Дәріс №1 Баға туралы ұғым, маңызы, жасау қағидалары


Ақпараттық күтуді анықтау



бет13/15
Дата03.05.2023
өлшемі356,5 Kb.
#89614
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   15
3. Ақпараттық күтуді анықтау.
Фирма үшін инфляция кезінде инфляциялық күтімге баға беру өте маңызды болады. Бұл баға келесі мақсаттарда қажет болады:

  • фирманың жалпы даму стратегиясын құрастырғанда нарықтағы бағалардың өзгеруін есебке алу үшін;

  • бизнес-жоспарларды құрастырғанда бағалардың өзгерісін есебке алу үшін;

  • фирма өніміне бағаны дәлелдегенде және қолданылатын өндірістік қорларға қойылған бағалардың мүмкін өзгерісін бағалау үшін;

  • баға өзгерісінің фирма сататын өнімнен түсетін табыс мөлшеріне әсерін есебке алу үшін;

  • баға өзгерісінің өндіріс және өткізу шығындарына әсерін талдау үшін;

  • фирма қызметінің қаржы нәтижелерін шығару үшін;

  • өндірістің оңтайлы құрылымын жасау үшін

Инфляциялық күтімді бағалау үшін фирма өз баға саясатында келесіні қолданады:

  • тұтынушылық бағалардың жалпы индексін;

  • өнеркәсіптік өнім өңдірушілердің бағалары индексін;

  • жүк тасымалдау тарифтерінің индексін;

  • материалды-техникалық қорлар бағаларының индексін;

  • ауылшаруашылық өнімдерге бағалар индексін;

  • халыққа жасалынатын қызметтер бағаларының индексін.

Инфляциялық күтімдер келесі сыртқы ақпарат көздеріне негізделеді:

  • Үкімет жыл сайын беретін елдің экономикалық және әлеуметтік даму болжамы;

  • Мемлекет бюджетінің келесі жылға арналған жобасы, онда инфляция деңгейі болжанады;

  • ҚР-ның Ұлттық Банкісінің инфляция жөнінде болжамы;

  • Бұқаралық ақпарат құралдарында басылынатын кәсіпорын, фирмалардың әйгілі мамандарын сұрау нәтижелері (әсіресе экономикалық басылымдарда);

  • Эксперттердің берген бағасы.

Инфляцияны болжау әдістері өте көп, фирма жетекшілері өздігінен ең тиімдісін таңдаулары қажет. Инфляциялық күтімге баға беру процесі келесі негізгі кезеңдерден тұрады:

  1. бағалауға, болжауға арналған бағалар динамикасының нақты көрсеткіштерін дәл анықтау;

  2. болжау мерзімін анықтау;

  3. бастапқы мәліметтерді талдау және өткен мерзім бойынша ақпаратты дайындау

  4. инфляция қарқынына әсер ететін факторлар мен жағдайларды зерттеу және анықтау, олардың жасайтын әсеріне сандық баға беру;

  5. инфляция қарқынын есептеу

  6. инфляциялық күтімнің ықтималды бағасын жасау (үш вариант: оптимистикалық, оңтайлы, пессимистикалық).

Баға жасағанда мемлекеттің инфляциялық процеске қатысты жұмысын есебке алу қажет.
Жалпы алғанда мемлекет инфляцияға қарсы екі түрлі шара қолданады: төлемі қабілетті сұранысқа; тауарлар ұсынысына, өндіріс шығындарына. Бұл екі бағыт өте тығыз байланысқан болады.
Әртүрлі факторларға байланысты бағаның мүмкін өзгерісінен сақтанудың келесі әдістері бар:
Егер сатушы мен сатып алушы арасындағы келесім шартта тауарды сатып алушыға жеткізу процесі белгілі бір уақыттан кейін жасалыну жөнінде шарт болса, бұл жағдайда инфляцияға байланысты сатушы, сатып алушы үшін белгілі бір тәуекел туындайды. Мұндай жағдайда келісім шартта бағаларды сақтандыруға бағытталған қосымша шарттар көзделеді. Ол келесі шарттар:
1) шығындардың өсу және кему мүмкіндігі жөнінде шарт. Бұл шарт өндіріс шығындарына әртүрлі ішкі және сыртқы факторлар үлкен ықпал жасағанда көзделеді. Өңдіруші өзінің қосымша пайда болған шығындарын тұтынушыға төлеткізеді.
2) нарықтық бағаның тербелуі жөнінде шарт. Бұл тербелістің бірнеше түрі бар: а) бағаның өсуі жөнінде шарт; б) бағаның төмендеуі жөнінде шарт; в) бағаның кез келген өзгеруі жөнінде шарт. Бұл шарттар бойынша, егер нарықтық баға кеміген жағдайда, тауардың қосымшы мөлшері жеткізіледі, өскенде, керісінше тауар көлемі азайтылады..




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   15




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет