Е — «Бірде-бір судья — заңгер емес» - жалған I — «Кейбір судьялар — заңгерлер» - ақиқат ішінара үйлесу (субконтрарлық )
Релятивті пайымдаулар арасындагы қатынас
Релятивті пайымдаулар заттар-дың қасиеттерін емес, олардың арасындағы қатынастарын аша-ды, яғни бірмүшелі P-қа емес, көпмүшелі P-қа ие. Сондықтан х және у заттар арасындағы R қатынастың сипа-тына қарай пайымдау өзінің ерекше қатынастарын көрсетеді Релятивті қатынастардың түрлері: 1) симметриялы және симметриялы емес 2) транзитивті және бейтранзитивті Релятивті пайымдаулардың атрибутивтік пайымдаулармен ортақтығы бар: хRу құрылымының үшмүшеленуі, сан мен сапаның болуы. Сондықтан олар да бағыныңқы қатынаста, жеке сыйыспауда, қарама-қарсылықта, қайшылықта әрі логикалық тәуелсіздікте бола алады. Мысалы: I — «Кейбір металдар судан жеңіл» - ақиқат А — «Барлық металдар судан жеңіл» - жалған Е — «Бірде-бір металл судан жеңіл емес» - жалған О — «Кейбір металдар судан жеңіл емес» - ақиқат
Симметриялы қатынас
Симметриялы (гректің symmetria— «өзара өлшемдес» сөзінен) — бұл х пен у мүшелерінің орындарын ауыстыруға болатын пайымдаулардың қатынасы. Мұндай екі релятивті пайымдаулар бірдей ақиқат, не бірдей жалған бола алады, яғни бірінің ақиқаттығынан екіншісінікі шығады, не керісінше, бірінің жалғандығынан екіншісінің жалғандығы шығады. Мысалы, «Әлия — Айгүлдің туысы» «Айгүл — Әлияның туысы» x– Әлия y- Әйгүл R – туыстық қатынас 1)хRу 2) yRx xRy=yRx
Бейсимметриялы қатынас
Х және у мүшелерінің орнын ауыстыруға болмайтын екі пайымдаудың қатынасы бейсимметриялы болып табылады. Егер мұндай пайымдаулардың біреуі ақиқат болса, онда басқасы — белгісіз болады
