Дәріс 1,2- конфликтілер туралы түсініктерге тарихи шолу Жоспары: Конфликт ұғымы
жүктеу/скачать 185 Kb.
|
Қосымша мат.«Психологиялық-педагогикалық конфликтология негіздері»
| Дәріс 8-Топ және конфликтілер
Ұжымның тұлға сияқты өзіндік даму заңдылығы бар. Жоғары дамыған ұжым тіпті өте талантты болса да жеке тұлғаға қарағанда көптеген жетістіктерге қол жеткізе алады. Осының негізінде “синнергия” эффекттісі ұғымы негізделген. Кез келген ұжым сол ұжымға қатыстылықтың орындалуы міндетті шарттарды, өзіндік әрекет нормаларын қалыптастырады. Ұжым жеке тұлғаға қатысты белгіленген функцияларды орындайды: тұлғаның өзіндік дамуы, ақпарат алуы, ойларымен бөлісу. Ұжымдардың қалай құралатындығына қатысты олар формальды және формальды емес болып келеді. Формальды ұжымдар өндірістік мақсатта басшылық еркімен құрылады. Формальды емес ұжымдар белгілі бір мақсатқа жету үшін құрылған, достық қарым-қатынастағы, өзара сыйласымдылық негізінде жұмыс істеушілердің еркімен құрылады. Осындай топтардың кейбіреуі басшысына көңіл толмағандар қатарынан құрылуы да мүмкін. Қақтығыстардың пайда болуының топтық ерекшеліктері. Жеке тұлға сияқты топтың та даму заңдары бар.(Жоғары дамыған калектив (топ )белгілі бір үлкен табыстарға жетеді, ал тіпті жеке дарындыларды оның түседі.) Өте жоғары дамыған топ өте дарынды жеке тұлғаға қарағанда неғұрлым үлкен жетістіктерге, жетуі мүмкін. Қосындылардың мүмкіндіктері жеке орындаушыларға қарағанда жоғары болатын “Синегерия” эффекті осыған негіз дейді. Сонымен бірге колективтің бірлесе отырып қабылдаған нормалар топ мүшелерінің әртүрлі міндеттерін анықтайды. (Жеке тұлға мен колектив ара- қатынасын белгілі бір функциялар анықтайды.) Жеке тұлға қатысты топ белгілі бір қызметтерді атқарады топ құрамына ену, қолдау табу және бағалану,әлеуметтену, тұлғаның өзін-өзі дамыту, немесе информация қабылдау және бәрімен бөлісу. Колективтердің қалай құрылғанына байланысты: формальды, формальды емес болып бөлінеді. Формальды колективтерде ұйымдастыру процессі арқылы басқарушы ұйым құрылады. Формальды емес топьар – анықталған мақсатқа жету жолында топтасқан, достық қарым – қатынасымен жиналушы немесе өз істерін сүйіп орындаушылар арасында құралады. Кейбір осындай топтарда өз бастықтарына көңілдері толмайтындары да кездеседі. Формальды емес кейбір топтар колектив басқарылуын қамтамасыз етеді, және кейбір жағдайда мынадай қиындықтарға душар болуы мүмкін. еңбек эффектісінің төмен болуы әртүрлі жағымсыз сөздердің белең алуы топтық нормалардың қатаң талап етілуі Әртүрлі әділетсіздіктерді теңсіздіктердің орнауы т.б. осындай тәуелдіктің бір түрі конкорформизм деп аталады. Колективтің топтардың пайда болуы процессі бірнеше этаптан өтеді. бастапқы синтез дифференциация стабилизация және ымдаушылық бұл этаптар әртүрлі конфликттілерді меңзейді. Топтағы конфликтердің пайда болу себептері мынадай: жеке және топтық мақсаттардың бір – біріне сай келмеуі. формальды емес топтардың билік үшін күрес белгіленген басқарушыға ықпалдың болуы. Топтық нормалардың мүшелер тарапынан бұзылуы. Топ бірлестігінің қандай екенін және оның әлеуметтік – психологиялық климатын анықтау үшін түрлі әдістер мен тесттер жүргізіледі. Оның ішіндегі ең танымалы - социометрия деп аталады. Яғни ол колективтің психологиялық қоршамын анықтайды. жүктеу/скачать 185 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|