Диагностикалық зерттеудің тиімділігі: 1. Оқытушының өз жұмысына өзінің талдау жасауы, артықшылығын екшеп, тәжірибесін түйіндеу;
2. Өз кемшілігін анықтап мұғалім оны жоюдың да жолын іздейді. Ондай мұғалімнің шығармашылық тынысы кеңейіп озат тәжірибелерге ден қоя бастайды.
Диагностикалық зерттеу жұмысы ең алдымен анкеталық сұрақтарға жауап беруден, сол арқылы карта жасалудан басталады.
Анкеталық сұрақтар үш бөлімнен тұрады: 1. Оқу үдерісін ұйымдастыру үшін мұғалімдерге қойылатын талаптар мен міндеттер.
2. Сабақ беру әдісін меңгеру дәрежесін анықтайтын сұрақтар.
3. Тәрбие жұмысын жүргізу үшін әр бөлімде бірнеше параметр.
Зерттеу әдістерін іріктеу ұстанымдары төмендегідей:
Зерттеудің әртүрлі өзара толықтыратын әдістерін қолдану;
Алынатын нәтижелерді қомақты материал негізінде бірнеше рет тексеру және ұзақ бақылау;
Зерттеу әдісінің, зерттеу құбылысының зерттеушінің мүмкіндігіне және зерттелінетін мәселеге сәйкестігі;
Оқу-тәрбие үрдісіне, зерттеуге қатысушыларға зиян келтіретін, адамгершілік нормаларына қайшы келетін әдістерді қолдануға тыйым салу.
Зерттеулерді тұлғалық тұрғыдан қарап жүргізудің әдіснамалық негізі – тұлғаның қоғамдағы орны, ұжым мен тұлғаның арақатынасы, оны дамытудағы ұжымның алатын орны, тұлғалық жан-жақты, үйлесімді дамуы, тұлғаны тәрбиенің обьекті, әрі субьекті деп қарау жөніндегі ілім.
Педагогикалық зерттеу әдістері мынадай бірнеше топтарға бөлінеді: Жалпы ғылымы:
Жалпы теориялық:
Абстракция және нақтылау;
Талдау және жинақтау;
Салыстыру;
Қарама-қарсы қоюшылық;
Индукция және дедукция
әлеуметтік:
Анкетілеу;
Сұхбат алу;
Эксперттік сұрау;
Рейтинг;
әлеуметтік-психологиялық
Социометрия;
Тестілеу;
Тренинг,
Математикалық
Ранжирлеу;
Шкалалау;
Корреляция.
Теориялық
әдебиеттерді, архив материалдарын құжаттарды, қажет өнімдерді талдау;
ұғым- терминологиялық жүйені талдау;
болжам құру;
ойша эксперимент жүргізу;
алдын-ала болжау;
модельдеу.
Эмпирикалық
бақылау;
әңгіме;
педагогикалық консилиум;
жеке педагогикалық тәжірибені зерттеу;
педагогикалық эксперимент (жаһандық, локальдық және микроэксперимент);
ғылыми-педагогикалық эксперимент.
Зерттеу әдістері зерттеудің методологиялық негіздемесіне сәйкес таңдалып алынады.
