Дәрістік кешен №1-2 дәріс. Мүмкіндігі шектеулі балаларға тәрбие жұмыстарын жүргізудің теориялық негізі
Арнайы педагогтың кәсіптік кызметтің мазмүны
жүктеу/скачать 293,5 Kb.
|
шпор Арнайы мектептеги тарбие
- Бұл бет үшін навигация:
- 6 дәріс. МШ балаларға қосымша білім берумен отбасылық тәрбиенің ерекшеліктері.
| Арнайы педагогтың кәсіптік кызметтің мазмүны: мүмкіндіктері шектеулі балаларға түрлі тузету-педагогикалық, әлеуметтік жэне емдік кемекті ұйымдастыру: дамуында пайда болған ауыткулардың түрлерін ерте анықтау, арнайы мектеп жасына дейінгі жэне мектеп мекемелерін, оңалту орталықтарын толықтыру, ерте араласу және мектепке дейінгі тәрбие, мектеп білімі; кемтар балаларға әлеуметтік және емдік кемек көрсету, денсаулық жағынан мүмкіндіктері шектеулі және арнайы білімді кажет ететін адамдарға әлеуметтік көмек және қызмет көрсету, дәрігерлік мекемелерінде денсаулык сауықгыру орталыктарының жүмысы, емдік мекемелеріндегі логопедиялык кабинеттерінде кеңестік және түзету жұмысы.
Жалпы арнайы педагог - бүл жан-дүниесі ете кең, ерекше рухани күндылыктарға ие, мейірімді, ақ кұңілді, жан-жақты кәсіби күндылықтар жүйісін меңгерген, өзінің кәсіби әрекетін нәтижелі әрі сәтті болатынына сенімді тұлға. Оның кәсіби әрекеті соншалықты кең, тіпті оған әлеуметтік -мейірімділік акциялардың жетекшісі және белсенді қатысушысы болуына, мүмкіндіктері шектеулі тұлғалардың құқығын қорғаушы болуына тура келеді. Арнайы педагогтың, яғни дефектологтың кәсіби әрекеті денсаулыққа кері әсерін тигізетін мамандықтар катарынан болып табылады. Сондықтан денсаулығы нашар тұлғалар бұл мамандық бойынша жұмыс жасауда қиналады. Бұл мамандық бойынша жұмыс жасаймен деген тұлғада есту, көру, жүйке мен жүрек-тамыр, иммунитет жүйелер жағдайы, жалпы денсаулығы жақсы болуы қажет. Өмірден түңілген жандарға және олардың отбасына колдау көрсету, толыққанды, еркін өмір сүруге үміт беру, ойнау, күлу, оқу, катарлас құрбылармен араласу, мектеп немесе балабақша сахнасында өнер керсету, қол өнер жасау және сурет салу, ересек өмірге дайындау, өз еліне, халқына қажетті азамат болу мүмкіндігін сыйлай алатын маман - арнайы педагогтар. Арнайы педагогтың жалпы педагогикалык дайындығы күнделікті кәсіби біліктілікті жетілдіру жүмысын білдіреді. Мұғалімнің нақты сынып тобымен жұмыс жасауы алдын ала білім беру н бағдарламалар жэне оқулықтармен сонымен қатар, өз әрептестерінін тәжірибесімен танысуын қамтиды. Оқушылар кұжаттарымен зерттей отырып, мұғалім бағдарламаға сәйкес оқу сабақтарынын жүйесін жобалайды, күнтізбелік жоспарды әзірлейді, техникалық және көрнекі оқу құралдарын дайындайды. Мұндай алдын ала дайындық жұмысы мұғалімнің күнделікті сабақты өткізу әрекетің жеңілдетеді. Арнайы педагогтың сабаққа дайындығы екі деңгейді қамтиды: - жалпы педагогикалық; - сабақ бағытындағы дайындық. Жалпы педагогикалық бағытында арнайы педагог ғұмыр бойы білім алады, оны жетілдіреді. Ол үнемі кэсіби шеберлігін шындан, дамытып жэне әріптестерімен жэне мүмкіндіктері шектеулі баланың ата-анасымен үздіксіз бөлісіп отыруы тиіс. Арнайы педагог өзін ешқашан белгілі бір міндетті кәсіби әрекетпен шектемейді Ал сабақ бағытындағы дайындық әр күн сайын арнайы педагоггың жұмысы. Дәстүрлі бүл жұмыс сабақта меңгерілетін оку материалын талдайды, тақырыбын анықтайды. Оқу материалын іріктей отырып, қандай білім беру, тәрбиелік және түзету-дамыту міндеттерді орындауға тиіс екенін белгілейді. Арнайы ұйымдастырушылық дайындық жұмыс орнын ұқыпты ұстау, көрнекілік пен таратылатын оқу материлды алдын ала дайындау арқылы қамтиды. Ең негізгі жұмыс бұл жерде сабақ конспектісін дайындау. Сонымен арнайы педагогтың қызметі педагогалық түрлі әрекеттерді қамтиды, тұлғасына көптеген талаптарды білдіреді. № 6 дәріс. МШ балаларға қосымша білім берумен отбасылық тәрбиенің ерекшеліктері. Жоспары: 1. Арнайы білім беруді ұйымдастыру формалары 2.Арнайы мектептегі сабақ және түрлері 3. Арнайы мектептегі сабақты талдау МШ балаларды тәрбиелейтін отбасының және білім беру мекемелерінің түрлері және қызметі. 12 жылдық білім беруде, тәрбие жұмысын кәсіби бағдарлау шеңберінде, мектеп пен отбасының бірлескен іс-әрекеті. МШ балаларға қосымша білім берудің негізгі бағыттары. Үйірмелер және профильді секциялар жұмысының тиімділігі. Үйде білім алатын мүгедек балаларға тәрбие жұмысын жүргізудің спецификасы. Үйде білім алатын мүгедек балаларға кәсіби бағдар беруде және әлеуметтік еңбек реабилитациясында ақпараттық – коммуникациялық технологиялардың және мультимедиялық құралдардың рөлі. Сыныптан тыс жұмыстың интерграциялық формалардың тәрбиелік мәні. Оқушылардың білім мазмұның меңгеру процесі ұйымдастыру формасына байланысты. Дидактикалық категория ретінде оқу процесін ұйымдастыру оқытудың мақсаттары, мазмұны, әдістері мен құрал-жабдықтарына, оқушылардың даму ерекшеліктеріне, олардың санына тәуелді. Оқушылар санына, оқу уақыты мен орынына, іске асыру тәртібіне орай оқу формасы әртүрлі формада ұйымдасады. Кемтар балалар мен жасөспірімдерді оқыту тәжірибесі тарихи жеке оқутыдан басталған. Қазір уақытта әрбір нақтылы жағдай үшін арнайы оқыту әдістемелік тәсілін табу жеке түрде оқытуды анықтайды. Әдетте арнайы педагогикада жеке оқыту келесі жағдайларда жүзеге асады: - оқушылар дамуындағы ауыр және көөтеген кемістіктерге себепті және оқытумен тәрбиелеу үшін тек жеке ықпал етуді қажетсінетін кезде. Сонымен қатар, танымдық процестердің ерекшеліктері үздіксіз жеке дара психологиялық-педагогикалық қолдауды, қадағалау мен бақылауды талап ететін кезде; - оқыту процесінде бала дамуындағы өзгешілік жеке дара арнайы психологиялық, педагогикалық, логопедиялық және түзетушілік көмекті қажетті болған жағдайда; - денсаулығына байланысты бала үйде білім алуға мәжбүр болған кезде. Жалпы, жеке дара оқыту түрі мұғалімнің бір оқушымен педагогикалық қатынасы арқылы жүреді, бұл жерде жеке оқыту сабақтар 20-30 минут уақытында өткізілуі тиіс. Арнайы білім беруде жеке дара оқытудың жалғасы ретінде жеке дара-топтық оқыту формасы жүргізіледі. Бұл оқыту түрі жеке дара сабақтарында біршама түзетушілік әсер пайда болып, оны арықарай топта бекіту мақсатымен ұймдастырылады. Мысалы, түзету сабақтарында (тілді дамыту, кеңістікті бағдарлау т.б.) балалармен шағын топтарда жұмыс істеу қажет. Оқытудың соңғы кезеңдеріне таман, бір нәтижелерге қол жеткізген кезде жеке-дара топтық оқыту күрделі кемістігі немесе ауыр кемістігі бар балалармен нәтижелі өтеді. Ал оқытудың топтық формасы мақсатқа сәйкес орайласқан топтарда оқыту арқылы ұйымдасады. Топтық жұмыс істеу арнайы сабақтарға жиі қолданылады. Мұнда балалар танымдық мүмкіндіктеріне , оқу темпіне түзеут-оқыту міндеттеріне байланысты топтарға бірігеді. Сондай-ақ қандай тапсырманы орындау үшін балалар уақытша топқа біріккен кезде топтық оқутуды пайдалануға болады. Топтық оқыту балалардың түрлі әрекеттерін, оқуға деген қызығушылығын, ұжымдық әрекет іскерлігі мен тәртіп сақтау дағдысын практикалық түрде меңгеруге, сөйлеу, ойлау және карым-қатынас әрекеттерін дамытуға мүмкіндік береді. Жұппен, топпен жұмыс істеу балаларды бірлесе оқытуды жүзеге асырады, өз бетімен жұмыс істеуін, жауапкершілігін, жолдастық сезімін, өзара көмек көрсету дайындығын дамытады. Оқу процесін ұйымдастырудың ең негізгі, тиімді формасы ол - сабақ. Жалпы мектептегідей арнайы мектептегі сабақ таным әрекетімен бірге басқада дамытушы міндеттерді шешуге мүмкіндік береді. Сабақта мұғалім дәл белгіленген уақыт аралығында окушылардың тұрақты тобымен меңгеруліге тиіс пән негіздерін қабылдауға тиімді жағдайлар жасап, қажетті жұмыс түрлерін, құрал-жабдықтары мен тәсілдерін қолданым, танымдық және басқа әрекеттерді ұйымдастырады. Бұл оқыту түрі оқушыларды тәрбиелеп, шығармашылық қабілеттерін ашуға және дамуындағы ауытқушылыктарды түзетуге мол мүмкіндік береді. Мұғалім сабақ барысында міндеттерге сәйкес жеке дара, топтық және толық сыныпппен жұмыс жүргізеді. Сабақтың ерекшелігі, біріншіден, сынып тобының құрамы тұрақтылығында, екіншіден, барлық оқушылардың оқуға деген мүмкіндіктері мен дамуындағы кемістіктер салдарынан пайда ерекшеліктерін ескере отырып оқу әрекеттін барлық кезендерін мұғалім басшылық етеді; үшіншіден, окушылар білімді сабақ үстінде меңгеруінде. Арнайы окытуды ұйымдастырудың косалкы формалары да арнайы мектептерге кең пайдаланылады, олар: факультатив сабақтары, оқу саяхаттар, семинар, зертханалык-практикалық сабақтар, үйдегі өзіндік жұмыстар. Факультатив сабақтары – оқу пәндерін оқушылар өз таңдауы және қызығуларына орай тереңдете оқуына арналады және білімдерің тереңдету міндетін көздейді. Оқу саяхаттар- әрқилы нысандар қоршаған дүние құбылыстарын оқушылардың тікелей бақылап зерттеу мақсатымен өндіріс, мұражай, көрме, табиғат аясына бару арқылы оқуды ұйымдастыру. Бұл сабақтар кемтар арнайы мектеп оқушылары үшін өте қажетті, өйткені балалардың қоршаған орта туралы білімдерің кеңейтуге және болашақта әлеуметтік бейімделуіне мол мүмкіндік береді. Семинар оқу сабақтар- меңгеріліп жатқан мәселелер, баяндамаларды ұжымдық талқылау түрінде өтеді. Бұл сабақтар оқушылардың оқу-танымдық әрекетіне көбіне өзіндік жұмыстары негізінде арнайы мектептерде жоғары сыныптарында ұйымдастырылады. Арнайы мектеп үшін бұл сабақтар жаңа түр. Семинар оқу сабақтары сыныпта және сыныптан жұмыс аралығындағы бірлестікті сақтауға жол ашады. Семинар сабақтары оқу пәндерге деген қызығушылық пен шығармышылық қабілеттерін дамытады. Үйдегі өзіндік жұмыс - сабақтан тыс уақытта білімді игеру процесінің құрамдас бөлігі. Бұл оқу түрі арнайы мектеп оқушылары үшін өте қажет, өз бетімен білім алуға дағдыландыру жалпы қиын мәселе. Бұл жерде үздіксіз үй тапсырмасын толық түсіндіру, талқылау кейін міндетті түрде қадағалау мен бақылау қажет екенің ұмытпау қажет. жүктеу/скачать 293,5 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|