Микроб  клеткаларының  мерзімді  дақылдауында  өсу  сатылары  (өсу

4. 

Өлу   фазасы  –  тіршілікке  қабілетті  клеткалардың  біртіндеп  жойылуы 

(ортада  қорек  зат  таусылады, сондықтан клеткалар өледі).

 

1. 

Бастапқы  немесе  лаг–кезең.  Ол  клеткаларды  қоректік  ортаға  еккен 

уақытынан  көбейюінің басталуына дейінгі  аралықты  қамтиды.  Лаг–

кезеңінде клетка саны аз өзгереді немесе өзгермейді, себебі клеткалар 

жаңа  қоректік  ортаға  бейімделуі  керек.  Кезеңнің  ұзақтығы  әр  түрлі 

болуы  мүмкін  (орташа  10  минуттан  —  5  сағатқа  дейін).  Ол  қоректік 

ортаның биожеткіліктілік деңгейіне  және  инокуляттық  жасына, 

егілген мөлшеріне байланысты

 

2. 

Экспоненциалды немесе лог – кезең. Бұл кезеңде клеткалар қарқынды 

тұрақты  жылдамдықпен  бөлінеді.  Жылдамдық  бактериялардың  түріне 

және қоректік ортаға байланысты. Мысалы, энтеробактериялар әр 15 – 

30мин сайын, ал ішек бактериялар қолайлы жағдайда әр 20мин сайын 

бөлінеді.  Бұл  кезеңде  клетканың  үлкендігі  мен  ондағы  белоктың 

мөлшері  тұрақты  күйде  болады.  Экспоненциалды  кезеңнің  ұзақтығы 

қоректік  ортадағы  заттардың  кемуіне  немесе  керек  емес  заттардың 

артық түзілуіне байланысты.

 

3.Стационарлы фаза кезінде бөлінген клеткалар тұрақты түрде өсе бастайды.

 

4.Өлу  кезеңі.  Бұл  кезеңде  өсуге  қабілетті   клеткалар  саны  экспоненциалды 

төмендейді.  Ал  өлі  клеткалардың  саны  артады.  Солайша   өлі  клеткалардың 

саны тірі клеткалардың санынан асып түседі. Өлудің әр түрлі  себептері бар, 

мысалы,  қоректік  ортаның  таусылуы,  улы  метаболиттердің  жиналуы.  Ал 

кейбір  жағдайларда  микроорганизмдер  тіршілік  әрекеті  барысында  пайда 

болған   ферменттермен  лизистеледі.  Ол  автолиз  деп  аталады.  Клетка 

физиологиясы мен генетикасының мәні де аз.

 

Микроб клеткаларының таза дақылдың өсу қисығында кейде екі лаг  – кезең 

байқалады  —  оны  диауксия  деп  атайды.  Диауксия  қоректік  ортада  бір 

мезгілде екі  (немесе  одан  көп)  энергия  көзі,  мысалы,глюкоза  мен  лактоза 

болғанда байқалады. Бактериялардың культуралды құрамын анықтау үшін ең 

алдымен қоректік орта мөлдір, стерильді, бөгде микроорганизм түрі болмауы 

қажет.Үздіксіз  өсіру  үшін  қолданылатын  аппараттардың  екі  түрі 

ажыратылады: Хемостат  пен Турбидостат.

 

жүктеу/скачать 1,17 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: