Дәрістің мазмұны


Философия, дін, өнер, халық дәстүріндегі жалпыадамзаттық ізгіліктік идеялар мен мүдделер



бет30/73
Дата21.01.2023
өлшемі171,37 Kb.
#62223
түріСабақ
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   73
Байланысты:
Д рісті мазм ны

Философия, дін, өнер, халық дәстүріндегі жалпыадамзаттық ізгіліктік идеялар мен мүдделер. Тұлғаны тәрбиелеу, белсенділікке ынталандыру және дамуын қолдау адамгершілік идеалын қалыптастырмай мүмкін емес. Қоғамда коммунистік идеология мен идеалдардың құлдырауына орай педагогтар мен қоғам қызметінде педагогикалық вакуум, идеалдардың күрт жойылуы пайда болды. Ол белгілі бір мөлшерде діни идеология және діни санамен толтырылған. Бірақ бұл жол барлық адам үшін таңдау емес.
Педагогикалық идеалдар жойылмайтын ізгіліктік құндылықтармен, адамды сүю идеалымен, тұлғаны дәріптеумен (тек бір тұлғаны емес, әрбір тұлғаны) байланысты болуы тиіс. Бұл құндылықтар классикалық әдебиетте, өнер туындыларында жан-жақты көрініс тапқан. Адамға сену, оның өзін жүзеге асыруына барынша жағдай жасау, бала тұлғасын, оның ерекшелігі мен даралығын, еркін дамуы мен бақытты болу құқығын құрметтеу – бұл кез-келген педагогикалық тұжырымдаманың негізі болып табылады.
Жалпыадамзаттық ізгіліктік идеялар мен идеалдар әдетте біржақты және бұзылған түрде, бірақ нақты формада білім беруге леуметтік тапсырыстан көрінеді, яғни оқуорындарын бітірушілерге қойылатын талаптардан көрінеді. Талаптар білім берудің мазмұны мен мәнін, қарым-қатынастар жүйесін, іс-әрекет тәсілдерін белгілейді.
Адам жайындағы ғылым жетістіктері, соның ішінде психология және педагогика ғылымдары. Психология психика дамуының заңдылықтарын және табиғатын зерттейді. Психиканың дамуын нақты ситуацияларда зерттейтін психология ғылымының салалары бар. Мысалы, әлеуметтік психология топтағы тұлғаның іс-әркеті мен өзара әрекеттесудің ерекшеліктерін зерттесе, педагогикалық психология оқыту мен тәрбиелеудегі тұлғаның психикасы мен оның әлеуметтік тәжірибені меңгеру ерекшеліктерін зерттейді. Педагогика адам психикасының бағытталған өзгертудің шарттарын, тәсілдерін және заңдылықтарын зерттейді. Психология педагогика ғылымынсыз өмір сүре алады, бірақ оның практикада қолданылу аясы шектеледі. Бірақ педагогика психологиясыз еш дами алмайды. Себебі психика, оның даму заңдылықтары, адамдар арасындағы қарым-қатынастарды білмейінше педагогикалық жұмыстың ұстанымдары мен құралдары жайында сөз қозғау мүмкін емес.
Медицина және валеология ғылымының ұсыныстары оқыту мен тәрбиелеу практикасында денсаулықты сақтау, салауатты өмір салтын жүргізу бағыттарында қолданылуда.
Озат тәжірибе. Жеке мектептер, лицей, гимназиялар, репетиторлық, риторика, би өнерін оқыту қайта жаңғыртылуда. Біртіндеп әлемдік тәжірибенің есігі де кең ашылуда. Мысалы, вальдорф мектебімен педагогикасының жетістіктері, М.Монтессоридің, С.Френенің еркін тәрбиелеу жүйелері. Сонымен қатар, 1980-1990 жылдардағы жаңашыл педагогтардың (В.Шаталов, Ш.Амонашвили, Е.Н.Ильин, М.П.Щетинин, И.П.Волков, С.Лысенкова, Л.Занков және т.б.) практикасы да ерекше орынға ие.
Олардың жетістіктері:

  1. Олар формализммен, бюрократиялық шектеулер және унификациямен күресе отырып, әрбір педагогтың шығармашылықпен, дербес, іздену, авторлық тұрғыдан жұмыстану құқығын алып шықты.

  2. Өз практикасы арқылы олар оқушылармен ынтымақсатықпен, шығармашылықпен жұмыстану, қалыптасушы тұлғаның ішкі еркіндігін, әрбір оқушыға көмек беру ізгіліктік идеяларын бекіте отырып, білім берудегі демократиялық өзгерістерге жол салды, қоғамның ізгіленуіне мүмкіндік берді.

  3. Олар жаңа педагогикалық жүйелер жасап шығарды. Оның әрқайсысында өзекті педагогикалық мәселелер өз шешімін тапқан.



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   73




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет