Дәрістердің ҚЫСҚаша курсы электроника және схемотехника 1
жүктеу/скачать 2,49 Mb.
|
| Транзисторлардың сипаттамалары және параметрлері
Транзисторларды тәжірибиеде қолдану кезінде транзистордың дұрыс таңдалуын жүзеге асыратын, оның жұмыс режимін анықтайтын сипаттамаларын және параметрлерін білу қажет. Транзистор шығыстық және кірістік сипаттамаларының тегімен суреттеледі. Бұл сипаттамаларды жалпы эмиттермен қосылудың аса кеңінен таралған сызбасына қолданылуын қарастырамыз. Транзистордың шығыстық немесе коллекторлы вольт - амперлы сипаттамалары коллектордың және эмиттердің аралығындағы кернеуден коллекторлы токтың тәуелділігі Iк = (Uкэ) б олып табылады, база тогының өзгертілмегенінде алынған IБ = const транзистордың шығыстық вольт – амперлы сипаттамаларының тегі 1.7, а суретте келтірілген. Кернеуден токтың тәуелділігі суретте көрсетілгендей, сызықтық емес және учаскілердің қатарына бөлінуі мүмкін. Сипаттамалардың үлкен бөлігінде UКЭ UКЭ.н , Коллектордың тогы кернеуге байланысты емес (UКЭ сипаттамалардың жайпауыт учаскісі). Жайпауыт учаскілер транзистордың активті немесе күшейтпелі жұмыс режиміне сәйкес келеді. Бұл учаскіде транзистор токтың басқарылатын көзінің құрамымен аспаптар секілді, яғни база тогының жолымен өзгертуге болатын IБ коллекторлы ток көзінің мәндерімен сипатталуы мүмкін. а) б) 1.7 сурет - Қосполярлы транзистордың кірістік (а) және шығыстық (б) сипаттамалары Базаның ішкі тогын өзгерту үшін, мысалы, оның ұлғаюы үшін кернеу көзін ұлғайтады ЕБ. осыдан, эммитерлі ауысымында тік кернеу өседі және эммитерден базаға инжекторды тасушылар және эммитердің тогы Э мәніне IЭ ұлғаяды. База тогының ұлғаюы жұқа базада кемтіктердің қайта әрекет ету бөліктерінің ұлғаюымен шартталған. Эммитерлі токтың асты бөлігінің жетілуі коллекторлы тогында К = ∙ Э = ∙ Б жетілуін тудырады. Тәжірибиеде транзисторлардың түрлі типтері үшін коэффициентінің шамасы оннан бастап жузге дейін диапазонында жатыр. Транзистордың кірістік сипаттамаларындағы жайпауытты учаскісінің шамалы иілуі Uкэ кернеуі ұлғайған кезде, коллекторлы ауысымында кернеуді ұлғайтқан кезде ұлғаяды және коллекторлы ауысымның еселенген электр қабаты кеңейеді, база қалыңдығының төмендеуіне әкеп соқтырады. Аса жұқа базада қайта әрекет етудің ықтималдылығы аз, сондықтан да токты жіберу коэффициенттерінің мәні және бірнеше есе ұлғаяды. коэффициентінің ұлғаюы кезіндегі берілісінде коллекторлы ток артады. Транзистордың кірістік сипаттамаларында құламалы учаскісін қарастыруға көшеміз. Uкэ төмендеуі кезінде төмендейді, кернеу коллекторлы ауысымында UкБ, және Uкэ = Uкэ.н = Uбэ кезінде кернеу UкБ = UKэ - Uбэ өзінің белгісін өзгертеді. Алда Uкэ нөлге дейін төмендету кезінде коллекторлы ауысымына тік кернеу салынған. Эммитерден коллекторға кемтіктердің тогына қарсы шығуы коллектордан базаға басты тасушылардың (кемтіктердің) қарама-қарсы қозғалыстарынан басталады. Нәтижесінде коллекторлы тогы UКЭ мұндай төмендету кезінде жылдам құлайды.Транзистордың кірістік сипаттамаларында күшейтпелі элементтердің құрамы транзистор шығынымен сипатталынады, бұл бөлік транзистордың кілтті режимін импульсті техникада жүзеге асыру кезінде қолданылатын сипаттамалардың бөлігі. Транзистордың кірістік сипаттамаларындағы айырылатын құламалы учаскінің кернеуі, Uкэ.н = 0,2 -1В. Транзистордың кірістік сипаттамалары өз алдыңда база және эммитер аралығында база тогының тәуелділігімен IБ = ( UБЭ ) тұрақты кернеу кезінде UКЭ болады. UКЭ = 0 кезінде транзистордағы екі ауысымда тік кернеуде, коллектордың тогында жұмыс істейді және эмиттерлерді базада қосындылайды. в транзисторе работают при прямом напряжении, токи коллектора и эмиттера суммируют в базе. Бұл режимдегі кірістік сипаттамалары өз алдыңда параллель қосылған екі р - п ауысымдарын ВАС ұсынады. Uкэ > Uкэ.н кезінде коллекторлы ауысымымен кері кернеу, ал эммитерлі ауысымында тік сақталынады. Бұл режимдегі токтың базасы, базадағы негізгі емес тасушылардың қайта әрекет ету үрдісімен шартталған, эммитерлі және коллекторлы токтардың түрлілігіне тең. Бұл режимдегі транзистордың кірістік сипаттамасы эммитерлі ауысымымен ВАС тік тармағымен құрылады, бірақ та токтың мәні (1 - ) көрсетуші коэффициентіне төмендейді, ал базаның тогы эммитерлі токтың қайта әрекет ету құраушысы болып табылады жүктеу/скачать 2,49 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|