21. Дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды бөлшек саудада өткізуді жүзеге асыратын объектілерге:
1) дәріхана;
2) алғашқы медициналық-санитариялық және (немесе) консультациялық-диагностикалық көмек көрсететін денсаулық сақтау ұйымдарындағы дәріхана пункті;
3) дәріханалар болмаған кезде шалғайдағы ауылдық жерлердегі жылжымалы дәріхана пункті;
4) дәріхана пунктері болмаған кезде алғашқы медициналық-санитариялық, консультациялық-диагностикалық көмек көрсететін денсаулық сақтау ұйымдары жатады.
22. Медициналық бұйымдарды, оның ішінде көру қабілетін түзеуге арналған көзілдірік оптикасын, көру қабілетін түзеуге арналған көзілдіріктерді, сондай-ақ оларды күту мен жөндеу жөніндегі ілеспе тауарларды бөлшек саудада жүзеге асыратын объектілерге:
1) оптика дүкені;
2) медициналық техника мен медициналық бұйымдар дүкені жатады.
23. Дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды бөлшек саудада өткізуді жүзеге асыратын объектінің Біліктілік талаптарына сәйкес фармацевтикалық қызметті жүзеге асыру үшін білікті персоналы бар.
24. Бөлшек сауда объектілерінде келушілерге көрінетін жерлерде мынадай сипаттағы ақпарат орналастырылады:
«Дәрілік заттар қайтаруға және айырбастауға жатпайды»;
«Дәрілік заттар балаларға босатылмайды»;
«Дәрігердің рецептісі бойынша босатуға арналған дәрілік заттарды рецептісіз өткізуге тыйым салынады»;
«Дәріханада дайындалатын дәрілік препараттарды сақтау мерзімдері» (дайындау құқығы бар дәріханалар үшін).
25. Тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі (бұдан әрі - ТМККК) шеңберінде халықты дәрілік заттар мен медициналық бұйымдармен қамтамасыз ету бойынша мемлекеттік көрсетілетін қызметті жүзеге асыратын бөлшек саудада өткізу объектілері халықтың амбулаториялық деңгейде белгілі бір аурулары бар азаматтардың жекелеген санаттарын тегін қамтамасыз етуге арналған дәрілік заттар тізбесі туралы ақпаратқа қолжетімділігін қамтамасыз етеді.
26. Дәрігердің рецептісі бойынша босатуға жататын дәрілік заттар рецептісіз өткізуге жатпайды.
27. Дәрілік заттар мен медициналық мақсаттағы бұйымдарды бөлшек саудада өткізу кезінде оларды тұтынушының (тапсырыс берушінің) орналасқан жері бойынша жеткізуге жол беріледі.
Дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды тұтынушыға жеткізу Сақтау және тасымалдау қағидаларына сәйкес тасымалдау процесінде олардың қасиеттерінің өзгеруіне жол бермейтін тәсілмен жүзеге асырылады.
28. Дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды бөлшек саудада өткізу мынадай талаптардың сақталуымен жүзеге асырылады:
1) дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды бөлшек саудада өткізуді жүзеге асыратын субъектілердің тиісті үй-жайлары, жабдығы болуы тиіс;
2) дәрілік заттар мен медициналық бұйымдар Сақтау және тасымалдау қағидаларына сәйкес олардың қауіпсіздігінің, тиімділігі мен сапасының сақталуын қамтамасыз ететін жағдайларда сақталады және тасымалданады;
3) дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды бөлшек саудада өткізуді жүзеге асыратын субъектілер Қауіпсіздік пен сапаны бағалау қағидаларында белгіленген тәртіппен қауіпсіздік пен сапаны бағалаудан өткен, тіркелген дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды белгілі бір мерзімге немесе қолданыс мерзімі шектелмей жасалған шарт (келісімшарт) негізінде фармацевтикалық қызметке лицензиясы бар не Рұқсаттар мен хабарламалар туралы заңда белгіленген тәртіппен қызметтің басталуы туралы хабарлаған субъектілерден алады;
4) дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды бөлшек саудада өткізуді жүзеге асыратын субъектілер Қауіпсіздік пен сапаны бағалау қағидаларында белгіленген тәртіппен қауіпсіздік пен сапаны бағалаудан өткен, тіркелген дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды халыққа, медициналық қызметке лицензиясы бар немесе Рұқсаттар мен хабарламалар туралы заңда белгіленген тәртіппен қызметтің басталуы туралы хабарлаған жеке медициналық практикамен айналысатын жеке тұлғаларға, сондай-ақ рецептісіз босатылатын дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды басқа ұйымдарға өткізеді;
5) Өлшем бірлігін қамтамасыз ету туралы заңға сәйкес өлшем құралдарына жататын медициналық техниканы бөлшек саудада өткізуді жүзеге асыратын субъектілер оны Қазақстан Республикасының техникалық реттеу туралы заңнамасына сәйкес өлшем құралдарының типін бекіту туралы сертификат не медициналық өлшеу техникасын метрологиялық аттестаттау туралы сертификат болған жағдайда іске асырады;
6) дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды бөлшек саудада өткізуді жүзеге асыратын субъектілер денсаулық сақтау субъектілерімен фармакотерапия, денсаулықты нығайту, халық ауруларының профилактикасы және фармакологиялық қадағалау мәселелері бойынша өзара іс-қимылды жүзеге асырады;
7) дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды бөлшек саудада өткізуді жүзеге асыратын субъектілер жалған фармацевтикалық өнімді анықтайды және оның таралуының алдын алады;
8) дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды бөлшек саудада өткізуді жүзеге асыратын субъектілер дәрілік препараттардың ұтымды тағайындалуын насихаттауға ықпал етеді;
9) дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды бөлшек саудада өткізуді жүзеге асыратын маман:
дұрыс және ұтымды қолдану немесе пайдалануға;
ықтимал жанама әсерлері мен қарсы көрсетілімдеріне;
басқа дәрілік препараттармен өзара әсерлесуіне, оларды қолдану немесе пайдалану кезіндегі сақтық шараларына;
қолданылу мерзімдеріне және үй жағдайларында сақтау ережелеріне;
пайдалану ережелеріне, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканың жиынтығына қатысты дұрыс ақпарат ұсынады.
29. Осы Қағидалардың 7-тармағында көрсетілген дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың келіп түсуінің алдын алу және оларды сақтау мен өткізу кезінде олардың сапасының төмендеуіне жол бермеу мақсатында:
1) қабылдау және өткізу кезінде сапаны бақылау;
2) дәрілік заттарды сақтау қағидалары мен мерзімдерін сақтау, қолданыс мерзімі шектеулі дәрілік заттарды есепке алуды жүргізу;
3) өлшем құралдарының дұрыстығы мен дәлдігі;
4) жазылған рецептінің дұрыстығын, оның жарамдылық мерзімін, жазылып берілген дозалардың науқастың жасына сәйкестігін, ингредиенттерінің сыйымдылығын, бір рет босату нормаларын тексеру;
5) қауіпсіздік пен сапаны бағалау қорытындыларының қолданыс мерзімін есепке алуды жүргізу қамтамасыз етіледі;
6) дәрілік заттарды дайындау құқығы бар дәріханаларда қосымша:
дәріхана ішіндегі бақылаудың барлық түрлері;
дәрілік нысандарды дайындау технологияларының сақталуы қамтамасыз етіледі.
30. Дәрілік заттар мен медициналық бұйымдар олар өткізілгенге дейін қаптамадан шығарылуға, сұрыпталуға, сырттай қарап-тексерілуге жатады, қажет болған кезде тазартылуға, жиынтығы тексерілуге, жиналуға, реттелуге жатады.
31. Дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды саны мен сапасы бойынша қабылдауды өнім берушінің ілеспе құжаттарының негізінде бөлшек саудада өткізу объектілерінің мамандары жүзеге асырады.
32. Дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды қабылдау кезінде:
1) санының сәйкестігі, жиынтығы, ыдысының бүтіндігі, қаптамасының, таңбалануының нормативтік құжаттарға сәйкестігі, мемлекеттік және орыс тілдерінде дәрілік зат пен медициналық бұйымның медициналық қолданылуы жөніндегі нұсқаулықтың болуы, медициналық техникаға пайдалану құжатының болуы;
2) ілеспе құжаттарда көрсетілген өнім атауының, қаптамасының, санының, партиясының (сериясының) сәйкестігі;
3) ілеспе құжаттарда қауіпсіздік пен сапа туралы қорытындының немесе тауарды босатуға арналған жүкқұжатта оған сілтеменің болуы тексеріледі.
33. Тұтынушыны медициналық қолданылуы жөніндегі нұсқаулықпен (нұсқаулықтың көшірмесімен) қамтамасыз еткен жағдайда дәрілік заттарды блистерлік (бастапқы) қаптамадан басқа тұтынушылық (екінші) қаптамасының тұтастығын бұза отырып өткізуге жол беріледі.
34. Дәріхананың сауда залында, дәріхана пунктінің халыққа қызмет көрсету аймағында витринаға дәрігердің рецептінсіз өткізілетін дәрілік заттар қойылады.
35. Ветеринария дәрігерлерінің рецептілері бойынша дәрілік заттар бөлшек саудада өткізуге жатпайды.
36. ТМККК шеңберінде дәрілік заттарды халыққа бөлшек саудада өткізу республиканың әкімшілік-аумақтық бірлігі шегінде (аудан, қала, облыс) жазып берілген күнінен бастап күнтізбелік 10 күннің ішінде жарамды болатын, тегін босатуға арналған арнайы рецептілік бланкілерде жазылатын рецепт бойынша жүзеге асырылады.
37. Құрамында есірткі құралдары мен психотроптық заттар бар, бақылауға жататын дәрілік заттарды халыққа бөлшек саудада өткізу Қазақстан Республикасында бақылауға жататын есірткі құралдары, психотроптық заттар, сол тектестер мен прекурсорлар туралы Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.
38. Дәрілік затты бір реттік жоғарғы дозадан асатын дозада жазып берген кезде дәрігер рецептіде дәрілік заттың дозасын жазбаша әріптермен және леп белгісімен белгілейді. Дәрігер осы талапты сақтамаған кезде фармацевтика қызметкері жазып берілген дәрілік затты белгіленген бір реттік жоғарғы дозаның жартысын босатады.
39. Дәрігер жазып берген дәрілік зат болмаған жағдайда бөлшек саудада өткізу объектісінің маманы пациентке дәрігердің келісімінсіз бағасы ең төмен дәрілік заттан бастап халықаралық патенттелмеген атауымен қолда бар дәрілік заттың синонимдерін ұсынады немесе емдеуші дәрігермен келісім бойынша оны фармакологиялық ұқсас дәрілік затқа ауыстыруды жүзеге асырады.
Бұл ретте, рецептінің келесі бетінде босатылған дәрілік заттың саудалық атауын көрсету, қолын және босату күнін қою қажет.
40. Оны рәсімдеу талаптарына сәйкес келмейтін және (немесе) құрамында дәрілік препаратты жеке дайындау үшін сыйымсыз компоненттері бар рецепт жарамсыз болып саналады және дәріханада, дәріхана пунктінде қалдырылады.
Бұл ретте бөлшек саудада өткізу объектісінің маманы құрамында сыйымсыз компоненттері бар, жеке дайындалған дәрілік препаратты қоспағанда, науқасқа жазып берілген дәрілік затты босатады.
41. Жарамсыз рецептілер «Рецепт жарамсыз» деген мөрмен жабылады, нөмірленген, тігілген және басшының қолымен және дәріхана пунктінің мөрімен бекітілген, осы Қағидаларға қосымшаға сәйкес нысан бойынша дұрыс жазылмаған рецептілерді есепке алу журналында тіркеледі.
42. Дұрыс жазылмаған рецептілер туралы ақпарат тиісті медициналық ұйымның басшысына және (немесе) денсаулық сақтауды мемлекеттік басқарудың тиісті жергілікті органдарына мәлімет үшін беріледі.
43. Дәріханада, дәріхана пункттерінде рецептілерді сақтау мерзімдері:
тегін босатылатын дәрілік заттарға 3 жылды;
рецеппен босатылатын дәрілік заттарға 1 жылды;
құрамында:
туынды 8-оксихинолин, гормондық стероидтер, анаболиялық стероидтер бар дәрілік заттарға 3 айды;
улы заттар, клонидин, кодеин, тропикамид, циклопентолат, прегабалин, зопиклон, дифенгидрамин, прометазин бар 3 жылды құрайды.
44. Сақтау мерзімдері өткеннен кейін рецептілер жойылуға тиіс.
45. Рецептілерді жою үшін құрамына дәріхананың, дәріхана пунктінің басшысы мен материалдық жауапты тұлғалары кіретін комиссия құрылады.
Комиссия жою туралы акт құрастырады, онда кезеңі және жойылған рецептілердің саны көрсетіледі.
46. Бөлшек саудада өткізу объектілері олардың құрамы Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің 2015 жылғы 22 мамырдағы № 380 бұйрығымен бекітілген (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 11421 болып тіркелген), алғашқы медициналық көмек көрсетуге арналған қобдишамен жабдықталады.
47. Дәріханалары жоқ, аудан орталықтарынан шалғайдағы елді мекендерде дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды өткізу Кодекстің 69-бабына сәйкес жүзеге асырылады.
_______________________________________
Дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды
көтерме және бөлшек
саудада өткізу қағидаларына
қосымша