Дістемелік кешені
Малды улы өсімдікпен улануының алдын алу шаралары
жүктеу/скачать 4,47 Mb.
|
| Малды улы өсімдікпен улануының алдын алу шаралары.
Азықтың улылылығы құрамындағы улы және зиянды өсімдіктерге, сақтау кезінде улы заттардың болуына, микроорганизмдер, шыбын шіркей, т.б. зиянкестер тіршілігінің нәтижесінде токсиндердің жинақталуына, азықтың минералды, синтетикалық және басқа түрлі текті улармен ластануына бойланысты болады. Өсімдіктің өніп өсуі кезеңіндегі улылық құрамы өзгеріп отырады. Олардың біреуі гүлдеу кезінде анағұрлым улы болады: желпілдек, су мия, түйежоңышқа, сарғалдақ. Кейбір өсімдіктердің жер бетіндегі бөлігі де, тамыры да, жер сабағы да қауіпті: уқорғасын, сасық қурай, кекіре, қырықбуын. Ал кейбіреулерінде улы заттар көбінесе тұқымына жиналады: сарбас, қарамықша, егістік, зығыр, люпин, самалдық. Құрамында алколоиды бар улы өсімдіктердің көбісі кептірген кезде улану қасиетін сақтап қалады, ал кейбіреуі сүрлегенде де қасиетін жоймайды. Алкалоидтар дегеніміз көмірсу, сутегі, азот және оттегі атомдарынан тұратын құрамында азоты бар органикалық қосылыстар. Олар көбінесе өсімдік текстес азықтардың құрамында көп болады және мал организміне өте қауіпті болып келеді. Гликозидтер күрделі құрамы бар азоты жоқ органикалық қосылыстар. Олардың молекулалары көмірсудан және агликоннан тұрады. Өсімдіктерде флавон гликозидтері кездеседі. Уланудың алдын алу шараларының ең бастысы шалғындар мен жайылымдарда улы өсімдіктерді жою. Ол үшін жайылымдар құрғатылады, әктеледі, гипстеледі, жыртылады, суландырылады, тағы басқа агрохимиялық тәсілдер қолданылады. Бұл тәсілдердің барлығы өсімдік сипатын өзгертуге мүмкіндік береді. Шөп еге отырып, тиісті ауыспалы егіс жүйесін енгізу, топырақты қажетті өңдеуден өткізу және тұқымды мұқият тазарту секілді шараларды жасаудың да маңызы зор. Көптеген улы өсімдіктер ерте көктемде шығатындықтан ондай жайылымға малды пайдалы өсімдіктер жеткілікті мөлшерде өскенге дейін шығаруға болмайды. Малдың улы өсімдіктермен улануының алдын алуда азықтың сапасын, олардың дайындалуын, тасымалдануын, сақталуы мен пайдалануын бақылаудың маңызы зор. жүктеу/скачать 4,47 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|