Дәрістер кешені
-тақырып. Әлеуметтік жұмыста билік жүргізу
жүктеу/скачать 91,59 Kb.
|
| 16-тақырып. Әлеуметтік жұмыста билік жүргізу.
Сұрақтар: Билік жүргізу және басқару. Жұмыскерлерді таңдаудағы бастықтың білімділігі. Әлеуметтік жұмыста билік жүргізу, әр жұмыскерді танып білуді, кәсібилілікті талап етеді. Кәсіби және іскер қызметкер ретінде адамды бағалау, оның қызмет мен жүріс-тұрысының ерекшеліктерін көбірек анықтайтын ақпарат алуға мүмкіндік бермейді. Сондықтан қызметкердің дара типтік және жеке өзіндік қасиеттерін зерттеу оның мүмкіндіктерінің жеткілікті сенімді бағасын алуға мүмкіндік береді. Адамның ешқандай дара типтік және жеке өзіндік қасиеттерін «маман» немесе «жақсы» деп қарастыруға болмайтынын атап өту керек. Қай қасиет болмасын белгілі бір жағдайда ерекше қасиет болуы мүмкін, егер қызметтің біреуінде болмаса, онда келесісінде. Қарым-қатынас көлемінде тек психологиялық мәліметтері ғана емес, сонымен қатар псиихо-физиологиялық мәліметтерін есепке алу керек. Жеке адамның психо-физиологиялық деңгейі көбіне ағзаның циклдік өміріне байланысты, тіпті кейбір циклдерге адамның физиологиясы ғана емес, психологиясы да тап болған. Шарықтау фазасында біз өзімізді жақсы сезінеміз, әдетте бізде көтеріңкі көңіл-күй. Ал басылу фазасында жұмысқа қабілеттілігіміз төмендейді: біз жылдам, оңай ашуланамыз, айналамызбен дай-жанжал ашамыз. Жетекші тұрақты қатынасуға тура келетін адамдардың тәуліктің өмір ырғағын білген орынды. «Жапалақ» сынды, «Бозторғай» сынды адамдар бар екені белгілі. «Бозторғай» сынды адамдарға шамамен адамзаттың 1/6 бөлігі, ал «Жапалаққа» 1/3 бөлігі жатады. Егер басшы аданың тәуліктік өмір ырғағын ескеріп отырса жақсы болады. Мысалы, «Бозторғайға» таңертеңгі ауысымда жұмыс істеген анағұрлым нәтижелі, ал «Жапалақ» - кешке істегені тиімді екені есепке алынса. Ал жыл бойына анықталды, адамның еңбек және психологиялық белсенділігінің төмендеуі туған күнінен бастағанда 2 айда және 12 айда байқалады. Апталық цикл тағы бар. Жұмыс қабілеттілігінің төмендеуі дүйсенбі күні. Сейсенбі, сәрсенбі, бейсенбі. Осымен қатар әйел затында 2 жылдық шарықтау мен бәсеңдеу бар: 1жыл – басылу, 2жыл – көтерілу, ол адамдарда 3жылдың цикл: 1,5жыл – көтерілу, 1,5 – басылу. Бейтаныс адаммен алғашқы кездесу кезінде айтарлықтай дәрежеде оның бітімі типіне қарай анықтауға болады. Дене бітімі типі мен кейбір телияраменкі ерекшеліктері арасында ортастатистикалық байланыс бар екендігі анықталды әдетте дене бітімінің 3 типі көрсетіледі. Астениктер – ұзын бойлы, сонақша берт, ұзын және арық аяқтары бар адамдар. Әдетте олар интроверт, контакт кезінде ұзындыққа жиі ұшырасады. Онымен қарым-қатынас кезінде ерекше әдепті және сақ болған орынды. Астеник өзі туралы тақырыпта әңгімелерді ұнатпайды. Ол жұмыс туралы және фәнсафа тақырыптары ұнамдарын. Астениктер әдетте интеллектуалды қызметті жақсырақ істейді. Пикниктер толын денелі, бойлы, дөңгелек басты, қысқа мойынды келеді. Пикниктер көбінесе экстраверт (әдеттегіден тыс) болып келеді. Қарым-қатынаспен байланысты қызметті жақсы орындайды, бірақ жүйке жүйесі тым нашар келеді. Атлеттер ұзын немесе орта бойлы, әдемі бұлшық етті, дөңес жан сүйекті, пропорционалды дене бітімді. Ол ұйымдастыру қызметін жақсы атқарады. Әдетте қарым-қатынаста қызу болды. Үстем болуға тырысқандықтан өзі сияқты дене бітімді типтермен келіспеушілік болады. Адамның жазуы маңызды психологиялық мінездеме бере алады. Пикниктің жазуынан әріптердің жеке көрінуі мүмкін емес, сөз бір шутас сурет ретінде көрінеді. Әріптердің үлкендігі формасы біркелкі. Астениктердің жазуында әріптер нашар, дұрыс қосылмаған. «Баланың» - орын алады. Әріптер біркелкі емес, бір сөздің бірнеше бөлікке бөлшектілік әсерін қалдырады. Жаңа адамды қабылдау сыртқы пішінін бағалаудан басталады (жынысы, жасы, дене бітімі ерекшеліктері). Осындай бағаның біртұтастығы ретінде ым және қимыл. Сонымен қатар, адам бет әлпетінің дағдылы қимылы (кейпі). АҚШ-да адам жұмысқа қабылданғандафотографиясын алдынан, жанынан арнайы физиономиялық 198 бөліктен тұратын таблица арқылы зерттейді. Осындай талдаудың нәтижесінде 80% үміткер жұмысқа әдемі сылтаулар айтылып қабылданбады. Жетекшіге әңгімелеушінің көзінің түсі де белгілі бір ақпарат береді. Бұл бағыттағы қызықты мәлімметтер иридодиагностикада жиналған – көз ұясының арнайы бөлімінде, жеке адамның әр түрлі хал жайы және ерекшеліктері. Мысалы, қара, қой көзді адамның жүйке жүйесі көк және сұр көзді адамға қарағанда жылдамқызғыш келеді. Көк көзділер неврологниялық сұмсоуындықа көбірек бейімді. Адам пайдаланатын ерекше қимылдар байқағыш адамға көп нәрені айтады. Бірнеше мысалдар келтірейік.Мінезі ашық адамның қимылы –пиджамтық түймесі ашық, алақаны жоғарыда қолы ашық. Мұндай адамдар ашық, достық ниетті еледі, ал осындай қимылмен айтылған ақпатар сенімге лайық. жүктеу/скачать 91,59 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|