Досмурзин ержан


Мәдениеттану Петербургте — М.Ломоносов



Pdf көрінісі
бет42/110
Дата19.02.2023
өлшемі8,45 Mb.
#69091
түріЛекция
1   ...   38   39   40   41   42   43   44   45   ...   110
Байланысты:
Madeniettanu 2011 Dosmurzin

99


Мәдениеттану
Петербургте — М.Ломоносов атындағы ф арф орлы қ 
зауытта мүсіншілер тобы жүмыс істейді. Олар көпшілікті 
мүсін шығармаларын жасап шығарады. Кейіннен бүл 
ш ы ға р м а л а р ы к л а с с и к а л ы қ т ы * б о л ад ы . Б ү лар : 
Е.Л ансеренің*, 
Н .Ч ехониннің*, 
Н.Даньконің* 
шығармалары.
Мүсінде — ең алғашында мүсіншелер (статуэткалар) 
кең тарауын алады. Мүсінше — дегеніміз бүл — кіші- 
лікті ескерткіш. Бүл натуралық көлемділікті жартылай
тіпті азд ы л ы қты м ү сін д ік бейнелеу. М үсінш елер 
көбінесе, темірден, тастан, саз мүсіннен, пілдің сүйегі- 
нен, шыныдан, ағаштан, т.б. жасалады, қүйылады.
Айтылған жабдықтаулардан жасалған бүйымдар — 
заттар, мүсіндерге қарағанда, арзаншылықты болды. 
А л ғаш ы н д а б ү л а р д ы , о р та б а р ш а л ы қ т ы с ы бар 
адамдармен қүрбандылық әкелу үшін және көбінесе 
табынулық пүттар ретінде, жерлеу тастары, сыйлықтар, 
ойыншықтар, әшекейлік бүйымдар ретінде кең пайдала- 
нылады. Сазмүсінділік (терракоталық*) мүсіншелер 
негізділі көп сақталған. Бүлар Антикалық* қоғамның 
түрмысы туралы және оның театры туралы таусылмайтын 
білулердің деректісі болып келеді.
Мүсіншелер үлы шығармалардың сирексіз көшірме- 
лері болып келеді. Бүлар арқылы түпнүсқалар туралы 
ой жүгіртіп пайымдаймыз.
Мүсіннің тағы бір түрі бүл — статуя. Статуя — бүл 
да мүсін. Статуя — өзін ің м аңы зды лы қты көлемі 
бой ы н ш а- ш еңберлі м үсін н ің ш ығармасы . Статуя 
(тастағы, темірдегі) Қүдайлардың, ер атанғандардың, 
жеңімпаздардың, жануарлардың, үндестілікті көрінісін 
алуы. А дамның түла бойы, әдетте бойына қарасты 
орындалады. Осыған сәйкестілі, табиғилыққа жақын 
немесе үлкен, толы қ, үш өлшемділікті колем мен
100


Мәдениеттану
мөлшерлігіне иемделеді. Осы үғымда статуяның негізділі 
әр түрлісі жасалады; стол үстіндегі мүсіннің өлшеміндегі 
м ү с ін , и н т е р ь е р л е р д і ә ш е к е й л е у ү ш ін қ ы зм е т
атқаратынды мүсінше деп атайды, ал үлкен өлшемдегі 
шығармашылықты — КОЛОСС деп атайды. Бүл үғым 
өнер тарихына байланысты пайдаланады.
Ә л ем н ің 7 (ж еті) ға л а м а т ы н ы ң бірі бүл — 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   38   39   40   41   42   43   44   45   ...   110




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет