Мәдениеттану Мүсін саласында, Қайта өрлеу

Мәдениеттану
Мүсін саласында, Қайта өрлеу дәуірі — жоғарылықты 
ж е т іс т ік т е р м е н б е л гіл е н е д і. Б үл у а қ ы т т а адам
бейнелеуінің тәсілі жоғарылықтысына жетеді. Мүсіннің 
жаңа жанрлары келеді. Мысалы үшін: Еркінділі түрған 
мүсін.
Бірақ соңғылықты уақытта декоративтік* — бағыттар 
үстем ділікті бола бастайды . М үсін енді көбінесе 
интерьерді*, ғимаратты немесе паркті безендіру элементі 
ретінде пайдаланады. Тек XVII ғасырдың аяғында Мүсін
— өн ердің түрі ретінде, бейнелеу өн ерін е ө зін ің
тенділіктісін соңғылықты бекітеді. Бүл жағы ең алды- 
мен мүсінділік-сымбат жанрында айтылады. Сымбат- 
тылық мүсін XVIII ғасырдың соңғылықты үштелігінен 
бастап негізділікті бола бастайды.
Көрсетілген зандылықтылысы Еуропа өнеріне ғана 
емес, орыс өнеріне де тәнліктілі болды. Орыс реалистік* 
мүсіні, бейнелеу өнерінің, көш іп-қонуш ы лар топ- 
тарының күштілікті әсерлігі бойынша - дамиды. Бүл ең 
алдысымен М. Антокольскийдің* ж үмы стары . XIX 
ғасырдың аяғындағы XX ғасырдың басындағы мүсіннің 
дамуына — бүл уақыттың көркемділік ағымдары эсер 
етеді. Бүл процессте О. Роденнің* шығармалары маңыз- 
дылықты орынға ие болады және оның әсемділігімен 
француз мүсіншілерінің, ірі шеберлерінің шығармашы- 
лығының қалыптасуы емес, барлық елдердің мүсінші- 
лерінің шығармашылығы қалыптасады. Бүған О.Роден- 
нің үйымдастырылған студиясы да тәжірибелікті болады. 
Сонымен қатар барлық Еуропалық еддердің өкілдерінің 
жүмыс істеуін анықтаймыз.
Мысалы: Орыс мүсіншісі А. Голубкиннің істеуі де 
жәрдемдеседі.
Мүсінші ең алдысымен қоғам ішіндегі және адамның 
жеке өміріндегі қүбылыска, оқиғаға, өзгерістерге козін
7 - 3 1 2
9 7

Мәдениеттану
аударады. Осы бағыттағы Париждегі О. Роденнің “Сүйіс” 
атты м ү с ін і а с а л ы қ т ы э с е р б ер ед і. Б үл м ү с ін
сезімділіктің, бақыттың, үйлесімінің нышаны болып 
келеді. Бүл мүсін махабаттың әлем үстіндегі үстемділігін 
көрсетеді. К ейіннен бүл мүсін, мүсіндердің ішінен 
жекелік өміріне ие болады.
М үсіннің тәсілі. мүсінділік шығармашылықтарының 
туынгерлік орындауларында пайдаланатын әдейілікті 
үйреністердің, әдістердің бірлестігін қамтиды. Бүған 
және сирексіз, мүсіндік түпнүсқаны ң, қүю ларының 
көшірмелік әдістеріде, тәсілдеріде апарылады. Әдетте 
2-(екі) мүсіндік тәсілдері ерекшеленеді. Бүлар қашау 
мен жапсыру. Ж апсыруды мүсінш і — натуралықты 
немесе кез келген жүмыстарында, эскизді* орындау 
барысында қатты жабдықтаулармен, (таспен, темірмен, 
ағашпен, және т.б.) үлгіні орындау үшін, біріншілікті 
дайы ндау бары сы нда пайдаланады . Қашау ш ығар- 
м аш ы лы қты ң тәсілі ретінде ж әне орындаудың таза 
к ө ш ір м е л ік қ ү р а л ы бо л а алады . Ә детте қ а ш а у , 
мамандандырылған шеберлермен, туынгердің қарау- 
ымен, оның жүмыстың жүру және біту барысындағы 
тікелей қатысуымен жүргізіледі. Көшірмелік қүралдар 
саласында гипсте* немесе темірде қүю, әсіресе үлкен 
м а гы н а л ы қ қ а ие болады . Ереже бой ы н ш а - қүю 
әдейілікті ондіріс шеберлерімен (формовщиктермен, 
қүюшылармен) таза механикалық тәсілімен орындалады.
Т ехн ологи ялы қ* тәсіл д ер ін ің о ры н даулары нан
гальванопластика белгілі мағыналықтыққа ие болады. 
Мүсінде сомдау өнері үндестікпен байланысты. Үндестік
— ең алдысымен мүсінге тәнлікті сапа және көлемдік 
пішіннің коркемділік сымбаттылығын корсетеді. Бүл 
сапа шамаластықта, үйлесімділікте және шыгарманың 
әсемділіктісінде айқындалады.

жүктеу/скачать 8,45 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: