлкен мән беріп, ас қоятын дастарханын да тазалықтың белгісі ретінде «Ақ дастархан» деп атаған. Бата бергенде де: «Басқа амандық, асқа адалдық берсін», – деп тілейтін болған.
Сондай-ақ асты белгілі өзіндік мөлшерде жеу, тым тоя тамақтанбау да дұрыс тамақтанудың сипаттарынан. Асқазанды артық толтыру адамға зиян. Ол артық салмақ қосуға себепші болып, оның салдары түрлі ауруларға жетелейтіні белгілі. Мәселен, артық салмақ қант диабеті, артрит, жүрек-қантамыр ауруларымен ауыру ықтималдығын жоғарылататынын қазіргі медицина ғылымы да дәлелдеуде. Сол себепті де ардақты Пайғамбарымыз (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын):
مَا مَلأَ آدَمِيٌّ وِعَاءً شَرًّا مِنْ بَطْنٍ، حَسَبُ ابْنِ آدَمَ أُكُلاتٍ يُقِمْنَ صُلْبَهُ، فَإِنْ كَانَ لا مَحَالَةَ، فَثُلُثًا طَعَامًا، وَثُلُثًا شَرَابًا، وَثُلُثًا لِنَفْسِهِ «Адам өзінің толтыратын ыдыстарының ішінде қарнынан артық жаман ыдыс жоқ! Адамға өзінің денесін ұстап жүруі үшін бірнеше үзім тамақтан артығы керек емес, ал егер де көп жеуге мәжбүр болса, онда асқазанының үштен бірін тамаққа толтырсын. Оның үштен бірін – суға, ал қалған үштен бірін – жеңіл демалу үшін қалдырсын», – деген (имам Ахмад, Тирмизи).
