Дәрігерге зәрулік неліктен орын алып отыр? Атажұрттағы


МӘҢГІЛІК ЕЛ – ІЗГІ МАҚСАТ



Pdf көрінісі
бет2/12
Дата03.03.2017
өлшемі12,89 Mb.
#6377
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12

МӘҢГІЛІК ЕЛ – ІЗГІ МАҚСАТ

Қазақ хандығының 550 жылдығына арналады

БАЙҚАУ

ҚР Мәдениет және спорт министрлігі Тілдерді да-

мыту және қоғамдық-саяси жұмыс комитетінің 

ұйымдастыруымен 2015 жылғы қазан айының 29-30 

жұлдызында «Қазақ хандығының 550 жылдығына» 

арналған шетелде тұратын отандастардың 

қатысуымен халықаралық  нер фестивалінің аясын-

да жыр мүшәйрасы, термешілер сайысы және сурет 

к рмесі  теді.

 

Байқаудың мақсаты:

 Қазақ хандығының 550 жылдығын мерекелеудің 

мәні мен бүгінгі таңдағы тарихи маңызын ашу;

 Жастарды ұлттық құндылықтар рухына сәй-

кес қазақстандық патриотизмге, отансүйгіштікке 

тәрбиелеу;

 Ел мен жердің тарихына, ұлтымыздың жүріп  ткен 

жолына құрметпен қарау сезімін қалыптастыру;

 скелең ұрпақтың бойына ұлттық рухты сіңіру, 

тәуелсіздік тағылымдарын терең сезіну, елдік мәселелерге 

сергек қарау қасиеттерін арттыру;

 Қазақ халқының мәдениеті мен салтын насихаттау;

 «Мәңгілік Ел» ұлттық идеясын насихаттау;

 Шетелдегі дарынды қазақ жастарының бейнелеу 

нері түрлерін меңгерудегі шығармашылық шеберлігін 

насихаттау.

Мүшәйра, терме және к рме сайыстарына қатысу шарттары:

 Қатысушылардың жас м лшері 20-35 жас аралығында 

болуға тиіс;

 Мүшәйра, терме және к рме сайыстарына қатысушы 

шығармашылық  кілдері шетелде тұратын отандастарымыздың 

арасынан болуға тиіс;

 Автордың мүшәйраға және к рмеге жолдаған шығар-

масы бұрын еш жерде жарияланбаған болуы керек.



Мүшәйра талаптары:

Бірінші  лең – Қазақ хандығының тарихы, тарихи тұлғалар 

бейнесі, елдік мәселелер тақырыбында болуы керек (3-5 ми-

нут) – міндетті

Екінші  лең – Шетелдегі қандастар тағдыры мен к ші-қон 

туралы (3-5 минут) – міндетті. 



Үшінші  лең – еркін тақырыптағы  лең (3-5 минут) – 

қажеттілігіне орай. 



Терме сайысы талаптары:

1 шығарма – Елдікке шақыратын, бірлікке бастайтын 

елжандылық бағыттағы термелерден тақырыпқа сай бір 

шығарма орындау (3-5 минут);

2 шығарма – Еркін тақырыпта терме орындау (3-5 минут).

К рме талаптары:

1 тақырып бойынша: Кескіндеме шығарма к лемі 100*150 

см-ден кем немесе аспауы тиіс (Материалдары: майлы бояу, 

гуашь, акварель, кенеп, картон, ақ қағаз).

2 тақырып бойынша: Графикалық шығарма к лемі 40*90 

см. (Материалдары: офорт, линогравюра, литография, т.б.) 

к ркемдік деңгейі талапқа сай, тақырыпқа мейлінше лайық 

болуы тиіс.

рбір автордың к ркем шығармасы талапқа сай безендірі-

ліп (багет), саны 5-7-ден аспауы керек.

 

Жеңімпаздарды марапаттау әр сайыс бойынша:

«Бас жүлде» – біреу – 200 000 (екі жүз мың) теңге. 

І орын – екеу – 150 000 (жүз елу мың) теңгеден.

ІІ орын – екеу – 120 000 (жүз жиырма мың) теңгеден.

ІІІ орын – екеу – 80 000 (сексен мың) теңгеден.

Ынталандыру сыйлығы – үшеу – 60 000 (алпыс мың). 

теңгеден.



тініштер 2015 жылдың қазан айының 20 жұлдызына дейін 

қабылданады

Т лқұжатының к шірмесі;

Шығармашылық  мірбаяны;

10х15 к лемдегі 1 түрлі-түсті фотосурет;

Екі кезеңде орындайтын шығармалардың тізімі.

Мекенжайымыз:

Астана қаласы, Рысқұлбеков к ш., 16/3 үй, 203 п.

Ұялы телефон: +7 747-204-88-35

Эл.пошта: festivalkaz@mail.ru



(Басы 1-бетте)

«Мәңгiлiк Ел» Қазақстан патриоттары 

форумына қатысушыларға сәлем жолдаймын. 

Бүгiнгi форум ерекше. Ол Конституциямыз 

бен Қазақстан халқы Ассамблеясының 20 

жылдық мерейтойлары жылында  тіп отыр. Бұл 

халқымыздың бiрлiгi мен келiсiмiнiң бiрегей 

дәстүрiн, туған жерiмiз – Ұлы Дала елiне де-

ген ерекше сүйiспеншiлiктi паш етеді. Форум 

қазақстандықтарды «Мәңгiлiк Ел» идеясының 

айналасына ұйыстыруға және қоғамның 

тұрақтылығы мен бiрлiгiн нығайтуға қызмет 

ететiнiне сенемiн. Форумға қатысушыларға 

және барша қазақстандықтарға зор денсаулық, 

жаңа табыстар тiлеймiн» делiнген Президент 

Нұрсұлтан Назарбаевтың құттықтау хатында.

Бұдан кейін Б.Майлыбаев Елбасының 

«Мәңгілік Ел» идеясының әрбір қазақстан-

дықтың жүрегінен орын алғанын алға тартып, 

бұл идеяның мән-мазмұнына тоқталды. 

Қазақстан халқы Ассамблеясы Т раға сы-

ның орынбасары Ералы Тоғжанов «Мәңгiлiк 

Ел» – бiздiң ортақ стратегиялық мақсатымыз, 

биік мұратымыз болып қалатынына сенім 

білдіріп, екi жылдың iшiнде Елбасының 

бастамасы Қазақстанның барлық  ңірінде 

қызу талқыланғанын, халықтың жан-жақты 

қолдауына ие болғанын ерекше атап  тті.  з 

ұсыныстары мен ойларын білдірген Е.Тоғжанов 

олардың негiзiнде «Мәңгiлiк Ел» идеясының 

жасампаз жобасы әзiрленетiнiне сенiм бiлдiрді. 

« здеріңізге мәлім, Президент 2015 жылды 

Қазақстан халқы Ассамблеясының жылы деп 

жариялады. Ассамблея жылы – бұл бiрлiк 

жылы, келiсiм жылы, бiр-бiрiмiзге қолдау 

к рсету жылы. Сол сияқты, осы жылы бiрқатар 

ауқымды шаралар аталып  туде. Олар – Ұлы 

Жеңiстiң 70 жылдығы, Конституциямыздың 20 

жылдығы, Қазақ хандығының 550 жылдығы. 

Күнi ертең Тараз қаласында Қазақ хандығына 

арналған қорытынды iс-шаралар  тедi. 

Бiр с збен айтқанда, бүгiнгi бiздiң форум 

жоғарыда аталған шаралардың шегесi iспеттес. 

«Мәңгiлiк Ел» идеясы – Болашағы Біртұтас 

Елдің бiрыңғай рухани негiзi. «Мәңгiлiк Ел» 

– бұл бiздiң ортақ стратегиялық мақсатымыз. 

Мемлекет басшысының тапсырмасын орын-

дау мақсатында Ассамблея «Менiң елiм – 

«Мәңгiлiк Ел» ауқымды акциясын  ткiзген 

болатын. Сiздердiң барлықтарыңыз оған 

атсалыстыңыздар. Бүгiн бiз ел болашағына 

бейжай қарамайтын барлық азаматтарға алғыс 

бiлдiремiз» деді ол.

Форум мінберіне к терілген қоғам және 

мемлекет қайраткері, Мәжіліс депутаты 

Қуаныш Сұлтанов «Мәңгілік Ел» идеясының 

еліміз үшін зор маңызына тоқталды. «Елбасы 

Нұрсұлтан Назарбаев әлемнің ең жоғарғы

ең мәртебелі т рі мен мінбері БҰҰ-ның 

70-інші мерейтойлық сессиясында қазақ 

тілінде с йлеген с зімен ұлт абыройын 

асқақтатты. Қазақ тілі тұңғыш рет осындай 

дүниежүзілік дәрежеге к терілді. Бұған барлық 

қазақстандықтар шын жүректерімен қуанды. 

Бұл мемлекеттік тәуелсіздігіміздің жемісі – 

Елбасының жеңісі болды. Мыңжылдық тари-

хымызда біздің бабаларымыз талай қиындық 

к ріп, жанкештілікпен тәуелсіздікті аңсады, 

Ауған соғысының ардагерлері, «Мәңгілік 

Ел» құндылықтарын қастер тұтамыз. Ауған 

соғысына қатысқан жауынгерлер – соғысты  з 

к зімен к ргендер. Сондықтан Қазақстанның 

ұлы жетістігі – ел бірлігін ерекше бағалайды. 

Біз Елбасына бейбіт  міріміз үшін, аяулы ана-

ларымыз бен бал-б бектеріміздің күміс күлкісі 

мен тыныш ұйқысы үшін шексіз ризамыз!» деп 

депутат «Мәңгілік Ел» құндылықтарын жоғары 

рухани-адамгершілік бағдар ретінде ұстануға 

үндеді. 

 «Халық Қаһарманы» Азамат Жұмаділов 

алқалы жиында ішкі толғанысын жасыра ал-

май, тебіреніспен с йледі. «Құрметті достар! 

Мен ешқашан батыр атануды ойлаған емеспін. 

Сол қатерлі түнде азаматтық міндетімді ғана 

атқардым! Менің орнымда кім болса да дәл 

солай істер еді. Жауапты сәтте қатерге ой-

ланбай бас тігу – елім деген әрбір азаматтың 

борышы! Сол оқиғаны Елбасы теледидардан 

к ріп, маған «Халық Қаһарманы» атағын 

берді. Осыдан түйгенім: Қазақстанда жасалған 

әрбір игі іс Елбасының назарында. Ұлым 

дейтін елі мен Елбасы барда, елім дейтін ұлдар 

бар. Патриотизм – ел үшін жасалған нақты 

институтының ректоры Дария Қожамжарова 

зінің с зінде мемлекет тарапынан ұрпаққа 

сапалы білім беру ісіне жоғары деңгейде қолдау 

к рсетіліп келе жатқанына к ңіл аударды.

 «Елбасы «Мәңгілік Елдің ең басты 

сипаттарының бірі – ғылым мен білім» де-

ген болатын. Елімізде 2 миллион 600 мың 

оқушы бар. Тек биылдың  зінде 340 мың 

бүлдіршін мектеп табалдырығын аттады. Бұл – 

Тәуелсіздік тарихындағы рекордтық к рсеткіш. 

Біз кеше ғана ел болып «Ұстаздар күнін» атап 

ттік. Шәкіртіне білім нәрін себетін 340 мың 

қазақстандық ұстазды кәсіби мерекелерімен 

құттықтауға рұқсат етіңіздер! Білімді ұрпақ – 

Мәңгілік Елдің болашағы. Мәңгілік Ел болу 

дегеніміз – бәсекеге қабілетті, зияткер ұлт 

болу. Зиялы ұрпақ тәрбиелеу – менің, мен 

сияқты барша ұстаздардың борышы. Ал жас 

ұрпақтың борышы – білімді азамат атанып, 

Ұлы Абай айтқандай, «Мәңгілік Елдің кірпіші 

болып қалану». Сол себепті, біздің жасампаз 

еңбегіміздің бәрі де «Мәңгілік Ел» үшін!» деп 

түйді ректор.

 Тағы бір ерекше тоқтала кетер жайт, фо-

рум аясында «Жыл патриоты» байқауының 

Закора, химия пәнінің мұғалімі, к птеген 

шәкірттері халықаралық олимпиадалардың 

жеңімпазы атанған  Алмас Ордабаев, режиссер 

Ахат  Ибраев, жас әскерилер Ербол Базаров, 

Алтын Байтемірова және Алмат Қайырбеков 

сынды азаматтар жылы лебіздерін білдіріп, 

Елбасына деген құрметтерін жеткізді.

Форум аясында «Бір ел – бір отбасы» 

атты жобаның басталғаны хабарланды. Елба-

сы Нұрсұлтан Назарбаевтың «Ұлт Жоспары 

– 100 нақты қадам» атты бес институттық 

реформасының аясында іске асырылатын 

Қазақстан халқы Ассамблеясының «Үлкен 

ел – үлкен отбасы» жалпыұлттық жобасы 

қолға алынбақ. Бұл жоба аясында патриоттық 

тәрбие басымдықтарын, болашағы біртұтас 

ұлтымыздың зияткерлік, мәдени және рухани 

құндылықтарын ілгері бастыруға бағытталған 

кең ауқымдағы акциялар мен әлеуметтік шара-

лар  ткізу к зделуде.

Патриоттар форумы барша жиналған 

жұртшылықтың «Атамекен» әнін орындауы-

мен тәмамдалды. 

Ақбота ИСЛ МБЕК


3

№40 (1298) 

8 – 14 қазан 

2015 жыл


АНА ТІЛІ

қазақтың әйгілі қаһарман ұлы қол қойған 

мінездемелер, ұсыныс хаттар, анықтамалар 

секілді талай дерек-құжаттардың куәсі болдым. 

Қалың папкіге тігілген әртүрлі мазмұндағы 

құжаттардан Имекең ағамыздың бүкіл  мір 

жолы, ғылыми-педагогикалық еңбегі, соның 

ішінде табаны күректей он алты жыл еліміздің 

маңдайалды институтының оқу ісі ж ніндегі 

проректоры болып қызмет атқарғаны сай-

рап жатқандай екен. Мына құжат Имаш 

Барғанұлына жазылған мінездеме. Онда 

педагог-ғалымның жеке ғұмырының тұтас 

баяны тізіліп, оның ел алдындағы, оқу-тәрбие 

жұмысындағы айрықша еңбектері аталады 

да, кеңестік кезеңдегі тәртіппен: «Жол дас 

И.Б.Мадин институттың профессор-оқы ту шы-

лар құрамы мен студенттер қауымы арасында 

үлкен абырой-беделге ие. Ол бірнеше жылдар 

бойы институт партия бюросының мүшесі, 

Қазақ КСР «Білім» қоғамының саяси және 

ғылыми білімді насихаттау ж ніндегі кеңесінің 

т рағасы ретінде қоғамдық  мірге белсене ара-

ласады. Институттағы қызметінде И.Б.Мадин 

ар-ұяты, орындаушылық қабілеті жоғары, ба-

стамашыл,  зінің идеялық-теориялық деңгейін 

үнемі жетілдіріп отыратын азамат екенін 

танытты» деп түйінделеді. 1961 жылдың 2 

желтоқсанында жазылған мінездемеге рек-

тор Мәлік Ғабдуллин мен институт партия 

бюросының хатшысы Кенжәлі Аймановтың 

қолдары қойылыпты. Кенжекеңнің кейіннен 

республика жоғары және арнаулы орта білім 

министрі болғанын білеміз. 

Имекең  зінің бүкіл саналы ғұмырын Абай 

атындағы қарт ҚазПИ-мен байланыстырған. 

Ол 1934 жылы Қызылжардағы теміржол 

техникумының екі курсын бітірген соң, Абай 

атындағы Қазақ педагогикалық институтының 

бір жылдық даярлық курсын тәмамдайды да, 

1936 жылы осы жоғары оқу орнының физика-

математика факультетіне оқуға түседі. 1940 



ҒИБРАТ

А

А



қпараттар ағыны

қпараттар ағыны

А

А

қпараттар ағыны



қпараттар ағыны

  зірлеген Нұрлан ҚҰМАР

Биылғы қыркүйектің алғашқы 

күндерінің бірінде өзім көптен 

білетін белгілі тарихшы-ғалым, та-

рих ғылымының докторы, Абай 

атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық 

университетінің профессоры Әділхан 

Құдайбергенов ағамызбен кездесіп, 

қазақтың жоғары оқу орындарының 

қарашаңырағы біздің университетіміз 

туралы әңгімелескенім бар.  Екеуара 

сұхбатымыздың тақырыбы – оқу 

орнының жалпы тарихы, оның 

қалыптасуына ерекше еңбек сіңірген 

көрнекті мемлекет және қоғам 

қайраткерлері, белгілі педагогтар мен 

әйгілі ұстаз-ғалымдар туралы болды. 

Онда университетіміздің қалыптасуына 

еңбек сіңірген С.Асфендияров, 

А.Байтұрсынов, С.Сейфуллин, 

О.Жандосов, Ә.Ермеков, Ш.Бекжанов, 

Т.Жүргенов, Х.Досмұхамедов, 

М.Жолдыбаев, Қ.Жұбанов сияқты ұлт 

зиялыларының ғазиз есімдері, олардың 

жанқиярлық еңбектері, қилы тауқыметті 

тағдырлары туралы әңгіме өрбіді. 

ҚМДБ т рағасы, Бас мүфти Ержан қажы Малғажыұлы қарттар 

күніне орай қалалық Ардагерлер үйіне барып, ондағы қариялардың 

жағдайларымен танысып қайтты. Бас мүфтидің қадамына ризашылығын 

білдірген Махамбай Кәрімғали ақсақал мемлекеттің қамқорлығындағы 

мекеме туралы әңгімелеп, батасын берді.

 «Қазақстан мұсылмандары діни басқармасы қарттар үйлеріне 

қайырымдылық шараларын жиі  ткізіп келеді. Осы уақытқа дейін т рт 

қариямызға кіші қажылық пен үлкен қажылыққа тегін жолдама бердік. 

Биыл осы қарттар үйіндегі Айымторы Тайғаринова, Мадиян Коханова 

апаларымыз қажылық парызын орындап қайтты. Пайғамбарымыз 

(Алланың игілігі мен сәлемі болсын) бір  сиетінде: «Қарттардың 

жанында береке бар» деген. Біздің мақсатымыз – жастарымызды ата-

ананы құрметтеуге шақыру.  йткені, ата-ананың разылығы – Алланың 

разылығы» деді Бас мүфти Ержан қажы Малғажыұлы.



Павлодар қаласы мәдениет және тілдерді 

дамыту б лімінің ұйымдастыруымен «Колос» ба-

лалар мәдени ойын-сауық орталығында дәстүрлі 

Мәшһүр-Жүсіп оқулары қалалық конкурсы  тті. 

Конкурс қорытындысы бойынша І орын 

жеңімпазы Жаңажол орта мектебінің 7-сы-

нып оқушысы Перизат Сүйіндік болды. ІІ 

орынды Ы.Алтынсарин атындағы дарын-

ды балаларға арналған №3 қазақ гимназия 

мектебінің 10-сынып оқушысы Диана Қабдолла 

жеңіп алды, ІІІ орынға Инновациялық Еуразия 

Университетінің ІІ курс студенті Дәрия Досмағамбетова ие болды. Со-

нымен бірге конкурстың «Жас талап» аталымы  №20 лицей-мектебінің 

оқушысы Айнұр Керееваға, ал «Дүлдүл» аталымы №19 мектептің 10-сы-

нып оқушысы Диана Оразғалинаға бұйырды. Барлық жүлдегерлерге 

сыйлықты Мәшһүр-Жүсіп К пейұлының ш бересі, ИнЕУ-дің доценті 

филология ғылымының кандидаты Ертай Қуандықұлы тапсырды.



Қазақ хандығының 550 жылдығына орай 

Қазақстан Жазушылар одағы мен Еуразиялық 

Топ (ERG) бірлесіп к ркем әдебиетіміздің соны, 

тың туындылармен толығуына, оқырмандарды 

имандылыққа, елін, жерін сүюге баулитын жаңа 

шығармалардың дүниеге келуіне ұйытқы болу 

мақсатында ұйымдастырылған «Алаш тарихының 

ақиқаты» атты арнайы шығармашылық жабық 

бәйге  з мәресіне жетті. 

Үш жанрды қамтыған бәйгенің қоры-

тындысында Проза жанры бойынша Тынымбай 

Нұрмағамбетов «Какаду» шығармасы бойынша бас жүлдені иеленді. 

Драматургия жанры бойынша Иранбек Оразбаев «Хан тұқымы» атты 

шығармасымен топжарды. Поэзия жанрында Серік Тұрғынбекұлы бас 

жүлдеге лайықты деп танылды. «Шерменде» деген жыр циклдарымен 

«Қазақ газеттеріне» қарасты «Үркер» журналы бас редакторының 

орынбасары, «Алаш» әдеби сыйлығының лауреаты Жарас Сәрсек 

екінші орын алды.  ріптесімізді айтулы жүлдесімен құттықтап, 

шығармашылық табыс тілейміз. 

л-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің шығыстану 

факультетінде тіл мәселесіне арналған жиын  тті. 

Студенттер, магистранттар, докторанттар, факультеттің оқы-

ту шылары алдында с з алған профессор Д. Ысқақұлы жаһандану 

дәуіріндегі әлемнің, түркі дүниесінің тілдік бейнесі жайлы айта 

келіп, қазақ тілінің қазіргі жай-күйі, оның дамуы алдында шешімін 

күтіп тұрған мәселелер жайына кеңірек тоқталды, тыңдармандардың 

сұрақтарына жауап берді. ТҮРКСОЙ кафедрасының меңгерушісі

филология ғылымының кандидаты Асқар Тұрғынбаев, филология 

ғылымының кандидаты Гүлжамал Қортабаева  здерін толғандырып 

жүрген мәселелер хақында ойларын ортаға салды. Кездесу соңы сту-

денттер шырқаған әсем әнге ұласты. 

Сочи қаласында «Бүкіл Ресей» атты Ресей Федерациясы журналистер 

одағының XIX халықаралық медиафорумы  тті.

Федерацияның аймақтарында қызмет ететін мыңнан астам бас-

па және электронды БАҚ-тың  кілдері осы жерде бастарын қосты. 

Форум алаңында алғашқы рет «Қазақстан күні»  ткізілді. Қазақстан 

күнін Еліміздің Ресейдегі елшілігінің жәрдемімен Ресей журналистер 

одағы ұйымдастырды. Ресейдегі Қазақстан елшілігінің кеңесші уәкілі 

Е.Байжанов «100 нақты қадам», «Нұрлы жол» секілді мемлекетіміздің 

стратегиялық даму бағдарламаларының негізгі ережелері туралы және 

қазақстандық-ресейлік түрлі саладағы ынтымақтастығы жайлы Ресей 

журналистеріне айтып берді. Қазақстан Сыртқы істер министрінің 

бірінші орынбасары Р.Жошыбаев  з баяндамасын ең алдымен еліміздің 

астанасында «ЭКСПО – 2017» дүниежүзілік к рмесін  ткізу және оған 

дайын дық жұмысының барысына арнады. Қазақстандық танымал теле-

журналист Айгүл Мүкей де  зі қызмет етіп отырған «ЭКСПО – 2017» 

дүниежүзілік к рмесі туралы мазмұнды таныстырылым жасады. Астана 

әкімінің кеңесшісі М.Чирков  з с зінде елордамызда жоспарланған 

маңызды к рмеге дайындық жұмыстарына назар аударып, осы орай-

да Астана қаласының қарқынды даму барысының статистикалық 

к рсеткіштеріне тоқталды. 

«Қарттардың жанында береке бар» 

Мәшһүр-Жүсіп оқулары 

Жарас – жүлдегерлер қатарында

Ойларын ортаға салды  

Медиафорумдағы «Қазақстан күні» 

ИМАН


БАЙҚАУ

ҚҰТТЫҚТАЙМЫЗ!

БАСҚОСУ 

МӘДЕНИЕТ


жылы институтты үздік бітірген Имекең сол 

жылдан бастап Павлодар қаласындағы №10 

қазақ орта мектебінің директоры қызметін 

атқарады. Бұл мектепте небәрі жиырма бес 

жастағы жас директор оқу-тәрбие жұмысында 

талай-талай игі бастамаларды қолға алып, 

бірқатар оңды тәжірибелерді іске асырады. 

Алайда оның бастаған жақсы істерінің біразын 

ойдағыдай орындауына Ұлы Отан соғысы 

кедергі келтіреді. Сонан Имаш Барғанұлы  з 

еркімен қан майданға аттанып, талай сұрапыл 

шайқастарға қатысады. Қаншама рет ауыр 

жарақат алып, ерен ерлік танытады. Бела-

руссияны, Украинаны, Балтық бойы елдерін 

неміс басқыншыларынан азат етуге белсене 

араласады. Содан соң қаһарман ұстаз Рига 

қаласын жаудан азат етудегі жауынгерлік ерлігі 

үшін Қызыл Ту орденін омырауына тағып, 1945 

жылы мамыр айының басында Берлинді алу 

кезінде к рсеткен ерлігі үшін жоғары марапат 

– Ленин орденімен марапатталады.

Ұлы Отан соғысынан жеңіспен оралған 

Имекең туған елінде  зінің сүйікті жұмысымен 

айналысып, халық ағарту саласындағы 

басшылық жұмыстарын жалғастырды. Ол 

Қазақстан Оқу министрлігінің Орталық ап-

паратында Сырттай оқыту б лімін басқарды. 

Республика ғылыми-әдістемелік кабинетінің 

директоры болып еңбек етті.

1953 жылы  зі түлеп ұшқан білім орда-

сы Абай атындағы Қазақ педагогикалық 

институтының педагогика кафедрасына аға 

оқытушылық қызметке шақырылған соң, ол 

1958 жылы Мәскеуде Н.К.Крупская атындағы 

пединституттың Ғылыми Кеңесінде  зінің зерт-

теп жүрген мәселесі бойынша – «Қазақстанда 

сырттай жоғары дәрежелі педагогикалық білім 

берудің дамуы» атты тақырыпта диссертация 

қорғап, педагогика ғылымының кандидаты 

ғылыми дәрежесін алды. С йтіп, Имекең 

жоғары оқу орнындағы нәтижелі жұмысының 

С зіміз Ұлы Отан соғысынан кейінгі 

жылдарға ойысқанда Кеңес Одағының Баты-

ры, академик, жазушы Мәлік Ғабдуллиннің 

ректорлық қызметі тұсында ҚазПИ-дің оқу ісі 

ж ніндегі проректоры болып қызмет атқарған 

Имаш Барғанұлы Мадин туралы, ол кісінің 

туғанына биыл желтоқсан айында 100 жыл 

толатыны с з етілді. Имекеңнің есімі аталғанда 

ол кісімен сонау жылдарда қалай танысқаным 

ойыма оралды. 

Бұл 1975 жылдың жадыраған жаз айы бо-

латын. Ол тұста мен Ы.Алтынсарин атындағы 

педагогика ғылымдары институтына (қазіргі 

Ы.Алтынсарин атындағы Ұлттық Білім ака-

демиясы) кіші ғылыми қызметкер болып 

орналасқанмын. Бірде қазақ әдебиетін оқыту 

әдістемесі б ліміндегі біздің жұмыс б лмемізге 

бір кісі кіріп келді. Б лмеде менің кандидаттық 

еңбегімдегі ғылыми жетекшім, к рнекті 

әдіскер, әдебиетші-ғалым, профессор Т леутай 

Қазиұлы Ақшолақов пен оның замандас-

құрдастары, жазушылар Зейтін Ақышев, Мұса 

Дінішев ағаларымыз әңгімелесіп отырған.

– Т рлет, құрметті Имаш Барғанұлы! – деді 

әдетінше аты-ж нін к ңілдене айтып, Т -

леутай ағай. – Қайдан келесің? Биағаң ( Б.Май-

лин) айтқандай, «Сайлаудан келесің бе?»...

Имекең жай ғана жымиып амандасты.

С здерінің т ркінінен араларының жақын-

дығын, достық қарым-қатынас тарының 

бар екенін байқадым. Соңынан Т кеңнен 

сұрағанымда екеуі бір елдің азаматтары, Павло-

дар облысының Баянауыл  ңірінің тумалары, 

үзеңгі жолдас, қимас достар екендігін білдім.

Ол тұста Имекең Абай атындағы ҚазПИ-

дің оқу ісі ж ніндегі проректоры қызметін 

атқаратын. Бұл жұмысқа ұстаз-ғалым жоғары 

оқу орнының бұрынғы ректоры, академик 

Мәлік Ғабдуллиннің кезінен бастап кіріскен 

екен. Кейіннен университет мұрағатында 

сақталған тарихи құжаттарымен танысқанымда 

ШАРА

ЖИЫН


арқасында аға оқытушылықтан доцент, кафед-

ра меңгерушісі, профессор, оқу ісі бойынша 

проректор қызметіне дейін сатылап  сті. 

Майталман ұстаз қандай қызметте жүрсе 

де ғылыми-зерттеу жұмысынан қол үзген 

жоқ. Сондықтан оның қаламынан туған 

еңбектер күні бүгінге дейін жалпы білім беретін 

орта мектептер мен жоғары оқу орындары 

ұстаздарының, студенттер мен оқушылар 

қауымының қажетіне жарап келеді. 

Ізденімпаз ғалым тәлім-тәрбие мәселесіне 

байланысты 150-ден астам ғылыми мақалалар 

ж а р и я л а п ,   1 4   м о н о г р а ф и я ,   т а н ы м д ы қ 

кітаптарын жарыққа шығарды. Ол 15-тен 

астам аспирант пен ғылыми ізденушілерге 

жетекшілік жасап, жоғары білікті ғылыми-

педагогикалық мамандар әзірлеуге зор үлес 

қосты. Мәселен, Мәулен Құдайқұлов, Ла-

зер Керімов, Мейрам Иманбеков,  Марпуза 

Ысқақова, Қаңтарбай Жұмабаев секілді 

к птеген ғалымдар Имекеңнің жоғары оқу 

орнындағы кешегі шәкірттері болса, к рнекті 

ақын, Қазақстанның халық жазушысы Мұзафар 

лімбаев, Кеңес Одағының Батыры Ахмедияр 

Құсайынов, Қазақстанның халық артисі, 

белгілі кинорежиссер Қуат  бусейітов сынды 

елге әйгілі тұлғалар орта мектеп қабырғасында 

ұлағатты ұстаздың алдынан  ткен, тәлім-

тәрбиесін к рген жандар.

Ғалым-педагог тек  зі еңбек еткен білім 

орда сымен ғана шектеліп қалмай, басқа да 

білім беру мекемелерінде, сол кездегі Орталық 

мұға лімдер білімін жетілдіру институты мен 

облыстық, қалалық мамандар кәсібін арттыру 

инсти туттары тыңдаушылары алдында дәрістер 

оқып, ғылыми-практикалық конференция, 

семи нарларда баяндамалар жасап, сан алуан 

тақы рыптарда ғылыми-танымдық мақалалар 

жазды.

Ленин орденіне қоса Имекеңнің халық 



ағарту, жоғары білім саласындағы жемісті 

еңбегі мемлекет тарапынан жоғары бағаланып, 

«Құрмет белгісі» орденімен, «Варшаваны азат 

еткені үшін», «Берлинді алғаны үшін», «Герма-

нияны жеңгені үшін», т.б. медальдармен, рес-

публика Жоғары Кеңесінің Құрмет грамотала-

рымен марапатталды. «Қазақстан халық ағарту 

ісінің озық қызметкері», «Қазақстан жоғары 

оқу орындарына еңбек сіңірген оқытушы» 

құрметті атағын алды.

Тәжірибелі ұстаз, жоғарыда айтылғандай, 

еліміздің «Білім» қоғамының педагогикалық 

б і л і м д і   н а с и х а т т а у   ж н і н д е г і   ғ ы л ы м и -

әдістемелік кеңесінің т рағасы, он сегіз жылдай 

сол кеңестің басқарма мүшесі болды. Халық 

ағарту, жоғары мектеп және ғылыми мекеме-

лер қызметкерлері кәсіподағы Республикалық 

комитетінің, Қазақ КСР Педагогикалық 

қоғамының т ралқа мүшесі қызметтерін 

қоса атқарды. Мұның бәрі айтуға ғана оңай 

қоғамдық жұмыстар болғанымен уақытты, мол 

тәжірибе мен асқан іскерлікті талап етті.

Кешегі жауынгер-ұстаз, ғалым-педагог 

ұзақ жыл еңбек етіп, 86 жасқа қараған шағында 

мірден озды. Биылғы туғанына 100 жыл то-

латын Имекеңнің ғибратқа толы ғұмыры жас 

ұрпаққа үлгі- неге болатыны с зсіз. 



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет