Дипломдық жобаның мақсаты нақты мысал негізінде компанияның бренд
жүктеу/скачать 3,5 Mb. Pdf көрінісі
|
2019 5B090800 Джабасова А., Рахимова Д.
| Брендті бағалаудың шығындық тәсілі. Шығындық тәсіл бағаланатын
зияткерлік меншік объектілерін моральдық тозуды шегере отырып, ағымдағы бағаларда қайта жаңғыртуға арналған шығындарды есептеу болып табылады. Шығындық тәсіл шеңберінде мынадай әдістер қолданылады: -нақты шығындар әдісі; -қалпына келтіру құнының әдісі; -келтірілген шығындар әдісі. Зияткерлік меншік объектілерінің құнын анықтайтын негізгі факторлар: -зияткерлік меншік объектілерін құруға (әзірлеуге), сатып алуға және қолданысқа енгізуге айрықша құқықтар иесінің шығындары; -қорғау құжаттарын күшінде ұстауға, оның ішінде оларға өзгерістер мен толықтырулар енгізгені үшін баждарды, алымдарды және басқа да шығыстарды қоса алғанда, зияткерлік меншік объектілерін тіркеуге, патенттеуге айрықша құқықтар иесінің шығындары; -зияткерлік меншік объектілерін, олардың маркетингі шығындарын қоса алғанда, пайдалануды ұйымдастыруға арналған шығындар; -зияткерлік меншік объектілеріне байланысты тәуекелдерді сақтандыруға арналған шығындар; 30
-қорғау құжатының, лицензиялық шарттың құнын бағалау сәтіне оның қолданылу мерзімі; -бағаланатын зияткерлік меншік объектісі бойынша құқықтық жанжалдарды шешуге айрықша құқықтар иесінің шығындары, оның ішінде сот тәртібімен; -осы зияткерлік меншік объектісі бойынша лицензиялық төлемдердің күтілетін түсімдері (лицензиялық төлемдердің көлемін тіркеген жағдайда); -зияткерлік меншік иесінің айрықша құқықтарының бұзылу фактілері расталған жағдайда өтемақы (айыппұл) төлемдері (төлемдері) нысанында күтілетін түсімдер; -объектіні пайдалы пайдалану мерзімі; -бағаланатын объектінің моральдық тозуы; -инфляция. Нақты шығындар әдісі зияткерлік меншік объектісін құрумен, оны сатып алумен және оны практикалық пайдалану мүмкін болатын жағдайға дейін жеткізумен байланысты барлық нақты жұмсалған шығындарды жиынтықтауға негізделеді. Нақты шығындар әдісі зияткерлік меншік объектілерінің баланстық құнын айқындау үшін қолданылады. Бухгалтерлік есептілікте материалдық емес активтер Санаткерлік меншік объектілерінің моральдық тозуын ескере отырып, есепті жылға әр түрлі кезеңдік құндық бағаларын келтіре отырып көрсетіледі. Келтірілген құндық бағалар – бұл есептік жылға келтірілген кез келген бағалау (шығындар, пайда және т. б.). Қалпына келтіру құнының әдісі бағалау күніне бағалау объектісінің мақсаты мен сапасы бойынша бірдей қайта өндіру (қайта құру, қалпына келтіру) үшін қажетті барлық шығындарды айқындаудан тұрады.Келтірілген шығындар әдісі бағалау объектісінің ағымдағы нарықтық құнын есептеу кезінде уақыт бойынша ақшаның өзгеруін ескере отырып, бағалау объектісін құруға және пайдалануға дайындауға өткен нақты шығындарды ағымдағы құнға қайта есептеу болып табылады. Брендті бағалаудың салыстырмалы тәсілі. Бағаланатын объектіге ұқсас объектілерді сатып алу-сату мәмілелері туралы сенімді нарықтық ақпараттың жеткілікті саны болған кезде салыстырмалы сату әдісі қолданылады.Әдіс бағаланатын объектіні салыстырмалы зияткерлік меншік объектілерінің сипаттамаларының айырмашылықтарына түзетулерді ескере отырып, ұқсас объектімен салыстырудан тұрады. Салыстырмалы сату әдісін қолдану кезінде мынадай жұмыстар жүргізіледі: -ұқсас бағалау объектілері бойынша жасалған мәмілелер туралы ақпарат жиналады; -бағалау объектілерін салыстыру жүргізілетін көрсеткіштердің тізбесі айқындалады; -бағаланатын объектімен салыстыру көрсеткіштерінің мәндерін ескере отырып, зияткерлік меншік объектілері бойынша мәмілелердің нақты бағалары түзетіледі;
31
-салыстырмалы мәмілелер бойынша түзетілген нақты деректер негізінде бағаланатын объектінің құны айқындалады. Есептеу кезінде зияткерлік меншік объектісінің бағалау құнын әртүрлі әдістерін қолданумен алынады нәтижелері бар әр түрлі маңызы бар.Бағалау объектісі құнының қорытынды шамасын алу үшін есептеу нәтижелерін кейіннен келісе отырып, кіріс, шығын және салыстырмалы тәсілдер шеңберінде әр түрлі әдістермен бағалау есептеулерін бір мезгілде орындау жүргізіледі. Бағалау объектісі құнының қорытынды шамасы әр түрлі әдістермен алынған құн мәндерінің "орташа арифметикалық" ретінде және бір-біріне қатысты әрбір әдістің салыстырмалы қателігіне сәйкес қабылданған салмақ мәндерімен "орташа өлшенген мән" ретінде есептелуі мүмкін [3].
|