Өндірістік бөлмелердің микроклиматы – бұл солардың ішкі ортасындағы метеорологиялық жағдайлары, олар адамға әсер ететін температураның, ылғалдың, ауа қозғалысы жылдамдығының, сондай-ақ технологиялық жабдықты, құрылымды қоршайтын бетті және жылулық сәулелену температурасының байланыстарымен анықталады. Микроклиматты сипаттайтын көрсеткіштер: температура, салыстырмалы ылғалдылық, ауа қозғалысының жылдамдығы және жылулық сәулеленудің қарқындылығы болып табылады. Микроклиматты жұмысшылардың тұрақты немесе уақытша болатын орындар деңгейінде 2м дейінгі биіктіктегі кеңістікті білдіретін жұмыс аумағында бағалайды.
Оңтайлы микроклиматтық жағдайлар – бұл микроклимат параметрлерінің байланысуы, ол адамға ұзақ жүйелі әсер еткен кезде жылуды реттейтін механизмсіз адам ағзасының қалыпты жылулық күйін сақтауды қамтамасыз етеді.
Ауа температурасы – көңіл күйге және еңбектің нәтижесіне елеулі әсер етеді. Төмен температура ағзаны суытады және тұмаурату ауруларының пайда болуына әкеледі. Жоғары температурада ағза асқын жылиды да терлейді және жұмыс қабілеттілігін төмендетеді. Нәтижесінде жұмысшының көңілі (назары) жоғалады да, жазатайым оқиғалардың себебі болуы және өндірістік зақымдануларға әкелуі мүмкін.
Ауаның жоғары ылғалдылығы өкпедегі және тері бетіндегі ылғалдың шығуын қиындатады, және ағзаның термоайналымын бұзады, соның салдарынан адамның көңіл-күйі нашрлайды да жұмыс қабілеттілігі төмендейді. Салыстырмалы ылғалдың төмендеуінде (20% төмен) адамның жоғарғы тыныс жолдарының бітелуі пайда болады.
Ауа қозғалысының жылдамдығы жұмыс аумағында микроклиматты құруда маңзды роль ойнайды. Адам ауа қозғалысын 0,15м/с жылдамдығында сезеді, сонымен ауа ағымының әрекеті соның температурасынан байланысты. 360С кем температурадағы ағын адамды сергетеді, ал 400С жоғары температурада – жайсыз сезінеді.
Ағза энергиясының шығындарынан байланысты ГОСТ 12.1.005-76 жұмыстың үш категориясын қарастырады. Орындалатын жұмыстың категориясынан байланысты микроклимат параметрлерінің жіберілетін мәндері 2 кестеде келтірілген. 2 кестедегі мәліметтерді пайдаланған кезде жылдың жылы мерзімінде ауаның ортатәулік температурасы 100С жоғарыны құрайтынын, ал жылдың суық кезеңінде – 100С және одан да төмен болатынын ескуеру керек. Оңтайлы салыстырмалы ылғал 40-60%де болады.
Жылдың суық/жылы кезеңдеріндегі микроклимат параметр-лерінің жіберілетін мәндері
Жұмыс категориясы (организмнің энергия шығындары, Дж/с)
Адам агзасы қоршаган ортамен түракты жылу алмас/ жаглайында болады. Бұл процесте нсгізгі рөлді адамның жылу реттеуі негізгі орын алады. Ол коршаган ортамен жылу алмасуды реттеп отырады жэне дене темтературасын 37°С жуык, сақтаі отырады. Адам агзасының қоршаган ортага жылу беруі киік, конвекция (таралу), қоршаган беттерге сэулелену, тері бетіне і ылгалдың булануы аркылы жүреді. Жылудыц бір бөлігі демалаты і ауаны жылытуга кетеді.
Жылуалмасу процесіне ортаның (микроклиматтын) метеорологиялык жағдайлары жэне жүмыс сипаты эсер етеді.
Микроклимат (грекше Micros - шагын + климат ) - адам агзасыныц жылу алмасуына эсер ететін шектелген кецістіктеіі физикалық факторлардың кешені.
Өндірістік бөлмелердін микроклиматы бул - ауа козгалысыны \ ылгалдыльны мен жылдамдыгы. температурамен қосылгандагы адам ағзасына, сондай-ақ коршаган орта температурасы эрекегімеі аныкталатын бөлмелердін ішкі климаты.
Оңтайлы микроклимат жагдайлары - жылу реттеу реакциясының күштеуінсіз климат параметрлерінің косындысында ацам агзасына ұзак және жүйелі әсерінде ағзаның қалыпты функционалдык жэне жылу жағдайын камтамасыз етеді.Олар жылылық сезімін қамтамасыз етеді жэне жұмыс қабілетін арттырады.
Колжетімді микроклимат жагдайлары физиологиялык бейімделу мүмкіндік шектерінен аспайтын, адамга үзак және жүйелі эсер ететін микроклимат параметрлерімен сипатталады. Бүл ретте денсаулық жағдайларының закымдануы немесе бұзылуы болмайды, бірақ колайсыздау жылулық сезінулер, кеңіл күйдің нашарлауы жэне жүмыс қабілетінің төмендеуі болуы мүмкін. Бүл нормалар эзірге казіргі гехниканың оңтайлы нормаларын қамтамасыз ете алмау себептсрінен болады. Әр түрлі тағайынды нысандар үшін микроклиматтың санитарлык нормаларын эдетте жылдың суық жэне жылы кезеңдері үшін эзірлейді, ал кей жағдайларда климаттык зоналар бойынша жасайды.
Жылдын жылы кезеңі сырткы ауаның орта тэуліктік температурасымен сипатталады, ол 10°С жэне одан жоғары болуы кажет. Жылдың салқын кезеңі орта тәуліктік 10°С төмен болуымен сипатталады.
Тұрғын үйлердің жэне қоғамдық бөлмелердің микроклиматы олардын тагайыны жэне орындалуымен ондағы жылу, желдету, ауа баптаумен анықталады. Түрғын үй адам баласының жер шарындағы барлык өңірлерінде өмір сүруге мүмкіндік береді. Өңірдің ауа райына және қоршаған ортамен түргын жайдың жылу алмасуында тұргын үйдің төрт типін ажыратады: ашык, жартылай ашық, жабық жэне оқшауланган.
Өндірістік орнына қойылатын санитарлық гигиенаның талаптары