Дәріс №5 Тұлғаның даралық-типологиялық ерекшеліктері

Психастениялық тип. Астениялық тип сияқты, бұл «жабысқақ» күйлердің типіне қарай, невротиялық реакциялардың дамуына қолайлы жағдай жасайды. Бұл типке жататын жасөспірімдерге ойлану, өзіндік талдаумен мен басқа адамдардың іс-әрекеттерін бағалау тәрізді белгілер тән. Мұндай жасөспірімдер интелллектісінің ерте және тез дамуымен көзге түседі. Кейде олар, тек сөз жүзінде ғана білгір, шын мәнінде қолдарынан ештеңе келмеуі мүмкін. Өз отбасындағы адамдарға, әсіресе анасына өте жақын. Олардың өзіне деген сенімі, шешім қабылдау қиындығымен, ал талқылауға келтірмейтін пікірлері ойлануды, байқауды керек ететін сәттерде, ойланбай әрекет етумен ұласады.

• Психастениялық тип. Астениялық тип сияқты, бұл «жабысқақ» күйлердің типіне қарай, невротиялық реакциялардың дамуына қолайлы жағдай жасайды. Бұл типке жататын жасөспірімдерге ойлану, өзіндік талдаумен мен басқа адамдардың іс-әрекеттерін бағалау тәрізді белгілер тән. Мұндай жасөспірімдер интелллектісінің ерте және тез дамуымен көзге түседі. Кейде олар, тек сөз жүзінде ғана білгір, шын мәнінде қолдарынан ештеңе келмеуі мүмкін. Өз отбасындағы адамдарға, әсіресе анасына өте жақын. Олардың өзіне деген сенімі, шешім қабылдау қиындығымен, ал талқылауға келтірмейтін пікірлері ойлануды, байқауды керек ететін сәттерде, ойланбай әрекет етумен ұласады.

Шизоидтық тип. Негізгі белгісі – тұйықтық. Ол ерте көзге түседі, бала жалғыздықта ойнағанды қалайды, жалықпай басқалардың әңгімесін ұзақ уақыт тыңдай алады. Олар өз құрбыларымен араласуға ұмтылмайды, керісінше ересек адамдардың ортасын ұнатады. Қоршаған ортадағы адамдарға деген сыртқы немқұрайлылығын көрсетуге тырысады, адамдардың жағдайын түсіне алмайды, жанашырлық білдірмейді. Олардың ішкі әлемі, үнемі түрлі қиялдарға, ерекше әуестенулерге толы. өздерінің сезімдерін сыртқа шығаруда, ұстамдылық көрсетеді, айналасындағы адамдарға, бұл балалардың күйі түсініксіз, сондықтан, кейде қоршаған ортасы, оларды ұнатпайды. Бұл балалар өз көзқарастарын дәлелдей алмайды. Ауыр психопатия жағдайында, өздерінің ішкі қиял әлеміне біржола кетуі ықтимал.

• Шизоидтық тип. Негізгі белгісі – тұйықтық. Ол ерте көзге түседі, бала жалғыздықта ойнағанды қалайды, жалықпай басқалардың әңгімесін ұзақ уақыт тыңдай алады. Олар өз құрбыларымен араласуға ұмтылмайды, керісінше ересек адамдардың ортасын ұнатады. Қоршаған ортадағы адамдарға деген сыртқы немқұрайлылығын көрсетуге тырысады, адамдардың жағдайын түсіне алмайды, жанашырлық білдірмейді. Олардың ішкі әлемі, үнемі түрлі қиялдарға, ерекше әуестенулерге толы. өздерінің сезімдерін сыртқа шығаруда, ұстамдылық көрсетеді, айналасындағы адамдарға, бұл балалардың күйі түсініксіз, сондықтан, кейде қоршаған ортасы, оларды ұнатпайды. Бұл балалар өз көзқарастарын дәлелдей алмайды. Ауыр психопатия жағдайында, өздерінің ішкі қиял әлеміне біржола кетуі ықтимал.