25
1. Лексикалық қателер:
1) Сөздің мағынасын білмей қолдану: «Бәрінен де
шиеттей баланы
далаға тастамай өсіріп адам қылғанын айтсайшы»;
2) Сөздің мағынасын білмей тіркестіру:
«Қырық құлаш қыл шылбырдан
аттың мойнына тұзақ салды», «Кеше
ғана осы университет есігін
аттағанда»;
3) Сөздің
мағынасының нақты қолданылмауы, күңгірт болуы: «Жігіт
жігерлене жұтынды»; «Екінші, үшінші курста біреудің айтқанымен жүрген
сияқты ұйқылы көзбен сабаққа келіп
аузын ашып сабақ айтады, айтпаса ол да
жоқ»;
4) Паронимдердің қолданысы: «Жазушылар сұрақты
қардай жаудырды»
(боратты).
2. Фразеологизмдерді қолдануда кететін қателер:
1) Тұрақты тіркес құрамындағы сыңарлардың
мағынасына жақын
келетін сөздермен ауыстырылып қолданылуы: «Ауыр қылмысқа адамды өмір
сүру
құқығынан қию жатады».
2) Тұрақты тіркес мағынасының контекске сай келмеуі:
«Қысылтаяң
қатал жағдайда қайрап, егеп «сөз тапқанға қолқа жоқ» дегендей ерге, елге
медет болып,
адамның ақиқат пен шындыққа,
ақылдық пен қайраттылыққа
меңзеліп отырады».
3. Морфологиялық қателер:
1) Тек қана жекеше түрде қолданылатын зат есімдерге көптік жалғаудың
тұлғасын қосып жазу:
Зат есімдерде септік жалғауларының дұрыс қолданбауы: «Біз бұл
өмірде
бақытты болу үшін туылдық»; «XXI
ғасырдың мақсаты осы,
өмірде сау
сәбиді өмірге келтіру, ішімдік пен есірткіден аулақ болу»;
2) Сын есімнің шырайларын орынсыз қолдану: «Бас Хатшының
Баяндамасы проблеманың барынша тереңдігін
және байыптылығын алғаш
көрген БҰҰ-ға мүше
мемлекеттер өкілдерінің ерен әсерін туғызғанын атап
кеткен ләзім».
Достарыңызбен бөлісу: 
