Бозбалалық (постпубертаттық кезең) – ер балаларда 14-тен 18-ге дейін, бойжеткендерде орташа 13-тен 16 жасқа дейін созылады. Жыныс әрекеттің кезекпен дамуы және екіншілік жыныс белгілерінің толық

Бозбала жыныстық қатынасқа түсуге, жұмыртқа жасушаны ұрпақтандыруға, эякуляцияға қабілетті болады.

• Бозбала жыныстық қатынасқа түсуге, жұмыртқа жасушаны ұрпақтандыруға, эякуляцияға қабілетті болады.
• Қыздарда жыныстық циклдың дамуы аяқталып, менструациялық және овуляциялық цикл жүреді.

• II. Жыныстық жетілген кезең.
• Бұл кезең әр адамда жеке-дара жүреді. Әйел адамдарда ол 16-18 жасқа, ал ерлерде 18-20 жасқа сай келеді. Осы кезең (16-20 жас) ер мен әйелдің бала тууға дайындығымен, қанда жыныс гормондарының жоғары дәрежеде болуымен сипатталады.

• III. Жыныс әрекеттің бәсеңдеу кезеңі ерлерде шамамен орташа 60 жастан кейін, әйелдерде 45-50 жастан кейін басталады. Адамның жыныстық қызметінің біртендеп жоғалуымен сипатталатын жасқа байланысты өзгерістер кешені климактерий (климакс) деп аталады.

• Еркек жыныс мүшелерінің қызметі
• Қызметіне байланысты аталық жыныс мүшелері жыныс бездері – аталық бездер (атабез), қосымша жыныс түзілістері, жыныс жолдары және жыныс мүшесі болып бөлінеді.

• Аталық без қызметі:
• Герминативная – жыныс жасушаларының – сперматозоидтың түзілуі – сперматогенез.
• Эндокринная – гормондардың бөлінуі. Андрогендер (тестостерон, дигидротестостерон, дегидроапиандростерон және т.б.) иректелген ұрық өзекшелерінің аралығындағы интерстицийде орналасатын Лейдиг жасушаларынан синтезделеді.

Еркек жыныс бездерінде – аталық безде сперматозоидтар, еркек жыныс гормоны – андрогендер түзіледі.

• Еркек жыныс бездерінде – аталық безде сперматозоидтар, еркек жыныс гормоны – андрогендер түзіледі.
• Аталық бездің интерстициальдық тіндерінде және шәуетбауда (семенной канатик) стероидтық гормондар - тестостерон мен андростерондар түзіледі.
• Еркек жыныс бездерінде әйел жыныс гормондары да түзіледі (эстрогендер).

• Андрогендердің қызметі:
• - Жыныстық жағынан – жыныс айырмашылығын, жыныстық жетілуді, екіншілік жыныс белгілері мен сперматогенезді қамтамасыз етеді.
• Тестостерон – анаболикалық гормон. Ол түрлі ағзалардағы (бауыр, қаңқа бұлшық еттері, сүйектер) бұлшықет салмағының, сүйрек тіннің салмағы мен тығыздығының жоғарылауына алып келетін белок түзілуін ынталандырады.
• Сертоли жасушалары ФСГ мен гонадолибериннің түзілуі мен бөлінуін тежейтін ингибиндер бөледі.

• Әйелдің жыныс жүйесі қызметтері
• Әйел жыныс жүйесінің қызметі – репродуктивтік.
• Әйел жыныс жүйесі мүшелерінің қызметі:
• Аналық жыныс безі:
• Герминативтік – овогенез, овуляция.
• Эндокриндік – эстрогендер, прогестерон, релаксиндер, ингибиндердің түзілуі мен бөлінуі.
• Жатыр түтігі: тасымалдау (овуляцияланған жұмыртқа жасушасының жатыр қуысына жылжуы), ұрықтану.
• Жатыр: жатырда ұрықтың дамуы жүреді, бала көтеру.
• Жатыр мойны мен қынап жолы: туу жолы.
• Сүт бездері: баланы емізу үшін қажетті.