Мәліметтерді енгізу және шығаруды ұйымдастыру. Мәліметтерді шығару. Python тіліндегі бірінші бағдарлама. Input енгізу операторы. Python тілінің шығару функциялары Программалауда мәліметтерді енгізу мен шығару маңызды әрекеттер болып табылады. Егер программаға ешқандай мәліметтер енгізілмесе, программа толыққанды жұмыс істей алмайды. Ал мәліметтерді шығару – программаның жұмыс нәтижесін көруге мүмкіндік береді. Программаға мәліметтер файлдан, клавиатурадан, желіден немесе басқа программаның шығару нәтижелерінен енгізілуі мүмкін. Программадағы мәліметтерді шығару процесі де әртүрлі болуы мүмкін: файлға шығару, қағазға шығару, мониторға шығару. Программаның орындалу нәтижесі көбінесе монитор экранына шығарылады. Программаны ашық жүйе ретінде қарастыруға болады және программа ақпарат алмасу негізінде жұмыс істейді. Егер табиғатта үнемі зат пен энергияның алмасуы өтетін болса, ал программада – мәліметтер мен ақпарат алмасу процесі өтеді. Егер программадағы операторлар бірінен кейін бірі орындалатын болса, мұндай программаның құрылымы сызықтық болып табылады және ол сызықтық алгоритмдерді программалауға жатады. Python тілінде мәліметтерді шығару print() функциясының көмегімен жүзеге асырылады. Бұл функция жақшаға алынған мәндерді экранға шығару қызметін атқарады.
Бұл функцияның қызметі басқа программалау тілдеріндегі енгізу операторларының қызметіне ұқсас. Python тілінде мәліметтерді клавиатурадан енгізу input() функциясы арқылы жүзеге асырылады. Функция орындалғанда программадағы басқару пайдаланушыға беріледі, пайдаланушы клавиатурадан мән енгізіп, Enter клавишын басқаннан кейін input() функциясы енгізілген мәнді қабылдап, программаға береді және ары қарай программа орындалуын жалғастырады. Бұл функцияны интерактивті режимде де пайдалануға болады.
4 дәріс
Сызықтық алгоритмдерді программалау. Мәліметтердің сандық түрлері. Бүтін деректер түрі. Жолдық деректер түрі. Логикалық деректер түрі. Бірқатар программалау тілдерінде меншіктеу командасы теңдік «=» белгісі арқылы белгіленеді, оны салыстыру операциясымен (==) шатастыруға болмайды.
Программалауда егер өрнектің есептелген нәтижесі ақиқат немесе жалған болса, мұндай өрнекті логикалық өрнек деп атайды. Мәліметтердің 23 төртінші типі логикалық тип болып табылады, буль типі деп атайды. Бұл типтің тек екі ғана мәні болады: True (ақиқат) және False (жалған).
Бір объектінің элементтерін екінші объектінің элементтерімен салыстыру үшін шартты белгілер (үлкен, кіші, тең, тең емес) пайдаланылады. Салыстыру шартты белгілер арқылы тексеріледі. Шартты тексеру үшін программалау тілдерінде математикадағы арнайы белгілер пайдаланылады.
Егер логикалық өрнек бір ғана шарттан тұратын болса, онда ол қарапайым шарт болып есептеледі. Егер өрнек екі немесе одан да көп шарттарды (логикалық өрнектерді) қамтитын болса, онда ол құрама шарттар деп аталады. Құрама шарттарды жазу үшін арнайы логикалық операторлар пайдаланылады. Практикада «және», «немесе» логикалық операторлары жиі пайдаланылады. And операторы пайдаланылған жағдайда True мәнін алу үшін оператор байланыстырып тұрған екі шартта ақиқат болуы (шарт сақталуы) тиіс. Or операторы пайдаланылған жағдайда True мәнін алу үшін оператор байланыстырып тұрған екі шарттың біреуі ақиқат болуы тиіс.
